چگونه افراد در معرض خودکشی را شناسایی کنیم

رحیم مرادی در گفت‌و‌گو با خبرنگار تسنیم در همدان، به مناسبت روز جهانی پیشگیری از خودکشی در دهم سپتامبر که مصادف با 20 شهریورماه است، اظهار داشت: تعداد افرادی که هر ساله بر اثر خودکشی جان خود را از دست می‌دهند از تعداد افرادی که در تمام درگیری‌های جهان  کشته می‌شوند، بیشتر است. خداوند در آیه 29 سوره نساء می‌فرماید «وَلَا تَقْتُلُوا أَنفُسَکُمْ إِنَّ اللَّهَ کَانَ بِکُمْ رَحِیمًا»، خود را نکشید چون خداوند بر شما مهربان است.

وی با تاکید بر اینکه خودکشی را می‌توان تهدیدی برای سلامت عموم جامعه دانست، تصریح کرد: واقعیت دردناکی که در ورای این موضوع نهفته است، ضربه عمیقی است که بر پیکر خانواده و جامعه وارد می‌شود.

سرپرست گروه سلامت روانی اجتماعی و اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی همدان با اشاره به اینکه میزان اقدام به خودکشی با افزایش سن کاهش می‌یابد، گفت: اما از طرفی خطر فوت ناشی از اقدام به خودکشی با افزایش سن بیشتر می‌شود، ضمن اینکه میزان اقدام به خودکشی در زنان بیشتر از مردان است، اما خطر فوت ناشی از خودکشی در مردان بیشتر است، همچنین خودکشی در میان بیست علت اول مرگ در سراسر دنیا است  و مرگ‌های ناشی از خودکشی از مرگ‌های مالاریا، سرطان پستان، جنگ و یا دیگرکشی بیشتر است.

وی گفت: براساس گزارش‌های سازمان بهداشت جهانی سالانه 800 هزار تا یک میلیون فوت ناشی از خودکشی در جهان رخ می‌دهد و  تخمین زده می‌شود که موارد اقدام به خودکشی 20 تا 30 برابر این عدد است.

سرپرست گروه سلامت روانی اجتماعی و اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی همدان  با بیان اینکه خودکشی شامل 1.4 درصد کل مرگ‌های جهان در سال 2017 بود و رتبه هجدهم را در بین علل مرگ دارد، تصریح کرد: برخی کشورها پنج درصد هزار و برخی بیش از 30 درصد هزار  نفر فوت ناشی از خودکشی را گزارش می‌کنند.

علت خودکشی چیست؟

مرادی عنوان کرد:  مهم‌ترین علت خودکشی مربوط به درد جسمی یا روانی که غیرقابل تحمل و تنش‌آور تجربه می‌شود و موقعیت دردناکی که موجب این درد و رنج شده، تمام نشدنی و غیرقابل تغییر ادراک می‌شود.

علائم هشدار دهنده خودکشی چیست؟

وی با بیان اینکه خودکشی یک سری علایم هشدار دهنده اولیه دارد که اگر به موقع تشخیص داده شوند، می‌توان از اقدام به خودکشی پیشگیری کرد، گفت: بی‌توجهی به رفاه شخصی، کاهش پیشرفت تحصیلی یا عملکرد شغلی، تغییر الگوی خواب و خوراک، تغییر الگوی تعاملات اجتماعی مانند انزوا و کناره‌گیری از خانواده، دوستان و اجتماع بی‌علاقگی و بی‌توجهی به احساس دیگران، اشتغال ذهنی با موضوعات مرگ و بهبود ناگهانی خلق بعد از یک دوره افسردگی، از علائم هشدار دهنده خودکشی است.

سرپرست گروه سلامت روانی اجتماعی و اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی همدان، افزود: ناامیدی، خشم، اضطراب یا احساس به بن‌بست رسیدن، سوءمصرف الکل و مواد یا افزایش آن و رفتارهای خطرناک یا انجام رفتارهای پرخطر از دیگر علائم هشدار دهنده خودکشی است.

