چرا هدف قرار دادن حیفا مهم است؟/ ورود حزب‌الله به فاز آفندی

خبرگزاری مهر – گروه بین الملل: حزب‌الله لبنان از هشتم اکتبر ۲۰۲۳ میلادی در حمایت از گروه‌های مقاومت فلسطینی، مواضع مختلف شمال سرزمین‌های اشغالی را هدف حملات خود قرار داده است. حملات موشکی حزب‌الله که تاکنون پایگاه‌های نظامی مرزی را شامل می‌شد، بعد از عملیات سحرگاه ۲۲ سپتامبر به عمق سرزمین‌های اشغالی در حیفا، مجتمع‌های صنعتی نظامی رافائل و پایگاه رامات دیوید رسیده است. این امر نشان از گسترش حوزه جغرافیایی نبرد در مرز لبنان و سرزمین‌های اشغالی و اهمیت بالای تحولات پیش رو دارد.

هدف قرار دادن حیفا؛ بازیابی موازنه

حزب‌الله لبنان در پاسخ به حملات مکرر رژیم اشغالگر قدس، اهدافی کلیدی در عمق سرزمین‌های اشغالی را هدف قرار داده است. مهم‌ترین این اهداف، پایگاه هوایی رمات دیوید رژیم صهیونیستی و منطقه حیفا است. حملات موشکی حزب‌الله به این پایگاه هوایی را می‌توان مهم‌ترین و عمیق‌ترین حملاتی دانست که از سوی مقاومت از زمان آغاز جنگ هفتم اکتبر بین حماس و رژیم صهیونیستی انجام شده است. در بیانیه‌ای که از سوی حزب‌الله منتشر شد، آمده است که در حمایت از مردم غزه و پشتیبانی از مقاومت سلحشور و شریف آن و در پاسخ به حملات رژیم اشغالگر به لبنان، پایگاه هوایی و فرودگاه نظامی رامات دیوید را با ده‌ها موشک از نوع «فادی ۱» و «فادی ۲» مورد هدف قرار داده است.

حملات جدید حزب‌الله که عمق تا بندر حیفا و شهرک‌های اطراف آن رسیده است، نشان از این دارد که حزب‌الله از فاز پدافندی وارد فاز آفندی و تهاجمی شده است. این امر بیش از هر چیز نشان از بازیابی موازنه از سوی حزب‌الله علیه اقدامات رژیم صهیونیستی است. حزب‌الله یک روز پس از حمله حماس در هفتم اکتبر ۲۰۲۳، حملات راکتی و موشکی در سراسر مرز لبنان به سمت سرزمین‌های اشغالی را آغاز نمود. این امر شرایطی را فراهم نمود که حزب‌الله به تواناترین عنصر مجموعه محور مقاومت در برابر رژیم اشغالگر تبدیل شود.

با این حال به نظر می‌رسد از ژوئن ۲۰۲۴ میلادی، نبرد بین حزب‌الله و رژیم اشغالگر وارد دور جدیدی شد. برخی از گزارش‌های غیررسمی نشان داد که رهبران صهیونیست کمی بعد از حملات اکتبر ۲۰۲۳ میلادی حماس، در حال بررسی یک حمله گسترده علیه حزب‌الله بوده‌اند. اما نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی پس از آنکه مقامات آمریکایی از وی خواستند از قدرت کناره‌گیری کند، این طرح را مسکوت گذاشته است. نتانیاهو همچنین در ماه ژوئن اعلام کرد که هرگونه ترتیب دیپلماتیک شامل فاصله‌گذاری فیزیکی حزب‌الله از مرز خواهد بود و ما باید آن را اجرا کنیم. درگیری‌های میدانی به ویژه پس از کشته شدن ۱۲ جوان مسیحی در بلندی‌های جولان در ۲۷ جولای شعله‌ور شد. حزب‌الله خطای سامانه گنبد آهنین را دلیل به حمله برشمرد. در ۳۰ جولای در جریان حمله پهپادی رژیم اشغالگر در بیروت، فؤاد شکر فرمانده ارشد حزب‌الله به شهادت رسید.

