روایتی از مجاهدت علمی، اجتماعی و سیاسی آیت‌الله دهکردی

به گزارش وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از شهرکرد، هفته شهرکرد فرصت مناسبی برای معرفی مفاخر و بزرگان این شهر از استان چهارمحال و بختیاری است، شهرکرد در قدیم با نام “دهکرد” شناخته می‌شده و بعدا به نام “شهرکرد” تغییر نام داده است.

یکی از مفاخر و بزرگان شهرکرد، آیت‌الله‌العظمی دهکردی است، شخصی که چند دهه مجاهدت علمی، اجتماعی و سیاسی را در سطح استان و کشور انجام داد و یکی از علمای مجتهد در دوره خود محسوب می‌شده است، وی همچنین تاثیر بسزایی بر روی علمای بزرگ بعد از خود داشته است.

آیت الله العظمی سید ابوالقاسم حسینی‌نجفی‌دهکردی، زاده شده در سال 1234هجری شمسی در شهرکرد و درگذشته در 22 دی‌ماه سال 1313 هجری شمسی مصادف با 1353 هجری قمری در اصفهان، یکی از علمای به نام کشور بود.

وی از شاگردان میرزای شیرازی بود و از جمله مراجع تقلید در قرن 14 هجری قمری محسوب می‌شد که مراجعات بسیاری از سوی مردم داشت، آیت الله دهکردی همچنین مقابله‌هایی با استبداد و استعمار داشت.

شروع مبارزه با استعمار و استبداد از نشستن پای درس میرزای شیرازی

آیت الله دهکردی که از نوجوانی به حوزه علمیه اصفهان رفته بود، برای ادامه تحصیل به حوزه علمیه صدر رفت و در دروس سطح از اساتید برجسته و مجرب آن زمان در اصفهان بهره برد.

ابوالمعالی کرباسی، میرزا محمدحسن نجفی، حاج شیخ محمدباقر مسجدشاهی، ملا اسماعیل درب کوشکی و  ملا محمدباقر فشارکی، از جمله اساتید بزرگ آن زمان بودند که آیت الله دهکردی در فقه، فلسفه، اصول و کلام از ایشان بهره برد.

آیت الله سیدابوالقاسم دهکردی برای استفاده بیشتر از اساتید و علمای بزرگ، به سامرا و نجف رفت، وی در سامرا پای درس میزرای شیرازی نشست تا علاوه بر دروس حوزوزی، درس مبارزه با استعمار و استبداد را از میرزای شیرازی بیاموزد.

وی همچنین از محضر اساتیدی همچون زین العابدین مازندرانی، میرزا حسین نوری و میرزا حبیب الله رشتی در نجف بهره برد.

تالیفات و آثار بسیار آیت الله دهکردی

آیت الله دهکردی تالیفات و آثار بسیاری نیز تالیف کرد، عمده تالیفات و آثار وی در زمینه فقه و اصول بود و در زمینه‌های دیگر نیز آثاری را در طول عمر خویش تالیف کرد.

برخی از آثار آیت الله دهکردی بدین شرح است:

منبر الوسیله، که مجلدی از آن در توحید و مواعظ به نام وسیلة النجاة به طبع رسیده است.[13] این کتاب اخیراً به اهتمام مجید جلالی دهکردی در قم چاپ شده است.

حاشیه بر تفسیر صافی، حاشیه بر وافی، رساله‌ای فقهی در قبض، بشارات السالکین، جنّت المأوی در اخلاق، حاشیه بر جامع عباسی، ذخیره‌ای در ادعیه و ختومات، رساله در طهارت، هدایة الانام، شرح بر شرایع، شرح فارسی بر کتاب من لایحضره الفقیه، الفوائد در متفرقات، اللمعات فی شرح دعاء سمات، رساله در مباحث الفاظ، حاشیه بر نخبه حاج محمدابراهیم کرباسی، نور الابصار فی فضیلة الانتظار، المتاجر، حاشیه بر مکاسب، رساله‌ای در طهارت، ینابیع الحکمه در تفسیر، شرح بر اصول کافی، تنقیح الاصول، حاشیه بر رسائل شیخ انصاری، شرح حدیث حقیقت کمیل بن زیاد، الاخلاق و السوانح و اللوائح.

