گزارش|راهکار دانشگاه‌ها در برابر چالش‌های بازار کار چیست؟

گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم-زینب امیدی: تطابق برنامه‌های آموزشی دانشگاه‌ها با نیازهای بازار کار به‌ویژه در ایران، یکی از چالش‌های اصلی در نظام آموزشی کشور به شمار می‌رود. با توجه به تحولات سریع اقتصادی و اجتماعی، اهمیت این موضوع بیش از پیش احساس می‌شود.

آینده‌نگری: دانشگاه‌های ایران در برابر چالش‌های بازار کار

در سال‌های اخیر، بازار کار ایران با مشکلات متعددی روبه‌رو بوده است. طبق آمارها، نرخ بیکاری در بین فارغ‌التحصیلان دانشگاهی به‌طور قابل توجهی بالاست. بسیاری از کارفرمایان از عدم تطابق مهارت‌های فارغ‌التحصیلان با نیازهای واقعی بازار کار شکایت دارند. این وضعیت نه تنها به بیکاری جوانان دامن می‌زند، بلکه موجب نارضایتی کارفرمایان نیز شده است.

در سال اخیر نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی 11.8 درصد بوده است. اگرچه این نرخ در مقایسه با سال 1401 کاهش یافته، اما همچنان بالاتر از نرخ بیکاری کل کشور (8.1 درصد) است. در تابستان امسال نیز، سهم فارغ‌التحصیلان از بیکاران کشور به 43.9 درصد رسیده است که نشان‌دهنده یک افزایش نسبت به دوره گذشته است.

​​​این ارقام نشان‌دهنده وجود چالش‌های جدی در تطابق برنامه‌های آموزشی با نیازهای بازار کار و توانایی فارغ‌التحصیلان در پیدا کردن شغل مناسب است. همکاری بیشتر در تدوین و اصلاح برنامه‌های آموزشی و تقویت مهارت‌های عملی به‌عنوان راهکارهایی پیشنهادی برای کاهش این نرخ‌ها محسوب می‌شوند که باید بیش از پیش به آنها توجه شود.

تنوع و تغییرات سریع نیازهای بازار کار یکی از عواملی است که دانشگاه‌ها را به وادار به بروزرسانی مباحث آموزشی و درسی خود می‌کند. با توجه به پیشرفت‌های فناوری، نیازهای بازار کار به مهارت‌های جدید و تخصصی به‌طور مداوم در حال تغییر است و بسیاری از برنامه‌های آموزشی نتوانسته‌اند خود را با این تغییرات تطبیق دهند.

همگام با تحولات بازار: شناخت نیازهای نوظهور

 یکی از دلایل اصلی عدم تطابق، کمبود ارتباط و همکاری بین دانشگاه‌ها و صنایع است که البته در دو سه سال اخیر تعدادی از دانشگاه‌ها با عقد قراردادهای مختلف و ارتباط گیری صحیح با صنعت کشور این روند را تا حدودی تغییر داده‌اند. اما به طور کلی در سایر دانشگاه‌هایی که خصوصا در حوزه صنعت رشته و دانشجو ندارند؛ برنامه‌های آموزشی غالباً بدون مشورت با کارفرمایان تدوین می‌شوند و این موضوع به ایجاد شکاف بین آنچه که دانشجویان می‌آموزند و آنچه که در بازار کار مورد نیاز است، منجر می‌شود.

فارغ‌التحصیلان دانشگاهی به‌طور معمول در حوزه‌های نظری آموزش دیده‌اند و مهارت‌های عملی و تجربی کافی ندارند. این نقص در بسیاری از موارد موجب می‌شود که آن‌ها نتوانند به‌راحتی در محیط کار مشغول به فعالیت شوند. چرا که نظام آموزشی در ایران معمولاً بر روی محتوای نظری و حفظی تأکید دارد و این امر باعث می‌شود که دانشجویان مهارت‌های عملی و تفکر انتقادی را کمتر فرا بگیرند.