در ۲۵ آگوست حزب‌الله در یک حمله تلافی‌جویانه، صدها موشک و پهپاد به سمت شمال اسرائیل شلیک کرد. در این عملیات بیش از ۳۲۰ راکت کاتیوشا به سوی ۱۱ پایگاه نظامی در سرزمین‌های اشغالی که عمدتاً پایگاه‌های نظامی و اطلاعاتی بودند، پرتاب شد و به اهداف خود اصابت نمود. در ادامه این درگیری‌ها در ۱۷ و ۱۸ سپتامبر هزاران پیجر، بی‌سیم و سایر وسایل الکترونیکی در سراسر لبنان منفجر شدند که طبق گزارش‌ها بیش از ۳۰ نفر کشته و نزدیک به سه هزار نفر زخمی شدند. در نهایت نیز در ۲۰ سپتامبر رژیم صهیونیستی جلسه فرماندهان نیروهای نخبه رضوان در ضاحیه جنوبی بیروت را هدف حمله موشکی قرار داد که در آن ۱۲ تن از فرماندهان و اعضای این نیرو از جمله حاج ابراهیم عقیل و حاج ابوحسین وهبی به شهادت رسیدند.

در این شرایط به نظر می‌رسد که حزب‌الله در عملیات اخیر خود که پایگاه رامات دیوید در جنوب شرق حیفا و صنایع صنعتی و نظامی رافائل در شمال شرق حیفا را هدف قرار داد، به دنبال اعاده موازنه در مرز لبنان و سوق دادن آن به نفع خود است. حمله موشکی اخیر حزب‌الله از چند ویژگی شاخص برخوردار است که بیشتر این موضوع را نشان می‌دهد.

موشک‌های فادی

لازمه موازنه نظامی با حریفی همچون رژیم صهیونیستی که از انواع و اقسام حمایت‌ها از سوی فروشندگان بین‌المللی سلاح از جمله ایالات متحده، انگلیس، فرانسه و … برخوردار است، روزآمدی در تسلیحات است. حزب‌الله لبنان از ابتدای جنگ اخیر سعی کرده است با توجه به نوع حملات ارتش صهیونیستی و همچنین لزوم اجتناب از شکل‌گیری جنگ گسترده در مرز لبنان، توان تسلیحاتی خود را به کار بگیرد. سلاح‌هایی که حزب‌الله در جنگ اخیر به کار گرفت، از نوع موشک فادی ۱ ۲۲۰ میلیمتری با برد ۸۰ کیلومتر و فادی ۲ از نوع ۳۰۳ میلیمتری با برد ۱۰۵ کیلومتر است. در گزارش‌های رسانه‌های عبری تاکید شد که سامانه‌های پدافند هوایی تنها هشت موشک را رهگیری کردند. در عین حال برخی از رسانه‌های صهیونیستی نیز اعلام کردند که حزب‌الله در این حملات از موشک‌های فجر ۳۳۰ میلیمتری نیز استفاده کرده است.

هدف قرار دادن پایگاه هوایی رامات دیوید

هدف اصلی حمله موشکی حزب‌الله، پایگاه هوایی رامات دیوید بود که برای دومین بار هدف حمله قرار گرفت. این پایگاه تنها پایگاه هوایی نیروی هوایی رژیم صهیونیستی در شمال سرزمین‌های اشغالی و اصلی‌ترین مقری است که نیروهای اشغالگر از آن برای عملیات هوایی در شمال، در مرزهای لبنان و سوریه استفاده می‌کنند. اسکادران‌های ۱۰۹ جت‌های جنگنده اف ۱۶، اسکادران ۱۰۵ اسکورپیون و اسکادران ۱۰۱ اف ۱۶ باراک (F-۱۶ Barak) که از مهم‌ترین نیروهای عملیاتی ارتش رژیم اشغالگر هستند در این پایگاه حضور دارند. این پایگاه همچنین میزبان اسکادران ۱۶۰ موسوم به شکارچی سایه و اسکادران ۱۵۷ متشکل از پهپادها و اسکادران ۱۹۳ موسوم به مدافعان غرب است که یک هلیکوپتر AS۵۶۵ Panther شناسایی نیروی دریایی را به کار می‌گیرد. این پایگاه همچنین میزبان چهار اسکادرانی است که وظیفه پشتیبانی میدانی، نگهداری و مدیریت عملیات را بر عهده دارند

