مراجعه بیش از حد نوجوانان به گوشی چالشی برای خانواده‌ها

علیرضا روحی در گفت‌و‌گو با خبرنگار تسنیم درهمدان، اظهار داشت: یکی چالش‌هایی که این روزها خانواده‌ها با نوجوان خود دارند، مراجعه بیش از حد بچه‌ها به گوشی و حضور در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی است‌.

وی افزود: به تبع حضور بیش از حد نوجوانان در فضای مجازی و مراجعه به گوشی، کارهای مهمی مثل درس خواندن در اولویت بعدی نوجوان قرار می‌گیرد و این موضوع تبدیل به یک چالش در خانواده می‌شود.

این روانشناس تصریح کرد: در شرایطی که گوشی و فضای مجازی وقت زیادی از بچه‌ها می‌گیرد، طبیعتا دغدغه خانواده این است که چه کار کنند که این چالش برطرف شود.

والدین سواد مجازی خود را افزایش دهند

روحی تاکید کرد: یکی از بحث‌های مهم این حوزه این است که چگونه  با نوجوان مواجه شوند. در این باره چند  نکته مهم وجود دارد، اول اینکه میزان سواد والدین نسبت به شبکه‌های اجتماعی یکی از فاکتورهای اصلی است که مشخص می‌کند والدین تا چه سطحی می‌توانند اصلا چیزی به اسم نظارت را در فضای مجازی تعریف کنند. در خانواده طبیعتا وقتی والدین نوجوان از گزینه‌های مختلف قابلیت استفاده از یکی از  شبکه‌های اجتماعی سردرنیاورند پس در آن حوزه نمی‌توانند حرفی برای گفتن داشته باشند.

وی افزود: در برهه‌ای از زمان که نوجوان با افکاری براساس ایده‌آل‌گرایی دارد در مورد بقیه قضاوت می‌کند، حالا شما تصور کنید  اگر در همچین شرایطی والدینی که در مورد فضای مجازی اطلاعات به‌روزی ندارند از فرزند نوجوانشان بخواهند که حضورش را در فضای مجازی کمتر کند، قطعا به در بسته خواهند خورد.

این روانشناش گفت: علت این است که نوجوان می‌گوید شما که در موردش اطلاعاتی ندارید، من استفاده‌هایی می‌کنم و استدلال خودش را هم بیان می‌کند. در چنین شرایطی اولین اتفاق مهمی که باید بیفتد این است که والدین همیشه خودشان را به‌روز نگه دارند.

روحی افزود: قسمت دوم بحث این است که اگر والدین به‌روز باشند در معرض همان اطلاعاتی از فضای مجازی قرار می‌گیرند که تا حدودی شبیه به فرزند نوجوانشان است و این به آن‌ها این فرصت را می‌دهد که بحث سواد رسانه را هم بتوانند به نحوی در خانواده داشته باشند و تفکر انتقادی داشته باشند.

وی گفت: وقتی فردی در معرض اطلاعات مختلف در فضای مجازی قرار می‌گیرد، اولین چیزی که باید از خودش بپرسد این است که چرا من باید اطلاعات فضای مجازی را با توجه به اینکه  هر کسی با هر منبع ناموثقی منتشر می‌کند و شایعاتی را رقم می‌زند، قبول کنم؟

این روانشناس افزود: برای اینکه این اتفاق درست پیش برود، یعنی استفاده از فضای مجازی توسط خود والدین و اعضای بزرگتر خانواده درست پیش برود، حتما احتیاج به این است که سواد مجازی خانواده تا حدی رسیده باشد که بتواند بین اطلاعات درست و غلط انتخاب درستی داشته باشه و الگویی برای فرزندان باشند.

روحی عنوان کرد: هدف ما این است شرایطی درست شود که والدین بتوانند در مورد تمام مهارت‌های لازم برای حضور در فضای مجازی یک‌سری اطلاعات به روز در اختیار فرزندانشان  قرار بدهند.

