شور محرم میان مسلمانان مقیم انگلیس

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل، الناز رحمت نژاد: در بسیاری از کشورهای اروپایی، مسلمانان برای برگزاری مراسم عزاداری تدارک خاص دیده و خود را آماده می‌کنند؛ یکی از این کشورها که مسلمانان در آنجا حضور فعال دارند انگلیس است، مسلمانان مقیم لندن و برخی شهرهای دیگر انگلیس در روز عاشورا دسته های عزاداری راه انداخته و با نوحه‌سرایی و سینه‌زنی یاد و خاطره شهیدان کربلا را زنده ‌می‌کنند.

در سال های اخیر با توجه به تبلیغ اسلام در انگلستان و حضور شیعیان مهاجر پاکستانی، ایرانی، هندی و افغانی در این کشور مراسم بسیار باشکوهی در دهه محرم برپا می‌شود و با راه افتادن دسته های سینه زنی و سوگواری، فرهنگ عاشورا در خیابان های مرکزی لندن به غیر شیعیان معرفی می شود.

در واقع با وجود اینکه انگلیس در حوزه کشورهای جهان اسلام از لحاظ جغرافیایی قرار ندارد، اما جمعیت بالای مسلمانان در این کشور باعث شده که ایام محرم به عرصه ای برای نمایش ارادت ویژه آنان با اباعبدالله الحسین (ع) و یارانش باوفایش تبدیل شود.

مرکز اسلامی انگلیس، مجمع اسلامی جهانی، بنیاد الخویی، هیات اسلامی اهل البیت(ع)، مجمع امام حسین(ع) و مسجد استنمور مراکز اصلی عزاداری های ماه محرم در لندن به شمار می روند که برنامه های متنوعی را به زبان های مختلف به این مناسبت برگزار می کنند.

علاوه بر هموطنان ایرانی، شیعیان عراقی، افغان، لبنانی و پاکستانی در این مراسم ها حضور دارند و ملیت های مختلف هر یک با رسم و رسوم خاص خود به عزادارای می پردازند.

آیین های ویژه ماه محرم و برپایی مجالس عزای حسینی (ع)، علاوه بر لندن در شهرهای منچستر، بیرمنگهام، لیورپول، کاردیف، گلاسکو و نیوکاسل نیز برگزار می شود و مسلمانان با حضور در آن، یاد و نام امام حسین (ع) و پیروان مکتب سرخ حسینی را گرامی می دارند.

همزمان با فرارسیدن محرم ۱۴۴۶ در فرصتی که دست داد به معرفی عادات و رسوم عزاداری در جهان اسلام پرداختیم.

قسمت اول تا پنجم این گزارش که به عادات و رسوم عزاداری در لبنان، پاکستان، عراق، کویت و ترکیه اختصاص دارد از پیوندهای زیر قابل مطالعه و بررسی است:

* «محرم در لبنان؛ از مراسم روضه حزب الله در ضاحیه تا تعزیه‌خوانی در نبطیه»

* «محرم در پاکستان؛ از مراسم نمادین «ذوالجناح» تا کشتی «سفینه النجاة»

* «شور محرم حسینی در عراق؛ از آئین تعویض پرچم تا «رکضه طویریج»

* «محرم در کویت؛ از حضور اهل تسنن کنار شیعیان تا محدودیت‌های عزاداری»

*«محرم در ترکیه؛ از برگزاری تعزیه ۳۰۰ هزار نفری تا زینبیه استانبول»

در ادامه، مشروح قسمت ششم این پرونده که به عادات و رسوم عزاداری در انگلستان پرداخته است را می‌خوانیم؛

عزاداری ملیت های مختلف در لندن

با آغاز ماه محرم الحرام، شمار زیادی از مراکز اسلامی و فرهنگی، مساجد، حسینیه‌ها و تکایا در مراسم خاصی نظیر سخنرانی، زیارت عاشورا، سینه زنی و نوحه خوانی تدارک می‌بینند و میان هزاران عزادار، غذای نذری توزیع می‌کنند.

شیعیان انگلیس در روزهای سوگواری، به ذکر دعا و یا روزه داری می‌پردازند تا روح و جان خود را برای فرارسیدن روز عاشورا آماده کنند.