صنایع نظامی رافائل

شرکت رافائل یکی از سه شرکت بزرگ دفاعی رژیم صهیونیستی و از صنایع راهبردی آن است. این شرکت در ساخت و تولید تجهیزات جنگی پیشرفته از جمله موشک‌ها تمرکز دارد. موشک شفریر یا پیتون، موشک هوا به هوا و زمین به هوای دربی، موشک ضد تانک اسپایک و سامانه گنبد آهنین تنها بخشی از سلاح‌هایی است که در این شرکت تولید می‌شوند. اهمیت این هدف به گونه‌ای است که سرلشکر ذخیره سابق ژاک ناریا درباره اهداف جدید حملات حزب‌الله لبنان گفت: «حزب‌الله بیهوده به این منطقه موشک شلیک نمی‌کند و قصدش این بود شرکت رافائل را هدف قرار دهد.»

ناکامی بازگشت شهرک‌نشینان

نتانیاهو در جلسات متعدد در ماه‌های گذشته از جمله بعد از هدف قرار دادن نیروهای رضوان در ۲۰ سپتامبر و جلسه کابینه اعلام کرد که کابینه‌اش مصمم به بازگرداندن ساکنان شمال اراضی اشغالی به منازلشان است. گالانت وزیر جنگ رژیم صهیونیستی نیز در بازدید از مقرهای تسلیحات هوایی ارتش رژیم صهیونیستی اظهار کرد که ارتش (رژیم) اسرائیل به حملات خود علیه لبنان تا زمان بازگشت ساکنان شمال اراضی اشغالی به منازلشان ادامه خواهد داد. این در حالی است که سیدحسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله در سخنرانی اخیر خود علناً نتانیاهو را به چالشی در مورد بازشگشت شهرک‌نشینان فراخواند و گفت: «آیا می‌توانید آوارگان را به شمال برگردانید؟ ما این چالش را می‌پذیریم و شما نمی‌توانید آنها را برگردانید و هر کاری که می‌خواهید انجام دهید. تنها راه بازگشت آوارگان به شمال، توقف تجاوز به نوار غزه و کرانه باختری است. کاری که شما انجام خواهید داد، آوارگی آوارگان شمال را افزایش می‌دهد و فرصت بازگشت آنها را از بین می‌برد.» حملات موشکی اخیر حزب‌الله منجر به فرار حدود ۳۰۰ هزار نفر از ساکنان حیفا و مناطق اطراف شد و نشان داد که نتانیاهو باید علاوه بر مناطق مرزی با لبنان، بازگشت صهیونیست‌ها در حیفا را نیز در دستور کار خود داشته باشد.

نتیجه

حملات موشکی حزب‌الله در عمق سرزمین‌های اشغالی در حیفا و هدف قرار دادن پایگاه‌های رامات دیوید و صنایع رافائل به نوعی تلاش برای اعاده موازنه علیه رژیم صهیونیستی است. تلاش حزب‌الله این است که با استفاده از سلاح‌های جدید، اهداف جدیدی را مورد اصابت قرار دهد و چالش عمده بازگشت شهرک‌نشینان را همچنین برای رژیم اشغالگر حفظ نماید. این اقدام به ویژه در شرایطی که اقدامات تل‌آویو خطر تحمیل جنگی جدید در جنوب لبنان را افزایش داده، از اهمیت بیشتری برخوردار است.

سجاد مرادی کلارده؛ پژوهشگر روابط بین‌الملل