وی به زمان استفاده نوجوانان از فضای مجازی اشاره کرد و گفت: طبیعتا زمان استفاده از فضای مجازی با توجه به اینکه فرزند نوجوان خانواده صبح تا ظهر در مدرسه است، پس حضور در فضای مجازی از حدود عصر شروع می‌شود و  بیشترین میزان استفاده هم در  آخر  شب است.

چرا نوجوانان آخر شب به سراغ فضای مجازی می‌روند؟

این روانشناسی بیان کرد: درباره اینکه چرا نوجوان ما آخر شب به سراغ گوشی و فضای مجازی می‌رود باید بگویم که سکوت آخر شب و عدم حضور بچه‌های کوچکتر خانواده در اتاق نوجوان یک فضای شخصی به او می‌دهد و این امکان را برایش فراهم می‌کند که در یک ساعت بدون دغدغه فرزند کوچکتر که فضای شخصی او را بهم بزند، در فضای مجازی حضور یابد.

روحی گفت: دلیل دوم که باعث می‌شود نوجوان آخر شب به سراغ گوشی و فضای مجازی برود این است که گاهی اوقات مشاجرات داخل خانواده آنقدر جدی می‌شود که فضای داخل خانواده در زمان بیداری بقیه اعضای خانواده متشنج است، پس طبیعتا در چنین شرایطی نوجوان سعی می‌کند از سکوت آخر شب به عنوان یک فرصت استفاده کند تا در آن فضای پر از تنش و آشفتگی نفس راحتی و بکشد و از آشفتگی خانواده خودش را دور نگه دارد.

وی افزود: حضور آخر شب در فضای مجازی شرایطی را  فراهم می‌کند که  نوجوان از فضای پر تنش خانواده، در فضای مجازی به دنبال پیدا کردن یک نفر باشد که ارتباطی را با او آغاز کند و بتواند درد دل کند.

این روانشناس گفت: حالا نوجوان به خاطر احساس تنهایی ناشی از  تنش‌های خانواده که نمی‌تواند با آن کنار بیاید، مسیری پیش رویش قرار دارد که افرادی با هویت نامعلوم و ناشناس به نوجوان نزدیک می‌شوند، دوستی‌هایی از راه شکل می‌گیرد و چالش‌های متعددی به همراه دارد.

روحی با تاکید بر اینکه نظم نداشتن در برنامه خواب و بیداری، می‌تواند منجر به جابه‌جایی حتی ساعت یادگیری در زمان استراحت شود، خاطرنشان کرد: عدم توجه به تفاوت‌های فردی و استعداد فرزند نوجوان، ساعات آخر شب را به بهترین گزینه برای رفتن به سمت علایق پذیرش نشده خانواده تبدیل می‌کند، مثلا نوجوانی که مجبور به انتخاب رشته تجربی شده است، آخر شب پادکست یا کلیپ آموزشی باستان‌شناسی را که مورد علاقه اوست، مشاهده می‌کند.

وی با بیان اینکه ممکن است نوجوان حضورش در فضای مجازی را تبدیل به ابزاری کند برای تجارب جدید و آزمون خطا کردن، عنوان کرد: زمانی این اتفاق می‌افتد که در خانواده با آن مشاجراتی که وجود داشت به وضعیتی برسیم که فرزند خانواده خروجی برای پرخاشگری نداشته باشد، تصمیم بگیرد به سراغ شبکه‌های اجتماعی برود.

این روانشناس افزود: در این شرایط نوجوان می‌تواند آخرین قسمت دومینوی پرخاشگری خانواده را از قبیل کامنت‌های توهین‌آمیز یا محتواهای توهین‌آمیز برای اشخاصی که حتی آن‌ها را نمی‌شناس رقم بزند و از طریق این قضیه هم تخلیه هیجانی را تجربه کند و هم تبعات رفتارش را نبیند، چرا که ممکن است طرف مقابل اصلا متوجه نشود که نوجوان با چه هویتی وارد شده و محتوای توهین‌آمیز را منتشر می‌کند.

انتهای پیام/