خانه‌های بهداشت پایگاه تحقق عدالت در سلامت هستند

محمد به‌نشان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در همدان، با بیان اینکه روز جهانی بهداشت با شعار “آغازهای سالم، آینده‌ای امیدبخش” نام‌گذاری شده است، اظهار کرد: هر مداخله زودهنگام، آموزش تغذیه‌ای، هر واکسن، و هر مراقبت روانی در سنین پایین، می‌تواند از بروز بیماری‌ها، ناتوانی‌ها و مشکلات پیچیده اجتماعی در آینده جلوگیری کند.

وی تصریح کرد: ما با سرمایه‌گذاری بر سلامت کودکان، مادران، نوجوانان و خانواده‌ها، آینده‌ای پرنشاط و پویا برای جامعه رقم می‌زنیم و تحقق این شعاربدون شبکه مراقبت‌های اولیه بهداشتی ممکن نیست.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان افزود: خانه‌های بهداشت در روستاها و مراکز جامع سلامت در شهرها، پایگاه‌های اصلی تحقق عدالت در سلامت هستند و بهورزان، مراقبین سلامت، ماماها، کارشناسان تغذیه، روان‌شناسان، پزشکان خانواده و سایر اعضای تیم سلامت، با شناخت کامل از جامعه هدف، ارتباط مؤثر با مردم، پیگیری پرونده‌های الکترونیک سلامت و ارائه خدمات رایگان، نقش کلیدی در ارتقای آگاهی، پیشگیری، غربالگری، درمان زودهنگام و مراقبت مستمر دارند.

به‌نشان با بیان اینکه نظام مراقبت اولیه، اساس عدالت در سلامت و زیربنای توسعه پایدار جوامع است اذعان کرد: باید به این حقیقت اشاره کنیم که سرمایه‌گذاری بر سلامت، سرمایه‌گذاری بر آینده است و هر قدم آگاهانه برای اصلاح سبک زندگی، هر وعده غذایی سالم، هر دقیقه تحرک، هر گفت‌وگوی مؤثر در خانواده، و هر مراجعه به مراکز بهداشتی، یک گام به‌سوی جامعه‌ای سالم‌تر و امیدبخش‌تر است.

هفته سلامت فرصتی ارزشمند برای ترویج فرهنگ سلامت

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان گفت: کیفیت زندگی و سبک‌ زندگی سالم، و نیز جلب مشارکت همگانی برای ساختن جامعه‌‌ای آگاه و توانمند در برابر تهدیدهای سلامت لازمه داشتن جامعه سالم است، چرا که سلامت، صرفاً نبود بیماری یا ناتوانی نیست، بلکه برخورداری از وضعیت مطلوب جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی‌ است.

به‌نشان با بیان اینکه زندگی سالم یعنی زیستنی آگاهانه و مسئولانه که در آن افراد به‌ طور فعال در حفظ و ارتقای سلامت خود و دیگران مشارکت می‌کنند، افزود: از مهم‌ترین مؤلفه‌های زندگی سالم، تغذیه صحیح است، چرا که تغذیه سالم نقش بنیادینی در رشد، تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از بیماری‌های مزمن دارد.

وی عنوان کرد: مصرف متعادل و متنوع از تمام گروه‌های غذایی، کاهش مصرف نمک، چربی‌های اشباع و قندهای ساده، پرهیز از فست‌فودها و نوشابه‌های گازدار و در مقابل افزایش مصرف میوه، سبزی، حبوبات، لبنیات کم‌چرب و غلات کامل، از مهم‌ترین رفتارهای تغذیه‌ای سالم است و اصلاح الگوهای تغذیه‌‌ای به‌ویژه از دوران کودکی، نقش مهمی در شکل‌گیری عادات پایدار و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر دارد.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان اظهار کرد: در کنار تغذیه، فعالیت بدنی منظم یکی دیگر از ارکان مهم زندگی سالم است و تحرک کافی، از عوامل اثربخش در پیشگیری از بیماری‌های قلبی، دیابت، چاقی، فشار خون، افسردگی و حتی برخی سرطان‌هاست.

معاون بهداشتی دانشگاه تصریح کرد: انجام روزانه حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط مانند پیاده ‌روی تند، دوچرخه‌سواری، ورزش‌های هوازی، یا حتی انجام امور منزل و بازی‌های فعال برای کودکان، توصیه می‌شود و حمایت خانواده، طراحی محیط‌های شهری مناسب برای پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری، و گنجاندن فعالیت بدنی در برنامه روزانه مدارس و محل کار، از راهبردهای مهم ارتقای سطح تحرک جامعه است.

به‌نشان افزود: سلامت روان نیز از ارکان غیرقابل چشم‌پوشی زندگی سالم است، تعادل روانی، توانایی مدیریت هیجانات، برخورداری از مهارت‌های ارتباطی، تاب‌آوری در برابر فشارهای زندگی و احساس رضایت از زندگی، همگی از نشانه‌های سلامت روان‌ هستند.