شیعیان در لندن و شهرهای اطراف و از همه ملیت های مسلمان در دهه اول ماه محرم هرشب با حضور عاشقانه خود در مراسم سوگواری حسینی شرکت می کنند.

روز عاشورا در انگلستان جز تعطیلات رسمی به شمار نمی‌آید اما کارمندان و دانش آموزان اجازه دارند برای شرکت در این مراسم، یک روز مرخصی بگیرند.

وقتی کشیش مسیحی مجذوب امام حسین(ع) شد

مردم انگلیس اطلاعات دقیقی در مورد امام حسین(ع) و تشیع ندارند و معمولا قشری که بیشتر جذب می شوند قشر فرهیخته و علمی این کشور هستند و شناخت خوبی هم از امام حسین(ع) دارند که یک نمونه از این افراد کشیش ندیم ناصر یک کشیش مسیحی است و در مورد امام حسین (ع) برای مخاطبین خود حرف می زند.

امام حسین(ع) در نگاه انگلیسی ها

اغلب انگلیسی ها امام حسین (ع) را در قامت حضرت مسیح (ع) می‌بینند. مسیحیت قائل به این است که مسیح به خاطر گناهان ما، به تعبیر مسلمانان، شهید شده و خود را به آن صورتی که به صلیب کشیده شد با صبر و شجاعتی که از خود نشان داد برای حفظ دین فدا کرده است. بدین لحاظ مسیحیان تقریبا یک چنین حالتی را نیز برای امام حسین(ع) قائل هستند؛ البته وقتی به آنها می‌گوییم که امام حسین(ع) نه تنها خودش بلکه تمام ایل و تبارش را فدای دین کرد آنها خیلی بیشتر جذب می شوند چون با اعتقادی که نسبت به مسیح دارند، همخوانی دارد.

در هر حال فداکاری امام حسین و وقایعی که در کربلا رخ داده نه تنها برای مسیحیان بلکه هر شخص معمولی در انگلیس یک اتفاق بسیار مهم و عجیب است و اینگونه برداشت می‌کنند که چه‌طور ممکن است یک قشری مانند یزیدیان بیایند و این جنایت را نسبت به نوه پیغمبر خود مرتکب شوند و در مراسم های مختلف در محرم دیده شده که چگونه آنها تحت تاثیر قرار گرفته اند.

دسته عزاداری در میدان ماربل آرچ

در شهر لندن، پایتخت انگلیس، عاشقان سالار شهیدان در قالب دسته‌ای بزرگ، مسافت سه کیلومتری میدان ماربل آرچ واقع در شمال شرق هاید پارک تا محل مجمع اسلامی جهانی لندن را پیاده طی می‌کنند.

عزاداران حسینی در ادامه این مراسم با تجمع در مرکز اسلامی انگلیس و مجمع جهانی اسلامی و سایر اماکن مذهبی ویژه مسلمانان در لندن، آیین‌های سوگواری عصر عاشورا را برپا می‌کنند و مراسم شام غریبان نیز با جلوه‌ای باشکوه برگزار می‌شود.

رنگ و بوی محرم در موزه ویکتوریا و آلبرت

دو تابلو با موضوع عزاداری مراسم محرم و تعزیه در موزه ویکتوریا و آلبرت کشور انگلستان وجود دارد. این تابلوها توسط هنرمندان ناشناس هندی به تصویر کشیده شده است.

موزه ویکتوریا و آلبرت در لندن، از برترین موزه‌های جهان به دلیل داشتن ذخایر غنی آثار هنری و بزرگ‌ترین موزه جهان از نظر هنرهای تزئینی است.

موزه ویکتوریا و آلبرت پیشروترین موزه هنر و طراحی در جهان است که مجموعه دائمی بیش از دو و نیم میلیون شی، کتاب و آرشیو دارد و بیش از پنج‌هزار سال خلاقیت بشر را در برمی‌گیرد.

این موزه بسیاری از مجموعه‌های ملی بریتانیا را در خود جای داده است.

