نمایش پیوند زرین هگمتانه و پارسه در موزه تخت جمشید

به گزارش وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از شیراز، علیرضا عسکری چاوردی؛ مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید گفت: جام زرین خشایارشا با همکاری معاونت میراث فرهنگی وزارت و اداره کل استان فارس، اداره کل موزه ها، موزه ملّی ایران باستان و پایگاه میراث جهانی تخت جمشید از 29 اردیبهشت به مدت یک ماه در موزه تخت جمشید برای عموم مردم به نمایش گذاشته شده و هر روز قابل بازدید است.

وی افزود: این جام زرین که احتمالا از هگمتانۀ باستان (همدان امروزی) کشف شده، دارای طرح زورقی، دهانۀ باز، لبه‌های برگشته، تزئینات گیاهی و سطحی شیاردار است؛ آرایه‌هایی که از شاخصه‌های ظروف تجملاتی و ارزشمند دورۀ هخامنشی به شمار می‌روند. تزئینات برجستۀ این ظرف به منظور مشاهده از بیرون برجسته کار شده اند. در کف ظرف گل رُزتی با دوازده پر و در اطراف ظرف بیست و یک شیار به مانند یک رُزت بزرگ به تصویر کشیده شده‌اند.

در حاشیۀ زیر لبه این ظرف کتیب‌های به سه زبان، پارسی باستان، عیلامی و بابلی هخامنشی کنده کاری شده است که معنای آن: متن کتیبه: «خشیارشا؛ شاه بزرگ» است.

این جام حکایت از فناوری و هنر بی‌نظیر ایرانیان در زمینه جواهرسازی دارد، احتمالا از هگمتانۀ باستان (همدان امروزی) کشف شده و نمادی از ارزش‌ها، فرهنگ و تمدن بی‌نظیر هخامنشیان همراه با طرح‌های زیبا و هنرمندانه در دوره حاکمت خشیارشاست. در حاشیۀ گردن این ظرف کتیب‌های به سه زبان، فارسی باستان، عیلامی هخامنشی و بابلی هخامنشی قرار گرفته دارد.

خشایارشا در ساخت زیرساخت‌های سرزمین ایران نقش مهمی ایفا کرد. او دستور بازسازی و گسترش مجموعه بنا‌های تخت جمشید، پایتخت سنّتی هخامنشی را صادر کرد. مجموع اقدامات باشکوه وی، تخت جمشید را به نماد قدرت، ثروت و شکوه فرهنگی ایران تبدیل کرد.
 
خشایارشا، شاه قدرتمند هخامنشی، در حدود سال 519 پیش از میلاد در خاندان پرقدرت هخامنشیان به دنیا آمد. او فرزند داریوش بزرگ و ملکه آتوسا بود و از همان دوران کودکی برای ایفای نقش رهبری در امپراتوری ایران آماده شد.

خشایارشا از کودکی آموزش‌های گسترده‌ای در استراتژی نظامی، حکومتداری و سنت‌های غنی فرهنگی و مذهبی ایران فرا گرفت. به عنوان پسر پادشاه، او روند حکمرانی پدرش را از نزدیک مشاهده کرد و تجربه ارزشمندی در ادارۀ بخش‌های گسترده تحت کنترل ایران، از مصر تا هند، به دست آورد. این آمادگی به خشایارشا کمک کرد تا زمانی که در سال 486 پیش از میلاد پس از مرگ داریوش به قدرت رسید، به خوبی از عهده امور برآید.

یکی از اولین اقدامات مهم خشایارشا به عنوان پادشاه، سرکوب سریع یک شورش در مصر بود که در اواخر دوران حکومت پدرش آغاز شده بود. او با بسیج ارتشی عظیم به دلتای نیل لشکرکشی کرد و به سرعت کنترل پارس را بر این منطقه بازگرداند.

با تثبیت سلطه شاهنشاهی هخامنشی بر مصر، خشایارشا توجه خود را به دولت شهر‌های یونانی معطوف کرد که از شورش اولیه ایونیا علیه حکومت هخامنشی حمایت کرده بودند. در سال 480 پیش از میلاد، او تهاجمی گسترده به سرزمین یونان آغاز نمود و ارتش و ناوگان عظیمی را از طریق هلسپونت به قلمرو یونانی هدایت کرد. این حملۀ نظامی به عنوان دومین تهاجم ایرانیان به یونان شناخته می‌شود و به یکی از مشهورترین درگیری‌های جهان باستان تبدیل شد.

خشایارشا همچنین در زمینه معماری و توسعه زیرساخت‌های شاهنشاهی نقش مهمی ایفا کرد. او دستور بازسازی و گسترش مجموعه کاخ‌های سلطنتی در تخت جمشید، پایتخت سنتی امپراتوری هخامنشی را صادر کرد. این اقدام باشکوه، تخت جمشید را به نماد قدرت، ثروت و پیچیدگی فرهنگی ایران تبدیل کرد.

افزون بر این، خشایارشا به ابتکارات مذهبی و فرهنگی توجه ویژه‌ای داشت و از اهورامزدا، بزرگترین ایزد آیین مزدیسنا، دین غالب در امپراتوری ایران، حمایت کرد. در زمان سلطنت او، آتشکده‌ها و اماکن مذهبی متعددی در سرتاسر قلمرو هخامنشیان ساخته شد.

با وجود دستاورد‌های چشمگیر خشایارشا، دوره فرمانروایی او بدون چالش نبود. در سال 465 پیش از میلاد، پس از حکمرانی تقریبا 21 ساله، او توسط اعضای دربار خود به قتل رسید. پسر او، اردشیر اول، جای او را بر تخت سلطنت هخامنشیان گرفت.

میراث خشایارشا به عنوان یکی از قدرتمندترین و تأثیرگذارترین حاکمان جهان باستان غیرقابل انکار است. مبارزات نظامی، پروژه‌های معماری و ابتکارات مذهبی او جایگاه برجسته او را در تاریخ تثبیت کرده است. اگرچه تهاجم او به یونان با شکست مواجه شد، اما دوره سلطنت خشایارشا اوج گسترش و توسعه فرهنگی امپراتوری هخامنشی به شمار می‌رود.

امروزه خشایارشا به عنوان یک شخصیت تاریخی چندوجهی شناخته می‌شود که جاه طلبی، بینش و سرانجام سقوط او همچنان مورد بررسی و مطالعه محققان است. داستان زندگی او نمادی از ظهور و سقوط امپراتوری‌های بزرگ و قدرت پایدار روح انسانی در برابر چالش‌هاست.

 انتهای پیام/424