حال مردم و محیط زیست به هم گره خورده است

به گزارش بخش استان‌ها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از کرج، هادی کیادلیری، سرپرست معاونت آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست امروز در نشست تخصصی مدیریت مشارکتی تالاب‌های کشور که در دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران برگزار شد، گفت: اگر حال محیط‌زیست یک مملکت خوب باشد، حال ملت آن نیز خوب است و اگر حال مردم یک کشور بد باشد، حال محیط‌زیست آن نیز بد خواهد بود.

وی ارتباط با انجمن‌های تخصصی و دانشگاه‌ها و محققان را یکی از موارد مغفول در سازمان حفاظت محیط‌زیست دانست که باید بیشتر روی آن‌ها کار شود و این مجموعه‌ها را چشم و گوش‌های فنی سازمان‌های متولی و نیز تولیدکنندگان علم خواند و مطرح کرد: این‌ها باید در کنار یکدیگر قرار بگیرند تا بتوانیم شاهد تولید و توزیع علم باشیم. ایران خاستگاه نخستین معاهده زیست‌محیطی دنیاست.

سرپرست معاونت آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به برخورداری این کشور از موهبت‌های بسیار زیاد محیط‌زیستی عنوان کرد: از 11 واین دنیا، 9 مورد در ایران وجود دارد که این موضوع تنوع اکوسیستم‌های این کشور را نشان می‌دهد اما علیرغم این تنوع‌ها دچار مشکلات بسیاری نیز هستیم و در شرایط جغرافیایی خاصی قرار داریم و 93 درصد کشور خشک و نیمه‌خشک است.

تغییر اقلیم یکی از عوامل تهدیدکننده تالاب‌ها

کیادلیری با بیان اینکه مشکلات محیط‌زیستی از این قبیل فقط در کشور ما خلاصه نمی‌شوند، بلکه همه دنیا با این مسائل درگیر و با چالش‌هایی مواجه هستند اما ما شرایط بحرانی‌تر و استثنایی‌تری داریم، اذعان کرد: با توجه به شتاب روند تهدیدهای بخش‌های مختلف محیط‌زیست، باید آموزش و همراهی را از نسل کنونی آغاز کنیم تا بتوانیم این سرزمین را از تهدیدها و معضلات مربوط به محیط‌زیست نجات دهیم.

وی با بیان اینکه می‌ترسیم تخریب محیط‌زیست به جایی برسد که برگشت‌پذیر نباشد و نسل آینده فرصت بازسازی طبیعت را نداشته باشد، مطرح کرد: یکی از عوامل اصلی که تالاب‌های ایران را تهدید می‌کند، تغییر اقلیم است که در کل دنیا وجود دارد. رودخانه‌های ما در حال تبدیل شدن از حالت دائمی به فصلی هستند و چشمه‌های کشور نیز پیش از موعد مقرر دچار خشکی می‌شوند. این مسائل جدی است.

سرپرست معاونت آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست چرای مفرط و بهره‌برداری‌های بیش‌ازحد را از دیگر عوامل تخریب محیط‌زیست دانست و تغییر کاربری‌های گسترده در بالادست را فاجعه‌بار خواند و بیان کرد: طبق یکی از مطالعات، در یک بازه زمانی هفت‌ساله 330 هکتار از منابع طبیعی تبدیل به اراضی کشاورزی و 313 هکتار تبدیل به طبیعت مصنوعی شدند.

آیا محیط زیست دغدغه مردم و مسئولین است؟

کیادلیری اذعان کرد: انتقال گروه‌های گیاهی و جانوری غیربومی، عدم مدیریت صحیح پسماندها در بالادست و رهاسازی پسماندها در حاشیه رودخانه‌ها، عدم مدیریت صحیح پساب‌های صنعتی و شهری، مصرف بی‌رویه سموم کشاورزی در اراضی، بهره‌برداری غیرقانونی از تنوع زیستی و تخریب بستر رودخانه‌ها دیگر عوامل تخریب محیط‌زیست هستند. منابع ملی ما در حال تبدیل شدن به منابع خصوصی هستند.

وی با اشاره به ابعاد اجتماعی محیط‌زیست به‌منظور پیشگیری از تخریب تالاب‌ها عنوان کرد: اطلاعات علمی خارج از این محافل علمی به‌تنهایی توانایی ایجاد انگیزه را ندارد و در این راستا نیازمند مشارکت‌های مردمی هستیم. معتقدیم باید با چهار زبان علم، اقتصاد، مذهب و اخلاق با مردم صحبت کنیم و بر این اساس در حال برنامه‌ریزی هستیم. در این عرصه بسیج همه ارگان‌ها می‌تواند کارساز باشد.

سرپرست معاونت آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست خاطرنشان کرد: سوال این است که آیا در این کشور محیط‌زیست دغدغه مردم و مسئولین است؟ آیا علیرغم توجه به فرهنگ و مذهب، رفتار ما محیط‌زیستی بوده و نگرش ما تغییر کرده است؟ حفظ تالاب‌ها اولویت چندم ماست؟ آیا متولی فقط سازمان حفاظت محیط‌زیست یا منابع طبیعی است؟ نباید دولت‌سازی کنیم؟

با بخشی‌نگری راه به جایی نمی‌بریم

کیادلیری با تأکید بر اینکه علاوه بر مردم‌سازی باید دولت‌سازی هم کنیم، بیان کرد: وقتی در سیاست‌گذاری‌ها بخشی‌نگری می‌کنیم، راه به جایی نمی‌بریم. در دهه گذشته سازمان‌های متولی به این نتیجه رسیدند که بدون همکاری مردم، تشکل‌های مردمی، انجمن‌ها و دانشگاه‌ها نمی‌توانند در احیای اکوسیستم‌ها موفق باشند. در این راستا 20 تشکل مردم‌نهاد در کشور ایجاد شد.

وی فقدان اراده سیاسی و بودجه کافی، نقص‌های فنی و تخصصی، سیاست‌های منسوخ‌شده و سوءمدیریت‌ها را موانع دستیابی به موفقیت دانست و گفت: در دنیای حقیقی بین ابلاغ برنامه‌ها، قوانین و دستورالعمل‌ها تا اجرا موانع متعددی وجود دارد. لزوماً گفته‌ها شنیده نشده و اگر شنیده شود درک نخواهد شد و لزوماً آنچه که درک می‌شود، معنای توافق و موافقت را نخواهد داشت و توافق‌ها لزوماً منجر به عمل نخواهد شد.

سرپرست معاونت آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به اینکه اگر توافق‌ها منجر به عمل شوند نیز تکرار نخواهند شد، اظهار کرد: بر اساس این نگاه‌ها مواردی را پیگیری می‌کنیم و قصد داریم نهادهای مردمی را از طریق ایجاد حلقه‌های آموزشی تقویت کنیم. ما به پشتوانه فکری مردم و استفاده از ظرفیت گروه‌های اثرگذار اجتماعی نیاز داریم، آن‌ها ابزار توسعه نیستند بلکه هدف توسعه هستند.

کیادلیری با اشاره به تهیه سند ارتقای فرهنگ حفاظت از محیط‌زیست و تصویب آن در شورای فرهنگ عمومی و با بیان اینکه این سند باید در یک ارگان دیگر هم تصویب شود، اذعان کرد: یکی از دلایل به نتیجه نرسیدن آموزش‌ها این بود که تبدیل به قانون نشدند. در این زمینه نظام‌مند کردن مسئولیت اجتماعی نیز ضروری است تا هر کس به‌صورت سلیقه‌ای کار نکند.

انتهای پیام/.