ضرورت بازسازی تمدن نوین اسلامی با توجه به شرایط جدید جهانی

به گزارش بخش استانی وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از مشهد، حجت‌الاسلام مجتبی الهی خراسانی در چهارمین دوره طرح مکتب حبیب ویژه استادان دانشگاه های خراسان رضوی که در دانشکده مهندسی دانشگاه فردوسی در حال برگزاری است، گفت: بحث درباره تمدن نوین اسلامی دچار آشفتگی مفهومی شده و بخشی از واکنش‌های شتاب‌زده به این موضوع به دلیل عدم دقت در انطباق مفهومی است.

وی به اهمیت موضوع تمدن در روابط جامعه و ساختار اجتماعی پرداخت و تصریح کرد: فرهنگ بدون الزام قانونی و جبر و نیز بدون انگیزه‌های اقتصادی و منفعت‌ طلبی، می‌تواند مناسبات اعضای جامعه را شکل دهد و باعث ایجاد ارتباطات پایدار میان افراد جامعه شود.

معاون آموزشی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی گفت: فرهنگ مانند هوایی است که به طور طبیعی مناسبات اجتماعی را شکل می‌دهد. فرهنگ به اعتقادات مشترک، باورها و ارزش‌های مشترک جامعه بستگی دارد و به همین دلیل تفاوت‌های آن با روابط غیرساختاریافته یا روابط مبتنی بر قانون و الزام رسمی مشخص است. از این منظر، فرهنگ سازمان‌دهی اجتماعی را به شکلی طبیعی و بدون نیاز به الزامات رسمی هدایت می‌کند.

الهی خراسانی  افزود: برخی کشورها تلاش کرده‌اند تا از قومیت یا نژاد به عنوان مبنای فرهنگ مشترک استفاده کنند.

وی به نمونه‌هایی از کشورهایی مانند آمریکا اشاره کرد که  به دلیل مهاجرپذیری بالا، قاعده فرهنگ عمومی را به سمت سبک زندگی هدایت کرده‌اند و سبک زندگی را به عنوان نشانه‌های فرهنگی مشترک قرار داده‌اند اما در ایران، فرهنگ موجب سبک زندگی می‌شود و نه بالعکس.

وی بیان کرد: در جوامعی که فرهنگ مشترک وجود دارد، اراده جمعی شکل می‌گیرد و جامعه به صورت مشترک تصمیم‌گیری می‌کند. این اراده جمعی مبتنی بر اعتقادات و ارزش‌های مشترک است و می‌تواند باعث توسعه و آبادانی جامعه شود.

معاون آموزشی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی بیان کرد: بسیاری از کشورها برای تقویت فرهنگ مشترک خود تلاش می‌کنند و حتی زبان و آداب‌ورسوم به عنوان نمادهای مشترک فرهنگی می‌توانند وحدت‌بخش جامعه باشند.

الهی خراسانی توضیح داد:  اگر فرهنگ با اقتصاد، سیاست و امنیت پیوند بخورد و پهنه جغرافیایی وسیعی را دربرگیرد، می‌توان آن را تمدن نامید.

وی به نیاز تمدن‌ها به فرهنگ مشترک قوی، اقتدار سیاسی و پهنه جغرافیایی وسیع اشاره کرد و اظهار داشت که بدون این سه پیش‌نیاز، تولد تمدن امکان‌پذیر نخواهد بود.

الهی خراسانی در بخش دیگری از سخنان خود به نقش علم و فناوری در تمدن اسلامی پرداخت  و گفت: علم و فناوری باید در خدمت فرهنگ و نیازهای جامعه قرار گیرد.

معاون آموزشی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی تأکید کرد: علم باید به مسائل و مشکلات جامعه پاسخ دهد و فرهنگ هر جامعه حق دارد مسیر علم را ویرایش کند تا علم در خدمت حل مشکلات آن جامعه قرار گیرد. همچنین فرهنگ اسلامی به دلیل تأثیر مستقیم آموزه‌های اسلامی بر علم و فناوری، توانسته در حوزه‌های مختلفی مانند پزشکی، نظامی و فناوری‌های دیگر پیشرفت کند.

الهی خراسانی در بخش دیگری از سخنان خود به تاریخ تمدن اسلامی اشاره کرد و افزود: تمدن اسلامی پهناورترین و طولانی‌ترین تمدن تاریخ بشریت بوده است؛ یکی از علل دوام طولانی تمدن اسلامی این بود که این تمدن بر اساس ملیت و قومیت شکل نگرفت و همه ملت‌ها احساس مشارکت در آن داشتند.

وی خاطرنشان کرد: فرهنگ اسلامی توانست خرده‌فرهنگ‌های مختلف را به رسمیت بشناسد و در نتیجه، ملت‌های مختلف از این تمدن احساس بیگانگی نمی‌کردند.

معاون آموزشی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی گفت: تمدن اسلامی توانست حضور قدرتمندی در حوزه علم و فناوری داشته باشد و به دلیل حضور در پهنه جغرافیایی وسیع و پیوند فرهنگ با اقتدار سیاسی و نظامی، توانست تمدنی پایدار و ماندگار بسازد.

 الهی خراسانی با اشاره به برخی از دستاوردهای علمی و فناوری تمدن اسلامی عنوان کرد: یکی از دلایل پیشرفت‌های علمی و فناوری در این تمدن، تأثیر عمیق آموزه‌های اسلامی بر علم و فناوری بوده است. تمدن نوین اسلامی باید با توجه به شرایط و الزامات جدید جهانی بازسازی شود و نمی‌تواند به سادگی ادامه تمدن گذشته باشد.

انتهای پیام /282