ضرورت جهانی کردن مفاهیم علوم انسانی اسلامی در سراسر جهان

به گزارش بخش استانی وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از قم، آیت‌الله علیرضا اعرافی، امروز در آیین اختتامیه جایزه جهانی شهید صدر که در مدرسه علمیه امام کاظم(ع) قم برگزار شد، اظهار داشت: در حوزه ترسیم علم اسلامی، حدود 10 نظریه وجود دارد. یکی از فعالیت‌های بزرگ حوزه علمیه قم، توسعه مرزهای علوم اسلامی به سمت قلمروهای جدید است. شهید صدر پیشگام و پرچمدار این حرکت نوین در حوزه علمیه نجف بود و این حرکت در قم و با تلاش های فراوان علما و بزرگان و اساتید و طلاب شکل گرفت.

مدیر حوزه های علمیه افزود: امروزه شاهد آن هستیم که قلمروهای سنتی علوم انسانی در حوزه های علمیه جدید فعالیت کرده است. ممیزات قم یک صدسال اخیر و به ویژه قم پس از انقلاب اسلامی شامل 20 ویژگی و ممیزه است.

وی ادامه داد: نباید با تعصب با امتیازات و دستاوردهای تمدن ها برخورد کرد، ولی باید عمیقاً به شناخت و داوری فرهنگ غربی توجه کنیم. بنیان های فکری و فلسفی فرهنگ و تمدن غرب در تمام شاخه های این نظام تمدنی رسوخ دارد که شامل علوم پایه و فناوری‌های و سبک‌های زندگی و روش‌های حکمرانی می‌شود.

مدیر حوزه های علمیه کشور تصریح کرد: نباید دستاوردهای بشری در حوزه علوم اجتماعی و انسانی را به شکل مطلق نفی کند، ولی مدعی هستیم که آن اندیشه های بنیادین در پیکره علوم انسانی و اجتماعی رسوخ و نفوذ دارد و در پاره ای از موارد کوچک و بزرگ در تقابل با اندیشه الهی و دینی است. البته در تفسیر علم انسانی اسلامی 10 نظریه وجود دارد و متفکران ما نیز متفاوت هستند، ولی قدر مشترکی وجود دارد که بر آن پافشاری داریم.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: علم انسانی جدید و علوم اجتماعی جدید نرم افزار اداره جوامع است. عالمان در ابتدا باید نقد دقیق داشته باشند و همچنین پس ازنظریه پردازی به دنبال مجسم کردن کارآمدی این موارد در میدان عمل باشند. البته حوزه علمیه در این حوزه گام های جدی برداشته است ولی نقدهایی نیز به این حرکت ها وجود دارد.

وی بیان کرد: هر اتفاق درستی در حوزه تولید نظریه و ساخت علوم انسانی رخ دهد باید شامل تحول در بن مایه های علوم اسلامی و بر پایه روش های عمیق و تاریخی حوزه باشد. البته در عین حال چشم بازی نیز به حقایق امروز و پرسش های نو داشته باشیم. هرچند می پذیریم که جمع این دو مورد بسیار سخت است.

به گفته مدیر حوزه های علمیه، علوم اسلامی سنتی و پایه و عمیق ما باید گسترش پیدا کند که شامل علوم اصول و فقه و تفسیر و غیره هستند که اگر در این حوزه ها اتفاقات عمیقی رخ ندهد نمی توان در قلمروهای جدید به نظریات بنیادین و نوین رسید.

اعرافی تصریح کرد: در حوزه فلسفه‌های مضاف و تفسیرهای تخصصی و مجموعه های حدیثی ناظر به قلمروهای جدید کارهای خوبی آغاز شده است، ولی نیازمند فعالیت های بیشتر در کنار فعالیت های میدانی در ارتباط با دانشگاه هستیم.

مدیر حوزه های علمیه افزود: در سالهای قبل با مشارکت 20 نهاد حوزوی طرح گفتمان حوزوی و انقلاب اسلامی برگزار شد که آثار ممتازی نیز داشت. همچنین باید نگاه بین المللی همراه با اقتضائات اصلی را داشته باشیم. سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی می تواند در گشودن درها و انتقال مفاهیم علوم انسانی اسلامی ما به دنیا گام های جدی بردارد.

وی با بیان این که بنده از سنین جوانی شیفته مفاهیم و اندیشه های فکری آیت الله شهید صدر شده ام و این شیفتگی تا امروز نیز ادامه دارد، عنوان کرد: شهید صدر دارای عاطفه ای سرشار و ارتباطات صمیمی فردی و جمعی، نبوغی سرشار و حافظه ای قوی بودند. ایشان کار زیاد و با شتاب را با نبوغ و حافظه سرشار در هم آمیخته بودند.

اعرافی افزود: شهید صدر نگاهی فراتر از محیط نجف داشتند. زهد و ساده زیستی، اخلاص و وارستگی، فکر نظام‌مند و راهبردی و آینده بین، اندیشه سیاسی روشن و نظام‌مند، عمل و اقدام سیاسی جهادی و انقلابی غیرقابل وصف، روش‌ساز و منهج‌پرداز، قلم روان و دقیق، فکر منسجم با بیان و قلم دقیق و دلدادگی به امام راحل و جریان انقلابی امام(ره) از ویژگی های ایشان بود.

مدیر حوزه های علمیه در پایان اظهار امیدواری کرد که جایزه جهانی شهید صدر، حوزه قم را بین المللی تر و جهانی تر بسازد.

انتهای پیام/