پایش زیستگاه‌های سمندر لرستانی/ ورود به «کول‌چپ» ممنوع شد
| مدیرکل حفاظت محیط‌زیست لرستان از پایش زیستگاه‌های سمندر لرستانی و ممنوع‌شدن ورود غیرمجاز به «کول‌چپ» خبر داد. |
به گزارش بخش استانها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از خرم‌آباد، سمندر لرستانی (Neurergus kaiseri) یکی از زیباترین و کمیاب‌ترین دوزیستان جهان است که تنها در مناطق محدودی از لرستان یافت می‌شود.
زیستگاه اصلی این گونه، چشمه‌ها و رودخانه‌های کوچک و سرد لرستان است. دمای مناسب برای زیست سمندر لرستانی بین 10 تا 18 درجه سانتی‌گراد است و عمدتاً در ارتفاعات 1000 تا 2000 متری از سطح دریا یافت می‌شود.
طول بدن سمندر لرستانی بین 14 تا 25 سانتی‌متر متغیر است. دم بلند این گونه، که تقریباً نیمی از طول بدن را تشکیل می‌دهد، نقش مهمی در حرکت در آب دارد.
پوست نازک و حساس این دوزیست به رطوبت بالایی نیاز دارد. قابلیت جذب اکسیژن از طریق پوست، سمندر لرستانی را به‌شدت وابسته به محیط‌های مرطوب و آب‌های زلال کرده‌است.
چشم‌های درشت این سمندر نیز دید خوبی در محیط‌های کم‌نور دارد و با بینی کوچک و حساس، تغییرات رطوبتی را به‌خوبی تشخیص می‌دهد.
پاهای ظریف با انگشتان کشیده، امکان حرکت آسان را در سطوح لغزنده و سنگی برای سمندر لرستانی فراهم می‌کند. این ویژگی‌ها، این گونه را به یکی از سازگارترین گونه‌های دوزیست در مناطق کوهستانی تبدیل کرده‌است.
این دوزیست شگفت‌انگیز، رفتاری محتاطانه دارد. بیشتر ساعات روز را در شکاف‌های سنگ‌ها، زیر برگ‌های مرطوب و کنار جریان‌های آب مخفی می‌شود.
شب‌هنگام، برای تغذیه از مخفیگاه خارج می‌شود و با زبان چسبناک خود، حشرات، کرم‌ها و نرم‌تنان کوچک را شکار می‌کند. روش زندگی این سمندر نشان از تطابق شگفت‌انگیز با طبیعت کوهستانی لرستان دارد.
این سازگاری طبیعی اما نتوانسته است در برابر تهدیدات انسانی مقاومت کند. قاچاق و تجارت غیرقانونی یکی از تهدیدات برای بقای سمندر لرستانی است. این گونه به‌دلیل رنگ‌آمیزی خاص و اندازه کوچک، در بازارهای غیرقانونی بین‌المللی به‌عنوان حیوان خانگی کمیاب مورد توجه قرار گرفته‌است.
سمندر لرستانی در فهرست قرمز IUCN به‌عنوان گونه‌ای به‌شدت در معرض خطر ثبت شده‌است. این ثبت جهانی، ضرورت اقدامات حفاظتی را بیش‌از‌پیش نمایان می‌کند و سازمان‌های محیط‌زیستی داخلی و بین‌المللی تلاش‌هایی را برای مقابله با این پدیده آغاز کرده‌اند.
کامران فرمان‌پور، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست لرستان، اعلام کرده‌است که ورود گردشگران به زیستگاه‌های سمندر لرستانی در منطقه کول‌چپ، تنها با دریافت مجوز امکان‌پذیر خواهد بود.
وی همچنین بر اهمیت همکاری میان نهادهای دولتی و جوامع محلی تأکید کرد و از ایجاد پاسگاه‌های سیار محیط‌بانی در مناطق حساس خبر داده‌است.
در کنار اقدامات حفاظتی دولتی، نقش جوامع محلی در حفاظت از این گونه بسیار مهم است. ساکنان مناطق مجاور زیستگاه‌های سمندر لرستانی به‌عنوان اولین خط دفاعی در برابر تهدیدات محیطی محسوب می‌شوند.
در سال‌های اخیر، برنامه‌های آموزشی متعددی برای افزایش آگاهی این جوامع برگزار شده‌است. عطا حسن‌پور، مدیرکل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری لرستان، اعلام کرده‌است که بسیاری از اهالی با آگاهی از ارزش این گونه، در جلوگیری از قاچاق و تخریب زیستگاه‌های آن نقش موثری ایفا کرده‌اند.
وی همچنین از برنامه‌هایی برای کاهش تقاضای خرید سمندر در بازارهای غیررسمی خبر داد و تأکید کرده‌است که این حیوان هرگز در فرهنگ بومی ایران به‌عنوان گونه‌ای زینتی یا خانگی شناخته نشده‌است.
انتهای پیام/ 644
| © | خبرگزاری تسنیم |
