کناره‌گیری دیرهنگام بایدن؛آیا شانس پیروزی دموکرات‌ها افزایش یافت؟

‌خبرگزاری مهر، گروه بین‌الملل: «جو بایدن» ۸۱ ساله به عنوان چهل و ششمین رئیس جمهور آمریکا که در مناظره اخیر خود با «دونالد ترامپ» رسوایی به بار آورد، در نهایت تحت فشار هم حزبی‌های خود ناچار به کناره‌گیری از قدرت شد به آن امید که شانس طیف دموکرات مقابل حزب جمهوری‌خواه در انتخابات ۵ نوامبر ۲۰۲۴ (۱۵ آبان ۱۴۰۳) افزایش یابد.

کناره‌گیری بایدن پس از یک دوره چهار ساله زمامداری، اقدامی کم‌سابقه در طول تاریخ سیاسی آمریکا به شمار می‌رود. این اولین بار طی چند دهه اخیر است که یک رئیس جمهور آمریکا از نامزدی مجدد در انتخابات کناره‌گیری می‌کند.

این اتفاق البته تداعی‌کننده دوره «لیندون بی. جانسون» سی و ششمین رئیس‌جمهور آمریکا است. جانسون نیز که از حزب دموکرات بود در سال ۱۹۶۸ از رقابت در دوم انتخابات کناره‌گیری کرد؛ هرچند تصمیم بایدن ماه‌ها دیرتر از اعلام جانسون در مبارزات انتخاباتی اتخاذ شد.

جانسون در آن برهه معاون «جان اف کندی» رئیس‌جمهور آمریکا بود که در پی قتل او در ۲۲ نوامبر ۱۹۶۳ در شهر دالاس ایالت تگزاس به مقام ریاست جمهوری رسید و پس از پایان دوره ریاست جمهوری کندی در دور بعدی انتخابات مقابل «بری گلدواتر» با اختلاف بالا پیروز شد.

این مستأجر پیشین کاخ سفید، قانون حقوق مدنی ۱۹۶۴ و قانون حقوق رأی دادن ۱۹۶۵ را اجرا کرد، اما در سیاست خارجی شکست خورد، چرا که در ۲۸ ژوئیه ۱۹۶۵ یکصد هزار سرباز به ویتنام فرستاد و سه سال بعد در سال ۱۹۶۸، ایالات متحده ۵۴۸ هزار سرباز در این کشور آسیایی داشت که ۳۰۰ هزار نفر از آن‌ها در جنگ کشته شده بودند.

میزان محبوبیت جانسون که در اواسط سال ۱۹۶۵ حدود ۷۰ درصد بود، در سال ۱۹۶۷ به شدت کاهش یافت و به کمتر از ۴۰ درصد رسید. شکست در جنگ ویتنام باعث کناره‌گیری او از انتخاب مجدد شد.

ارزیابی شانس هریس مقابل ترامپ در رقابت‌های انتخاباتی

پیش از کناره‌گیری بایدن، دست‌کم ۹ گزینه برای جایگزینی وی مطرح می‌شدند که عبارت بودند از «کامالا هریس» معاون بایدن، «گاوین نیوسام» فرماندار کالیفرنیا، «گرچن ویتمر» فرماندار میشیگان، «جاش شاپیرو» فرماندار پنسلیوانیا، «جی بی پریتزکر» فرماندار ایلینوی، «وس مور» فرماندار مریلند، «اندی بشیر» فرماندار کنتاکی، «امی کلوبوچار» سناتور دموکرات و «پیت بوتیجیج» وزیر حمل و نقل.

اما بیانیه بایدن و حمایت تمام قد وی از هریس معاون اول خود تکلیف را مشخص کرد تا بلافاصله دموکرات‌هایی که از ادامه حضور بایدن وحشت داشتند، از جایگزین وی استقبال کنند.

به نوشته واشنگتن‌پست تا بلافاصله بعد از بیانیه بایدن، ۳۰ سناتور از ۵۰ سناتور دموکراتِ مجلس سنا و ۱۳۷ نماینده از ۱۸۸ نماینده دموکرات مجلس نمایندگان و ۲۳ فرماندار دموکرات نیز حمایت خود را از نامزدی کامالا هریس اعلام کردند. همچنین گروه بانفوذ سیاه‌پوستان کنگره که متشکل از ۶۰ قانونگذار هستند نیز از نامزدی هریس حمایت کردند.

اما جالب توجه است که نام «باراک اوباما» رئیس جمهوری پیشین آمریکا از حزب دموکرات و «نانسی پلوسی» رئیس قبلی مجلس نمایندگان در این فهرست به چشم نمی‌خورد؛ این دو نفر پیش از اعلام کناره‌گیری بایدن بارها با یکدیگر تشکیل جلسه داده و بایدن را به انتخاب جایگزین وادار کرده بودند. عدم موضع‌گیری در حمایت از هریس نشان می‌دهد که معاون بایدن، گزینه مورد نظر آنها برای رقابت با ترامپ نیست.

از نگاه کارشناسان و برخی دموکرات‌ها، نقاط ضعف معاون اول رئیس جمهوری به قدری چشمگیر است که شانس زیادی برای پیروزی مقابل ترامپ ندارد اگر چه به مراتب بهتر از خود بایدن است.