در میان آثار این موزه دو تابلوی نقاشی با موضوع محرم وجود دارد؛ تابلوی نقاشی با نام «مراسم محرم» در سال‌های حدود ۱۸۰۷ با آبرنگ مات روی کاغذ نقاشی شده است. هنرمند این تابلو ناشناس است، اما سایت موزه در توضیحات مربوط به این تابلو آورده است:«این تابلو بخشی از مراسم محرم را به تصویر می‌کشد که مسلمانان به یاد نوه‌های حضرت‌محمد(ص) برگزار می‌کنند.

ماکت‌های بامبو و کاغذی که در تصویر وجود دارد نشان‌دهنده مقبره‌های امام‌حسین(ع) و امام‌حسن‌(ع) هستند. زمانی صاحب این اثر فردی به نام گیلبرت الیوت موری، فرماندار کل فورت ویلیام ۱۸۰۷ تا ۱۸۱۳ بوده است.»

تابلوی دیگر این موزه با نام راهپیمایی محرم حدود سال‌های ۱۷۹۵ تا ۱۸۰۵ توسط هنرمندی ناشناس نقاشی شده است. این تابلو یکی از مجموعه ۹ تابلوی نقاشی است که احتمال دارد هنرمند هندی آن، این نقاشی را از اصلش کپی کرده باشد. در توضیحات مربوط به آن نوشته شده است:« مسلمانان در هند این مراسم را به مناسبت ایام محرم برگزار می‌کنند. »

سازمان جهانی اهل بیت(ع)

عشق به اهل بیت (ع) و به ویژه سرور و سالار شهیدان حضرت ابا عبدالله الحسین(ع) مرز و جغرافیا و دین و مذهب نمی شناسد.

شیعیان مقیم لندن از ملیت‌های مختلف با اقامه عزای امام حسین (ع) در مرکز اسلامی انگلیس بار دیگر سیره امامان خود را برای عرض ادب به سید و سالار شهیدان کربلا به نمایش می گذارند.

این شیعیان با ملیت‌ها و زبان‌ها و رنگ‌های متفاوت با عشقی واحد و یکپارچه سیاهپوش و سوگوار در مرکز اسلامی انگلیس با فرهنگ و زبان خود از جمله فارسی، عربی، اردو و انگلیسی برای مظلومیت سالار شهیدان کربلا عزاداری می‌کنند.

عزاداری مسلمانان انگلستان از آن دست عزاداری هایی است که هر ساله شاهد بازتاب آن در رسانه ها هستیم.

یکی از بهترین مراسم هایی که به زبان انگلیسی برگزار می شود مجالس جریان انقلابی ماست که توسط سازمان جهانی اهل بیت (ع) برگزار می‌شود که خیلی فعال هستند و هزاران نفر مخاطب دارند و در واقع می‌توان گفت که تنها مجلس غیر سکولاری که در کل اروپا و حداقل در همین انگلیس برگزار می‌شود همین مجلس است و متاسفانه تمام مجالس دیگر ورودی به بحث های سیاسی نمی کنند.

سازمان جهانی اهل بیت(ع) در سخنرانی های خود به توصیه های رهبر معظم انقلاب مبنی بر اینکه هیات نباید سکولار باشد عمل کرده و ذهنیت ها را به سمت موضوعاتی همچون مبانی ولایت فقیه هدایت می‌کنند.

سوالات زیاد انگلیسی ها درباره واقعه عاشورا

می توان گفت راهپیمایی که همزمان با روز عاشورا در لندن برگزار می شود برای مردم انگلیس خیلی عجیب است و سوالات زیادی را در خصوص اینکه امام حسین کیست و چرا کشته شده است می‌پرسند و خیلی‌ها را هم دیده ایم که وقتی پاسخ سوالات خود را می گیرند گریه می کنند.

هر ساله در ماه محرم علاوه بر برگزاری چند مراسم سنتی آئینی عزاداری برای امام حسین (ع) و شهدای کربلا و به رسم سال های گذشته برخی مراکز خیریه اسلامی و شیعی در برخی شهرهای انگلیس از جمله لندن، منچستر، بیرمنگام که بیشترین تعداد مسلمانان در آن زندگی می کنند بنرهایی با طرح ها و آثار گرافیکی هنرمندان شیعه با مضامین امام حسین (ع) و کربلا در سطح شهر و بر روی اتوبوس ها با هماهنگی شهرداری های این شهرها درج می کنند.