چرا اتحادیه اروپا از ترکیه درباره آوارگان سوری حمایت می‌کند؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، کمیسیون اتحادیه اروپا وعده داده به زودی برای حمایت‌ از پناهجویان سوری مقیم ترکیه بودجه یک میلیارد یورویی اختصاص دهد. اما برخی از سیاستمداران ترکیه به این رفتار اروپا بدبین و معترض هستند و بر این باورند که ادامه این وضعیت، ترکیه را با مشکلات بیشتری مواجه می‌کند.

امید اوزداغ رهبر حزب راست افراطی ظفر اعلام کرده که اختصاص کمک مالی جدید یک میلیارد یورویی کمیسیون اتحادیه اروپا برای آوارگان یا پناهجویان سوری مقیم ترکیه، موضوعی است که رویکرد خاص سیاسی و امنیتی اتحادیه درباره آوارگان را روشن می‌کند.

از دید اوزداغ و همفکران او، ممکن است یک میلیارد یورو بتواند بخشی از هزینه‌های سنگین مراقبت آموزشی و بهداشتی را جبران کند، اما تداوم حضور آوارگان پیامد‌های فراوانی برای ترکیه داشته است.

ولی دیدگاه دیگری نیز وجود دارد که می‌گوید، بخش قابل توجهی از جمعیت سوری مقیم ترکیه، نه تنها گلیم خود را از آب می‌کشند و چیزی به بار دولت نمی‌افزایند، بلکه هم در مقام نیروی کار ارزان و متخصص و هم در مقام سرمایه‌گذار و فعالیت‌های شرکتی، به اقتصاد ترکیه رونق می‌بخشند.

اختلاف نظر درباره پیامد‌های سلبی و ایجابی حضور آوارگان سوری در ترکیه به حدی است که دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه و احزاب مخالف اردوغان، درباره این موضوع دو دیدگاه کاملاً متفاوت و متضاد دارند.

دولت اردوغان معتقد است که مردم ترکیه، آداب میزبانی انسانی و اسلامی خود را به نمایش گذاشته‌اند و نباید با دیدگاه جرم انگارانه و ملی گرایانه با مهاجرین رفتار شود. اما مخالفین اردوغان معتقدند که او مسأله پناهجویان سوری را به یک کارتِ بازی سیاسی در برابر اروپا تبدیل کرده و به دنبال آن است تا با استفاده از این کارت، به غرب فشار بیاورد.

به این صورت که هر وقت اتحادیه اروپا بخواهد در حوزه‌های سیاسی، دموکراسی و حقوق بشری، انتقادی علیه ترکیه مطرح کند، اردوغان فوراً اعلام می‌کند که حضور میلیون‌ها آواره سوری در ترکیه، یک بار سنگین است و ممکن است آنکارا بخواهد بخشی از این بار را بر زمین بگذارد و آن را به سوی اروپا بفرستد!

اروپا چگونه به مسأله آوارگان سوری می‌نگرد؟
سالهاست که جنگ در سوریه پایان یافته، اما هنوز هم بخش قابل توجهی از پیامد‌های حملات طیف گسترده گروه‌های تروریستی افراطی به این کشور به قوت خود باقی است. یکی از این پیامد‌های تلخ، این است که هنوز هم یک چهارم از جمعیت سوریه به عنوان آواره و پناهجوی خارج از کشور، دیار خود را ترک کرده و در غربت به سر می‌برند.

از این جمعیت عظیم، نزدیک به 4 میلیون نفر از آنان در ترکیه زندگی می‌کنند. ولی شواهد نشان می‌دهد که اتحادیه اروپا، از بابت تداوم وضعیت نامعلوم آوارگان سوری خارج از زادگاهشان دغدغه حقوق بشری خاصی ندارد و تنها چیزی که اتحادیه بدان میندیشد، این است: پناهجویان سوری در‌ ایستگاه ترکیه بمانند و به سوی اروپا نیایند!

کمیسیون اتحادیه اروپا جدیداً درباره آوارگان سوری یک جلسه تشکیل داده و در بیانیه‌ای کتبی نتایج هشتمین کنفرانس بروکسل را با عنوان حمایت از آینده سوریه و منطقه، منتشر کرد.

در این بیانیه، اتحادیه اروپا در مجموع، اختصاص اعتبار مالی 2.12 میلیارد یورو به سوریه و منطقه برای سال‌های 2024 و 2025 را اعلام کرده است. 1 میلیارد یورو از این کمک به ترکیه می‌رسد و برای حمایت از پناهندگان سوری و جوامع آسیب‌پذیر در ترکیه استفاده می‌شود. بخش ناچیزی از اعتبارات مزبور نیز به آوارگان مقیم لبنان، اردن و عراق اختصاص یافته است.