مرادی گفت: علاوه بر نشانه‌های فوق، یک سری علائم هشدار دهنده خطر حاد خودکشی نیز وجود دارد که خانواده باید در صورت مشاهده هر یک از آنها ، فورا و بدون فوت وقت از یک پزشک یا روان پزشک کمک بگیرید.

وی افزود: این علائم هشدار شامل تهدید به صدمه زدن یا کشتن خود یا صحبت در مورد آن، تهیه وسایل خودکشی مانند اسلحه، قرص و یا درصدد تهیه آن بودن،‌ نوشتن یادداشت خودکشی و یا وصیت‌نامه اضطراب و بی‌قراری شدید،‌ خشم یا کینه‌جویی و حس انتقام زیاد و کنترل نشده است.

چگونه افراد در معرض خود کشی را شناسایی کنیم؟

سرپرست گروه سلامت روانی اجتماعی و اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی همدان در پاسخ به اینکه چگونه افراد در معرض خودکشی را شناسایی کنیم، عنوان کرد: افرادی که درگیر اختلالات روانپزشکی هستند‌، افرادی که درگیر بیماری‌های جسمی سخت و لاعلاج هستند، سابقه اقدام به خودکشی، سابقه اقدام به خودکشی در خانواده، تنهایی، انزوای اجتماعی، طلاق و فوت همسر، بیکاری و سابقه سوگ در کودکی، خطر اقدام به خودکشی را افرایش می‌دهد.

مرادی با بیان اینکه نرخ خودکشی در کسانی که اقدام قبلی خودکشی داشته‌اند، به خصوص در اولین سال‌های اقدام به خودکشی، به طور معناداری بالاتر است، گفت: تقریبا نصف آنهایی که خودکشی منجر به مرگ انجام می‌دهند سابقه اقدام به خودکشی دارند و یک چهارم از کسانی که خودکشی منجر به مرگ کردند، در سال قبل از خودکشی مجدد یک اقدام به خودکشی داشته‌اند.

وی با بیان اینکه خطر خودکشی ممکن است در همه عمر باقی بماند، بنابر این اقدام قبلی خودکشی باید پیش بین مهم خودکشی در نظر گرفته شود، حتی اگر این اقدام سال‌ها قبل صورت گرفته باشد.

سرپرست گروه سلامت روانی اجتماعی و اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی همدان با اشاره به اینکه خودکشی منجر به فوت در مردان سه برابر زنان است، گفت: اما  اقدام به خودکشی در زنان چهار برابر مردان است، البته در بعضی مناطق ایران خودکشی منجر به فوت در زنان بیشتر از مردان گزارش شده است.

مرادی با اشاره به اینکه داشتن شغل خطر خودکشی را کمتر می‌کند، گفت: افراد مجرد بیوه یا جدا شده در خطر بیشتری هستند، البته در ایران در بعضی مناطق خودکشی در جمعت متاهل بیشتر گزارش شده است.

وی با اشاره به آیه و من «احیاها فکانما احیاها الناس جمیعا»، اظهار داشت: هر کس جان احدی را نجات دهد مانند آن است که همه مردم را نجات داده است.

بایدها و نبایدها در برخورد با خودکشی 

سرپرست گروه سلامت روانی اجتماعی و اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی همدان با تاکید بر اینکه نباید وضعیت را نادیده بگیریم، گفت: شوکه، خجالت زده یا وحشت زده نشویم. به فرد وعده درست شدن امور را ندهیم. فرد را به چالش نکشیم تا اقدام کند. مشکل را بی‌اهمیت جلوه ندهیم و به او اطمینان دروغ ندهیم و شخص را تنها نگذاریم.

مرادی افزود: در مقابل باید گوش کنیم، همدلی نشان دهیم و آرام باشیم. حامی و دلسوز باشیم. اوضاع را جدی بگیریم و میزان خطر خودکشی را ارزیابی کنیم. در مورد سابقه خودکشی سوال کنیم و زمان بخریم. در صورت امکان ابزار خودکشی را از بین ببریم، اقدام کنیم، کمک بگیریم و در مواقعی که خطر خودکشی زیاد است کنار شخص بمانیم.

انتهای پیام/