بنابراین حامیان هریس به معدود نظرسنجی‌هایی استناد می‌کنند که نشان می‌دهد او در یک رقابت فرضی با ترامپ بهتر از خود بایدن عمل خواهد کرد و چنین استدلال می‌کنند که او خصوصیت‌های مثبت، وجهه ملی و جاذبه بیشتری برای رای‌دهندگان جوان دارد که می‌تواند حتی در چهار ماه مانده به روز انتخابات هم جابجایی نامزد حزب را بدون مشکل امکانپذیر سازد.

در مقابل، برخی از دموکرات‌ها با دیده تردید به آن می‌نگرند و معتقدند تلاش هریس برای نامزدی حزب در انتخابات ۲۰۲۰ حتی قبل از اولین رأی‌گیری به شکست منجر شد و اینکه او در طول دوره معاونت ریاست جمهوری تا کنون هم در پایین‌ترین میزان محبوبیت قرار داشته است.

از نگاه آنان، صعود به صدر فهرست جایگزین‌های احتمالی بایدن برای زنی که تا چندی پیش مقام‌های ارشد دولت او را نقطه ضعف دولت بایدن می‌دانستند، نتیجه مثبتی نخواهد داد چرا که طبق برخی گزارش‌ها حتی خود بایدن هم در ماه‌های اول ریاست جمهوری، هریس را به‌عنوان «طرح در حال تکمیل» توصیف می‌کرد.

پس از شروع دوره ریاست جمهوری بایدن، هریس آغازی پر دردسر در کاخ سفید داشت و لغزش‌های او در مصاحبه‌های پرمخاطب، محبوبیت پایین و جابجایی مکرر کارکنان دفترش به شهرت او لطمه زد. همچنین به او وظیفه نظارت بر استراتژی دولت در زمینه کاهش مهاجرت در مرزهای جنوبی آمریکا نیز واگذار شد در حالی که میزان ورود مهاجران طی سه سال گذشته به سطوح بی‌سابقه‌ای افزایش یافته‌است و این یک نقطه آسیب‌پذیری عمده در مبارزات انتخاباتی دموکرات‌ها محسوب می‌شود.

تداوم این ناکارامدی‌ها و اشتباه‌ها باعث شد تا هریس در زمینه حضور خود در مجامع عمومی محتاط‌تر عمل کند. در نتیجه از نظر بسیاری از رای‌دهندگان، او ناکارآمد و غایب از صحنه محسوب می‌شود.

نظرسنجی‌ها درباره محبوبیت ترامپ و هریس چه می‌گویند؟

اگر چه تردیدی نیست که هریس گزینه‌ای بهتر از بایدن است اما این پرسش مطرح می‌شود که «آیا در مقایسه با بایدن، از شانس بیشتری برای شکست دادن ترامپ برخوردار است؟»؛ پرسشی که دموکرات‌ها با دیده تردید به آن می‌نگرند.

با نگاهی به نتایج نظرسنجی‌های متعدد از قبیل «سی بی اس نیوز»، ان بی سی نیوز» و «فاکس نیوز» که حتی قبل از ترور نافرجام ترامپ یعنی زمانی که او در اوج محبوبیت قرار نداشت، شانس بالای پیروزی او در مقابل هریس آشکارا به چشم می‌خورد.

همین محبوبیت بالای ترامپ نسبت به بایدن و هریس باعث شده‌است که او بعد از بیانیه اخیر بایدن، گزینه جدید دموکرات‌ها را حریفی ضعیف‌تر از رئیس جمهور کنونی آمریکا بداند.

از این رو ترامپ دقایقی پس از اعلام کناره‌گیری بایدن از رقابت‌های انتخاباتی ۲۰۲۴، در یک تماس تلفنی با سی ان ان، بایدن را به عنوان بدترین رئیس جمهور تاریخ آمریکا توصیف کرد. همچنین ترامپ گفت که او فکر می‌کند هریس راحت‌تر از بایدن شکست می‌خورد.

البته تنها معرفی هریس از سوی بایدن به عنوان جایگزین، تنها حامل پیام حمایتی از سوی رئیس جمهوری آمریکا است اما در عمل باید مجمع ملی دموکرات‌ها که ۱۹ تا ۲۲ آگوست برگزار می‌شود، نامزد اصلی حزب دموکرات را اعلام کند. هریس برای تضمین نامزدی خود نیاز به حمایت حداقل ۱۹۸۶ نماینده (دلیگیت) دارد؛ بنابر گزارش نشریه «هیل» تاکنون همه نماینده‌های ایالت‌های تنسی، فلوریدا، نیوهمپشایر، لوئیزیانا، کارولینای شمالی و جنوبی حمایت خود را از نامزدی هریس اعلام کردند که مجموع آنها ۵۳۱ نماینده است.

در این میان تحولات دیگر از قبیل نتایج نظرسنجی‌ها نیز می‌تواند تعیین کننده باشد که دموکرات‌ها در مجمع ملی خود در نهایت هریس را معرفی کنند یا ناگزیر به انتخاب و معرفی یک گزینه دیگر از میان لیست داوطلبان شوند.