پیداست که اتحادیه اروپا، هیچ‌ امید و چشم انداز روشنی درباره بازگشت آوارگان سوری ندراد. چرا که در بیانیه بروکسل اعلام کرده که برنامه مالی حمایت‌های سال 2027 مالی نیز، از الان مورد بررسی قرار گرفته و بر سر مبانی اولیه مالی آن، توافق حاصل شده است.

گزارش رسمی کمیسیون اتحادیه اروپا نشان می‌دهد که به درخواست 6 کشور اتحادیه، طرحی درباره اختصاص کمک مالی بیشتر به ترکیه مطالعه شده و از محتویات این طرح می‌توان فهمید که اروپایی‌ها، صد‌ها مدرسه و تأسیسات آموزشی برای کودکان و نوجوانان سوری در ترکیه ساخته‌اند و علاوه بر این، برای تأمین اعتبارات آموزشی، بهداشتی و درمانی، اقدامات متعدد و گشترده‌ای انجام داده‌اند.

اما نکته جالب اینجاست که گویی بر اساس یک توافق نانوشته، درباره این مسائل در رسانه‌های ترکیه و اروپا صحبت نمی‌شود و دولت اردوغان وانمود می‌کند که سنگینی کل مخارج مالی آوارگان سوری بر دوش آنکارا است!

تیمی از متخصصین عمرانی، آموزشی و بهداشتی وابسته به کمیسیون اتحادیه اروپا، یک بودجه عملیاتی کامل 6 میلیارد یورویی را برای مجموعه زیرساخت‌های شهری، بهداشتی و آموزشی آوارگان سوری مقیم ترکیه اختصاص دادند که تاکنون بیش از 5.3 میلیارد یوروی آن پرداخت شده است.

انتشار هفتمین گزارش سالانه در مورد تسهیلات اتحادیه اروپا برای پناهجویان در ترکیه، نشان داده که اروپا در این حوزه به تعهدات خود عمل کرده و ترکیه را تنها نگذاشته است.

علاوه بر این در گزارش سالانه نیز، نقش ترکیه در میزبانی از آوارگان سوری، مورد تمجید قرار گرفته و در بخشی از آن آمده است: موقعیت جغرافیایی ترکیه، آن را به اولین کانون پناهجویان و آوارگان و محل تردد مهاجران تبدیل کرده است. این کشور حتی با وجود هجوم بی‌سابقه مهاجران، تلاش‌های قابل ستایشی انجام می‌دهد. البته ترکیه در برخورد با این چالش و به منظور ارائه کمک‌های بشردوستانه به آوارگان، از پشتیبانی اتحادیه اروپا برخوردار است. ارائه کمک‌های اتحادیه اروپا با هدف حمایت از پناهندگانی است که در موقعیت‌های آسیب‌پذیر هستند و برنامه ما، همکاری و همراهی برای فراهم کردن دسترسی آنان به آموزش با کیفیت، بهداشت، حفاظت و معیشت و همچنین سایر خدمات محلی است. کمیته راهبری توسط کمیسیون اروپا و متشکل از نمایندگان کشور‌های عضو اتحادیه اروپا، تشکیل شده و علاوه بر نظارت، وظیفه ارائه مشورت به ترکیه را نیز بر عهده دارد. این کشور در حال حاضر میزبان تقریباً 4 میلیون پناهنده ثبت‌شده است و از این تعداد نزدیک به 3.6 میلیون سوری هستند. سایر پناهندگان ثبت نام شده عمدتاً از عراق، افغانستان و سومالی هستند. با توجه به تعداد پناهندگان ثبت نام شده، ترکیه کشوری است که بیشترین مسئولیت را در بحران پناهجویان دارد. این مسأله، تأثیر قابل توجهی بر جوامع میزبان و منابع بودجه ملی داشته است. به همین خاطر، از زمان آغاز درگیری در سال 2011، اتحادیه اروپا با مجموع 10.9 میلیارد یورو، بیشترین کمک مالی را انجام داده است.

شواهد نشان می دهد که اتحادیه اروپا تمایلی به پذیرفتن آوارگان سوری و دیگر پناهجویان خارجی ندارد و ترجیح می دهد با صرف بودجه ای اندک، سنگینی این بار را به ترکیه منتقل کند.

انتهای پیام/