از مرجعیت تا مبارزه با استعمار و استبداد

آیت الله دهکردی در کنار تحصیل و تدریس، منبرهایی در مساجد اصفهان داشت و به ایراد سخنرانی و موعظه می‌پرداخت، فقاهت و محل رجوع شدن و اجتهاد وی باعث شد، اکثریت استان اصفهان و استان چهارمحال و بختیاری در آن زمان، وی را به عنوان مرجع تقلید خود انتخاب کنند.

رساله عملیه آیت الله دهکردی با نام “هدایة الانام” مکررا در میان مردم منتشر شده بود و مردم اجتهاد وی را قبول داشتند و او را مورد وثوق می‌دانستند. وی در کنار چنین فعالیت‌هایی، مجاهدت‌هایی نیز در مبارزه با استعمار و استکبار داشت.

یکی از مهمترین اقدامات آیت الله دهکردی در آن زمان، حمایت از کالای ایرانی بود، وی به همراه 13 تن از علمای معاصر خود، اعلامیه‌ای 5ماده‌ای در راستای حمایت از کالای ایرانی و مبارزه با استعمار و استبداد صادر کرد که تاثیر بسیاری در جامعه داشت.

در این اعلامیه، حمایت از کاغذ ایرانی، حمایت از کفن میت ایرانی، حمایت از لباس ایرانی، پرهیز از مهمانی‌های چند غذایی و دوری از  استفاده‌کنندگان از مواد مخدر بیان شده است.

این اعلامیه 5 ماده داشت که عینا بدین شرح است:

اولاً: قباله‌جات و احکام شرعیه از شنبه به بعد روی کاغذ ایرانی بدون آهار نوشته شود. اگر بر کاغذهای دیگر نویسند، مهر ننموده و اعتراف نمی‌نویسیم. قباله و حکمی هم که روی کاغذ دیگر نوشته بیاورند و تاریخ آن بعد از این قرارداد باشد، امضا نمی‌نماییم. حرام نیست کاغذ غیر ایرانی و کسی را مانع نمی‌شویم؛ ماها به این روش متعهدیم.

ثانیاً: کفن اموات، اگر غیر از کرباس و پارچه اردستانی یا پارچه‌های دیگر ایرانی باشد، متعهد شده‌ایم بر آن میت، ماها نماز نخوانیم. دیگری را برای اقامه صلاة بر آن میت بخواهند ماها را معاف دارند.

ثالثاً: ملبوس (لباس) مردانه جدید، که از این تاریخ به بعد دوخته و پوشیده می‌شود، قرار دادیم مهما امکن (تا جایی که امکان دارد)، هر چه بدلی در ایران یافت می‌شود، لباس خودمان را از آن منسوج نماییم و منسوج غیر ایرانی را نپوشیم و احتیاط نمی‌کنیم و حرام نمی‌دانیم لباس‌های غیر ایرانی را، اما ماها ملتزم شده‌ایم حتی‌المقدور بعد از این تاریخ ملبوس خود را از منسوج ایرانی بنماییم. تابعین ماها نیز کذلک و متخلف توقع احترام از ماها نداشته باشد. آنچه از سابق پوشیده و داریم و دوخته، ممنوع نیست استعمال آن.

رابعاً: مهمانی‌ها بعد ذلک و لو اعیانی باشد، چه عامه، چه خاصه، باید مختصر باشد یک پلو و یک خورش و یک افشره (نوشیدنی). اگر زاید بر این کسی تکلف دهد، ماها را به محضر خود وعده نگیرد. خودمان نیز به همین روش مهمانی می‌نماییم. هر چه کمتر و مختصرتر از این تکلف کردند، موجب مزید امتنان ماها خواهد بود.

خامساً: وافوری و اهل وافور را احترام نمی‌کنیم و به منزل او نمی‌رویم زیرا که آیات باهره: «إِنَّ الْمُبَذِّرِینَ کَانُوا إِخْوَانَ الشَّیَاطِینِ» «وَلا تُسْرِفُوا اِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ» «وَلا تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ إِلَی التَّهْلُکَه» و حدیث «لاضرر و لاضرار» ضرر مالی و جانی و عمری و نسلی و دینی و عرضی و شغلی آن محسوس و مسری است و خانواده‌ها و ممالک را به باد داده. بعد از این هر که را فهمیدیم وافوری، به‌نظر توهین و خفت می‌نگریم.[26]

انتهای پیام/7540