عطوان: نقشه راه بایدن با نقشه راه کمیته چهارجانبه تفاوتی ندارد

به گزارش وبانگاه به نقل از خبرگزاری مهر به نقل از رأی الیوم، «عبدالباری عطوان» از تحلیلگران جهان عرب نوشت: نقشه راهی که بایدن جمعه شب در سخنرانی خود برای آتش بس در غزه و تبادل اسرا از آن صحبت کرد، شامل سه مرحله پرچالش بود و به همین دلیل اجرایی شدن چنین طرحی بسیار دشوار است. بر همین اساس ممکن است نقشه راهی که بایدن درباره آن صحبت کرد، مشابه همان توافق اسلو باشد که منجر به درگیر شدن فلسطینی‌ها در مذاکراتی پوچ و بی‌پایان شد.

وی آورده است: نقشه راه بایدن با نقشه راه کمیته چهارجانبه بین‌المللی که متشکل از آمریکا، روسیه، اروپا و سازمان ملل بود و به فلسطینیان وعده داد که در صورت تسلیم شدن می‌توانند یک کشور مستقل داشته باشند، هیچ تفاوتی ندارد. در زمان انتفاضه دوم فلسطین و اولین انتفاضه مسلحانه فلسطینی‌ها در سال ۲۰۰۰، طرف‌های بین‌المللی به مردم فلسطین وعده داده بودند که اگر انتفاضه خود را متوقف کنند، کشور مستقل فلسطین تشکیل می‌شود. اما اتفاقی که افتاد کاملاً عکس این وعده‌ها بود و آمریکا و اسرائیل برای جلوگیری از تشکیل کشور مستقل فلسطینی توافق کردند.

این تحلیلگر فلسطینی تاکید کرد: نقشه‌ای که بایدن آن را مطرح و تبلیغ می‌کند و مدعی شده که این نقشه یک ابتکار اسرائیلی است شامل سه مرحله می‌شود؛ مرحله اول که ۶ هفته طول می‌کشد و شامل آتش بس موقت، عقب نشینی نظامیان اسرائیلی از مناطق پرجمعیت غزه، آزادی اسرای کودک و بیمار و سالمند اسرائیلی در مقابل آزادی بیش از صد اسیر فلسطینی و بازگشت آوارگان به شمال غزه می‌شود. مرحله دوم بعد از اجرای همه مفاد مرحله اول آغاز می‌گردد و به مدت ۶ هفته ادامه می‌یابد که شامل خروج کامل ارتش اسرائیل از نوار غزه، آزادی همه اسرای نظامی اسرائیلی که نزد حماس هستند و تبدیل آتش بس موقت به آتش بس دائمی است‌. مرحله سوم، آغاز روند بازسازی نوار غزه با بودجه کشورهای عربی و طرف‌های بین‌المللی تحت نظر نیروهای مختلف است.

عطوان در ادامه این مقاله تصریح کرد که در اینجا چند نکته مهم وجود دارد که باید بعد از بررسی صریح این سه مرحله انجام شود: نکته اول این است که این نقشه فریبکارانه آمریکاییِ درباره مرحله بعد از اجرای این نقشه و به طور خاص آینده فلسطین، یعنی ایجاد یک کشور مستقل فلسطینی و همچنین آینده شهرک سازی‌های اسرائیل در اراضی فلسطین صحبت نمی‌کند. با وجود اینکه صحبت‌های بایدن حاکی از به رسمیت شناختن حماس توسط آمریکاست، اما او به شکل مستقیم درباره آینده حکمرانی در غزه حرفی نزد.

وی نوشت: مرحله اول نقشه‌ای که بایدن از آن صحبت کرد، پر از چالش و خلأ است و اگر نگوییم همه، دست کم بیشتر خواسته‌های اسرائیل را محقق می‌سازد؛ به ویژه در زمینه آزادی اکثر اسرای غیرنظامی اسرائیلی بدون پایبندی این رژیم به آتش‌بس دائمی. صحبت درباره عقب نشینی نیروهای ارتش اسرائیل در مرحله اول صرفاً منحصر به مناطق پرجمعیت غزه است. باید اشاره کنیم که در سایه تداوم تجاوزهای رژیم اشغالگر اکنون ۸۰ درصد نوار غزه خالی از سکنه شده است. بنابراین سوال مهمی که مطرح می‌شود این است که قرار است نیروهای اسرائیلی از کدام مناطق غزه عقب نشینی کنند؟

