تحقیق‌و‌تفحص؛ ابزار نظارتی نمایندگان چگونه کلید می‌خورد؟

به گزارش وبانگاه به نقل از خبرنگار پارلمانی خبرگزاری تسنیم، مجلس شورای اسلامی علاوه بر وظیفه قانونگذاری، وظیفه نظارت بر اجرای قانون را نیز بر عهده دارد که نمایندگان از طریق سوال، استیضاح، تذکر شفاهی و کتبی و تحقیق و تفحص، نظارت بر امور مختلف و اجرای قوانین را انجام می‌دهند.

همان طور که گفته شد یکی از این ابزارها تحقیق و تفحص است که طبق اصل 76 قانون اساسی نمایندگان مجلس حق تحقیق و تفحص در تمام امور کشور را دارند.

بنابراین گزارش؛ با آغاز به کار هر مجلس معمولا با پیش آمد مسائل مختلف بحث تحقیق و تفحص‌ها از سوی وکلای‌ ملت در قوه مقننه کلید می‌خورد، اخیرا با وقوع حادثه معدن طبس جمعی از نمایندگان تحقیق و تفحص از رعایت ایمنی و استانداردهای کاری در معادن کشور و همچنین یکی از نمایندگان بحث تحقیق و تفحص از ایران خودرو را مطرح کرده که به همین بهانه به روند کلید خوردن تحقیق و تفحص‌ها در مجلس می‌پردازیم:

نمایندگان چه زمانی تحقیق و تفحص را کلید می‌زنند؟

تحقیق و تفحص یکی از مواردی است که نمایندگان در صورت تشخیص می‌توانند، انجام دهند و در حیطه اختیارات آنان محسوب می‌شود.

بر اساس آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی هرگاه نماینده‌ای، تحقیق و تفحص در هر یک از امور کشور را لازم بداند تقاضاى خود را به‌صورت کتبی به هیئت رئیسه مجلس تقدیم می‌کند و هیئت ‏رئیسه قوه مقننه نیز ظرف چهل و هشت ساعت آن را به کمیسیون تخصصى ذی‏‌ربط برای رسیدگى ارجاع می‌دهد. کمیسیون مربوطه نیز موظف است حداکثر ظرف دو هفته از تاریخ وصول، اطلاعاتى را که در این زمینه کسب نموده در اختیار متقاضى یا متقاضیان قرار دهد.

در صورتى که متقاضى یا متقاضیان، اطلاعات کمیسیون را کافى تشخیص ندهند، کمیسیون موظف است ظرف یک هفته از متقاضى یا متقاضیان و بالاترین مقام دستگاه اجرایى ذى‏‌ربط دعوت کرده و دلایل ضرورت تحقیق و تفحص و نظرات مقام فوق‌الذکر را استماع کند و تا مدت ده روز گزارش خود را مبنى بر تصویب یا رد تقاضاى تحقیق و تفحص به هیئت رئیسه مجلس ارائه دهد.

این گزارش خارج از نوبت در دستور هفته بعد مجلس قرار می‌گیرد و در صورت تصویب تحقیق و تفحص، موضوع به همان کمیسیون تخصصى ذ‌یربط ارجاع مى‏‌شود.

کمیسیون موظف است در مدت بیست روز اعضای هیئت تحقیق و تفحص را که حداقل یازده و حداکثر پانزده نفر خواهند بود از بین نمایندگان تعیین و به رئیس مجلس برای صدور و ابلاغ معرفى کند. چنانچه متقاضیان تحقیق و تفحص کمتر از پنج نفر باشند کلیه آنان عضو هیئت خواهند بود، اعضای هیئت پس از مشخص شدن این روند از میان خود یک رئیس، دو نائب رئیس و یک دبیر انتخاب مى‏‌کنند.

هیئت تحقیق و تفحص طبق آیین‌نامه داخلی مجلس 6 ماه فرصت دارد تا گزارش نهایی خود را برای قرائت در صحن علنی پارلمان به کمیسیون مربوطه ارائه کند تا پس از تصویب در آن کمیسیون برای قرائت در صحن علنی پارلمان تقدیم هیئت‌رئیسه پارلمان شود. البته در صورت ضرورت با درخواست هیئت و تصویب هیئت رئیسه مجلس زمان تحقیق و تفحص تا شش ‌ماه دیگر قابل تمدید است.

در صورتی که جلسه مشترک هیئت تحقیق و تفحص و کمیسیون تخصصی تخلفات موضوع تحقیق را مهم و مسئول دستگاه یا سازمان را مقصر تشخیص دنهد، طرح استیضاح وزیر مربوطه در صورت رعایت مفاد اصل هشتاد و نهم (89) قانون اساسی در دستورکار مجلس قرار خواهد گرفت.

در صورتی‌ که در گزارش کمیسیون، تخلف احراز و درخواست تعقیب شود، متخلف توسط هیئت رئیسه مجلس حسب مورد به قوه قضائیه یا مرجع رسیدگی به تخلفات اداری معرفى مى‏‌شود تا خارج از نوبت تقاضاى کمیسیون را مورد رسیدگى قرار داده و نتیجه آن را به کمیسیون اعلام نماید.

انتهای پیام/