بسیاری از دانشگاه‌ها به‌طور منظم برنامه‌های خود را به‌روزرسانی نمی‌کنند و این موضوع باعث می‌شود که محتوای آموزشی قدیمی و غیرمرتبط با نیازهای جدید بازار باقی بماند. همچنین عدم وجود نهادهای واسط بین دانشگاه و صنعت که بتوانند ارتباطات موثری برقرار کنند، یکی دیگر از دلایل اصلی است. در حقیقت در جامعه‌ای که به مدرک تحصیلی بیشتر از مهارت‌های عملی توجه می‌شود، دانشجویان برای دریافت مدرک تلاش می‌کنند و نه برای کسب مهارت‌های کاربردی.

راهکار چیست؟ مسیرهای نوین همگرایی صنعت و دانشگاه

ایجاد همکاری‌های نزدیک‌تر با صنایع: دانشگاه‌ها باید با صنایع و شرکت‌ها همکاری کنند تا نیازهای واقعی بازار را شناسایی و برنامه‌های آموزشی را بر اساس آن تنظیم کنند.

برگزاری کارآموزی‌های عملی: دانشجویان باید در حین تحصیل فرصت‌های کارآموزی و تجربه عملی را داشته باشند. این تجربه‌ها می‌توانند به آن‌ها کمک کنند تا با مهارت‌های مورد نیاز در بازار کار آشنا شوند.

بازنگری و به‌روزرسانی برنامه‌های درسی: دانشگاه‌ها باید به‌طور مستمر برنامه‌های درسی خود را بازنگری کرده و آن‌ها را با نیازهای بازار کار تطبیق دهند.

توسعه مهارت‌های نرم: توجه به مهارت‌های نرم مانند ارتباطات، کار تیمی و تفکر انتقادی در برنامه‌های آموزشی ضروری است.

توسعه دوره‌های آموزشی متمرکز بر مهارت: دانشگاه‌ها می‌توانند دوره‌های کوتاه‌مدت و تخصصی برای مهارت‌های خاص صنعت طراحی کنند.

اجرای طرح آباد و آموزش دانش آموختگان برای اشتغال

حسین بلندی رئیس دانشگاه علمی کاربردی در همین راستا از اجرای طرح آباد برای دانش آموختگان بیکار  به خبرنگار تسنیم خبر داد و گفت: طرحی را تحت عنوان “آباد” یعنی آموزش برای اشتغال دانش آموختگان را تهیه و در هیئت دولت تصویب کردیم. امسال مکلف هستیم 50 هزار نفر از دانش آموختگان دانشگاه‌های دیگر را آموزش داده و وارد بازار کار کنیم. تعداد دانش آموختگان بیکار هر شهر را با همکاری استانداری‌های آنها درآوردیم و 50 درصد استانداری‌ها الان دبیرخانه طرح  آباد را تشکیل داده‌اند و همه تلاشم برای اجرای این طرح درسال تحصیلی جدید است.

بلندی اظهار داشت: قرار است دانش آموختگان با گذراندن یک دوره دو سه ماهه و کسب گواهی صلاحیت حرفه ای آماده ورود به بازار کار شوند. کسانی هم که در این دوره‌ها به دانش آموختگان آموزش می‌دهند برد مالی خوبی می‌کنند.

در آخر…

تطابق برنامه‌های آموزشی با نیازهای بازار کار یک ضرورت است که می‌تواند به کاهش نرخ بیکاری و افزایش اشتغال فارغ‌التحصیلان کمک کند. با انجام اصلاحات در سیستم آموزشی و ایجاد ارتباطات مؤثر بین دانشگاه‌ها و صنایع، می‌توان به بهبود وضعیت اشتغال جوانان و رضایت کارفرمایان دست یافت. این موضوع نیازمند همکاری همه ذینفعان، از جمله دولت، دانشگاه‌ها و صنایع است.

انتهای پیام/