اتصال «جاده توسعه» عراق به ابتکار «یک کمربند، یک جاده» چین

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، «دای هولیانگ»، مدیر اجرایی شرکت «پتروچاینا» در خاورمیانه به دیدار «محمد شیاع سودانی»، نخست وزیر عراق رفت.

در این دیدار ضمن بررسی شراکت نفتی چینی‌ها با عراق، برای اولین بار موضوع اتصال جاده توسعه عراق به ابتکار «یک کمربند، یک جاده» چین مورد بررسی قرار گرفت.

نخست وزیر عراق که تاکنون به چین سفر نکرده، بواسطه «فواد حسین»، معاون نخست وزیر و وزیر خارجه عراق سعی در افزایش و تعمیق روابط با دولت چین دارد.

دولت سودانی با اجرای بخشی از توافقنامه مشارکت راهبردی چین در عراق، سعی می‌کند نزاع فرامنطقه‌ای را جایگزین رقابت‌های منطقه‌ای بکند. این اقدام سودانی از این نظر حائز اهمیت است که چالش‌‌های فرامنطقه‌ای آسیب‌های کمتری را به عراق وارد می‌سازد.

از این رو به نظر می‌رسد دولت عراق با ایجاد بسترهای رقابت اقتصادی کشورهای شرقی و غربی در عراق، قصد دارد از پیکار آمریکایی- چینی منتفع شود.

موضع آمریکا و چین در قبال جاده توسعه

 برخلاف استقبال ترکیه، قطر و امارات از ابتکار جاده توسعه، دولت‌های آمریکا و چین ترجیح دادند در این رابطه موضعی اتخاذ نکنند. هر دو کشور پیش از جاده توسعه، ایده کریدور غربی- شرقی را در سر داشتند و با مذاکراتی که انجام دادند به دو ابتکار «کریدور اقتصادی هند- خاورمیانه- اروپا» (مورد حمایت آمریکا و گروه 20 به جز ترکیه) و «یک کمربند، یک جاده» چین منتج شد. با این حال هنوز هم مشخص نیست که کشورهای آمریکا و چین قصدی برای مشارکت در ائتلاف چهارجانبه به رهبری عراق و ترکیه داشته باشند.

کاربرد جاده توسعه برای عراق

اگرچه طرح کلی جاده توسعه بر روی کاغذ نفع بیشتری برای ترکیه دارد، اما کارکرد اصلی این ابتکار، تسریع در روند بازسازی و احیای زیرساخت‌های حیاتی عراق است. مهم ترین نشانه این امر آن است که مسیری که جاده توسعه از منتهی‌الیه جنوب شرقی تا شمال عراق گذر می‌کند، عمدتا دربرگیرنده شهرهایی است که در حال حاضر فاقد زیرساخت های لازم برای پیشبرد طرح عظیمی همچون جاده توسعه باشند.

ایده اصلی سودانی که احتمال می‌رود وامدار دولت‌های پیشین عراق نیز است، تغییر بافت شهرهای ناصریه، دیوانیه، نجف، حله، سامرا، تکریت و بیجی از طریق جاده توسعه است. برخی از این شهرها تا پیش از این خاستگاه گروه‌های تندرو و تروریست تکفیری بودند.

قرار دادن شهرهای مذکور در ابتکار جاده توسعه، به احتمال فراوان بافت فرسوده و فضای فکری و ژئوکالچر حاکم بر چند شهر شمالی را متحول خواهد کرد. شهرهای جنوبی نیز که از فقر رنج می‌برند، با عبور این جاده از میان شهرهایشان، شاهد بهبود و توسعه زیرساخت‌های خود خواهند بود.

اتصال ایران به جاده توسعه

از زمانیکه عراق ایده احداث «جاده توسعه» را ارائه کرده، تصور می‌شد که ایران به دلایل مختلف از این طرح کنار گذاشته شده است. با این حال به نظر می‌رسد جغرافیای سیاسی خاورمیانه اجازه حذف ایران از طرح‌های کریدوری منطقه‌ای را نمی‌دهد.

در چنین شرایطی به نظر می رسد اگر تمایل طرف چینی برای اتصال ابتکار «یک کمربند، یک جاده» به «جاده توسعه» وجود داشته باشد، پایتخت‌های ایران و عراق در چارچوب دو ابتکار فوق الذکر به یکدیگر متصل خواهند شد و می‌توان انتظار داشت که علاوه بر ترکیه، قطر و امارات، ایران نیز از جاده توسعه منتفع خواهد شد.

در تازه ترین خبرها از الحاق ایران به جاده توسعه، هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه در اظهاراتی مدعی شد درباره این طرح ایران مقاومت داشت. دنیا نیز در قبال آن مقاومتهایی داشت. اما این مقاومت شکسته شد و ایران نیز از آن حمایت می کند. در دیدارهایی که با مقامات ایرانی داشتیم، گفتیم که علیه شما در دنیا تحریم هایی وجود دارد و این طرح می تواند در عین حال یک راه خروج از تحریم ها باشد. در نتیجه ایران نیز مشارکت در این طرح (جاده توسعه) را پذیرفت و از آن حمایت کرد.

انتهای پیام/