عطوان تاکید کرد: مرحله دوم که قرار است به مدت ۶ هفته اجرا شود، خطرناک‌ترین مرحله این نقشه به شمار می‌رود؛ به طوری که رسیدن به آتش بس دائمی یا خروج کامل نیروهای اشغالگر اسرائیلی از نوار غزه مستلزم اجرای همه مفاد توافق است که چنین چیزی ممکن نیست، زیرا این امر ایجاب می‌کند مذاکراتی انجام شود که دست کم ۶ ماه طول خواهد کشید. به عنوان مثال، مسأله بررسی تعداد اسرای فلسطینی که باید آزاد شوند و احکام صادر شده علیه آنها و اینکه بعد از آزادی قرار است به کجا بروند، به ویژه آنهایی که محکوم به حبس ابد هستند، چند ماه زمان نیاز دارد.

وی نوشت: نکته مهم دیگری که باید به آن توجه کنیم این است که نقشه مطرح شده توسط بایدن اصلاً به آینده محور صلاح الدین و گذرگاه رفح و حاکمیت بر آن اشاره‌ای نکرده است. اگر انتقال از مرحله اول به مرحله دوم چالش برانگیز شود و «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی صرفاً به اجرای مرحله اول راضی باشد و طبق معمول شروع به کارشکنی کرده و مانع انتقال به مرحله دوم گردد و بخواهد توپ را در زمین حماس بیندازد، نتیجه این می‌شود که همه چیز به نقطه صفر برمی‌گردد و هیچ گونه آتش بس دائمی و خروج نیروهای اشغالگر از غزه در کار نخواهد بود.

عطوان تاکید کرد: اگر مذاکرات درباره اهداف مرحله دوم با مانع مواجه شود که احتمال آن هم بسیار بالاست، امکان انتقال به مرحله سوم یعنی بازسازی نوار غزه وجود نخواهد داشت؛ همانطور که بعد از تجاوز رژیم صهیونیستی به این منطقه در سال ۲۰۱۴ اتفاق افتاد و از ۵ میلیارد دلاری که «باراک اوباما» رئیس جمهور اسبق آمریکا در کنفرانس «شرم‌الشیخ» ادعا کرد برای بازسازی غزه اختصاص داده می‌شود، حتی یک دلار هم به این منظور هزینه نشده است.

وی ادامه داد: به نظر نمی‌رسد که رهبری جنبش حماس تعامل مثبتی با این نقشه آمریکا داشته باشد. یعنی حماس این نقشه را بدون اجرای همه بندهای آن نخواهد پذیرفت، زیرا به خوبی آگاه است که نتانیاهو به کارشکنی‌های خود ادامه خواهد داد؛ همانطور که در دور قبلی مذاکرات و پیشنهادات اینگونه بوده است. همچنین دیدیم که دفتر نخست وزیری رژیم صهیونیستی واکنش مثبتی به اظهارات بایدن درباره آتش بس در غزه نداشت و چند دقیقه بعد از این سخنان بایدن، بیانیه‌ای صادر و اعلام کرد که قبل از نابودی حماس، آزادی همه اسرای اسرائیلی و اطمینان از عدم تکرار عملیاتی مشابه عملیات ۷ اکتبر علیه اسرائیل، آتش بس و عقب نشینی ارتش اسرائیل از نوار غزه در کار نخواهد بود.

این تحلیلگر تاکید کرد: هدف بایدن رسیدن به یک آتش بس موقت در نوار غزه است تا بتواند قبل از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا برای خودش زمان بخرد و همچنین بتواند تمرکز خود را معطوف به جنگ روسیه و اوکراین و دادن چراغ سبز به ارتش اوکراین جهت بمباران عمق روسیه با سلاح‌های آمریکایی کند. نتانیاهو اکنون گزینه‌ای ندارد جز اینکه بدون قید و شرط و برای کاهش تلفات خود و جلوگیری از شکست بزرگ مشابه آنچه که در سال ۲۰۰۵ متحمل شد، به شکل کامل از نوار غزه خارج شود.