وی عنوان کرد: امروزه اختلالات روانی مانند اضطراب، افسردگی، استرس مزمن، و فرسودگی روانی از مشکلات شایع جوامع هستندو افزایش سواد سلامت روان، کاهش برچسب‌های منفی درباره مراجعه به روان‌شناس، ایجاد فضای امن برای گفتگو و مشاوره، و دسترسی آسان به خدمات روانشناختی، از الزامات حفظ سلامت روان در جامعه است.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان گفت: از دیگر مؤلفه‌های زندگی سالم، پرهیز از رفتارهای پرخطر است، این رفتارها شامل استعمال دخانیات و قلیان، مصرف الکل و مواد مخدر، رانندگی پرخطر، روابط جنسی پرخطر، خشونت خانگی، تغذیه ناسالم و بی‌تحرکی می‌شود و کلید پیشگیری از این رفتارها، خودمراقبتی است.

به نشان گفت: خودمراقبتی یعنی فرد به آگاهی و مهارتی برسد که بتواند درباره سلامت خود تصمیم بگیرد، خطرات را بشناسد، رفتار سالم را انتخاب کند و در موقع لزوم، برای دریافت خدمات اقدام نماید.

واحدهای بهداشتی بستر توانمندسازی جامعه در خود مراقبتی

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان ادامه داد:واحد های ارائه دهنده خدمات بهداشتی در سطح جامعه با ارائه آموزش‌های گروهی، مشاوره فردی، برنامه‌های پیشگیری و پیگیری‌های منظم، بستری مهم برای ارتقای توانمندی مردم در زمینه خودمراقبتی هستند، خانواده‌ها نیز با الگو شدن، گفت‌ وگوی مؤثر و حمایت عاطفی، زمینه‌ساز رفتارهای سالم در کودکان و نوجوانان خواهند بود.

به نشان عنوان کرد:دریافت منظم مراقبت‌های پیشگیرانه نیز از مهم‌ترین راهکارهای حفظ سلامت است، انجام واکسیناسیون کامل، غربالگری فشار خون، دیابت، سرطان‌های شایع، مراقبت‌های بارداری و کودکان، مشاوره تغذیه، بهداشت روان، سلامت نوجوانان، مشاوره ازدواج، ترک دخانیات، معاینات سالمندان و زنان، همگی از خدمات ارزشمند نظام مراقبت‌های اولیه بهداشتی است که به‌ صورت رایگان در مراکز جامع سلامت شهری و خانه‌های بهداشت روستایی ارائه می‌شود.

وی با بیان اینکه این خدمات به ‌ویژه برای پیشگیری از بیماری‌های مزمن، کشف زودهنگام بیماری، کاهش هزینه‌های درمانی و ارتقای کیفیت زندگی، حیاتی‌اند تصریح کرد:سلامت محیط و سبک زندگی اجتماعی نیز در شکل‌گیری زندگی سالم نقشی مهم دارد چرا که هوای پاک، دسترسی به آب سالم، دفع صحیح پسماند، محیط کار ایمن، طراحی شهری اصولی، نور و صدا در حد استاندارد، همه از عواملی هستند که مستقیماً بر سلامت جسمی و روانی افراد اثر می‌گذارند و از سوی دیگر، سلامت اجتماعی به میزان مشارکت فرد در جامعه، کیفیت روابط انسانی، وجود اعتماد متقابل، حمایت اجتماعی و عدالت اجتماعی اشاره دارد.

ارتقا سواد سلامت لازمه تقویت رفتارهای سالم در جامعه

رئیس مرکز بهداشت استان همدان تصریح کرد: جامعه‌ سالم، جامعه‌ای‌ است که در آن احساس امنیت، تعلق و برابری وجود دارد، افراد به هم احترام می‌گذارند و فرصت‌های برابر برای پیشرفت در اختیار همگان است.

 به نشان بیان کرد:در کنار تمام این مؤلفه‌ها، نباید از سواد سلامت غافل شویم، سواد سلامت، توانایی افراد در کسب، درک، تحلیل و استفاده از اطلاعات مرتبط با سلامت برای تصمیم‌گیری و رفتارهای سالم است.

وی افزود: فردی که سواد سلامت بالاتری دارد، بهتر می‌تواند از خدمات سلامت استفاده کند، برچسب داروها و اطلاعات غذایی را بهتر می‌فهمد، درباره عوامل خطر آگاهی بیشتری دارد، و در مواقع بیماری، سریع‌تر اقدام به درمان می‌کند.

به نشان با بیان اینکه ارتقا سواد سلامت، نقش کلیدی در توانمندسازی مردم برای حفظ و ارتقای سلامت دارد اظهار داشت:  نظام سلامت، مدارس، رسانه‌ها و حتی روابط فردی، باید بستری برای ترویج پیام‌های ساده، علمی و قابل‌فهم درباره سلامت باشند تا افراد در هر سطح سواد و فرهنگی، بتوانند رفتار سالم را انتخاب کنند.

وی افزود: افراد می‌توانند با شرکت در کلاس‌ها و کارگاه‌های آموزشی مراکز بهداشتی، مطالعه منابع معتبر سلامت از جمله کتابچه‌ها، بروشورها، و پایگاه‌های رسمی مانند سایت وزارت بهداشت، مهارت‌های خود را در درک و تحلیل اطلاعات سلامت افزایش دهند واستفاده از مشاوره‌های حضوری یا تلفنی با مراقبین سلامت، پرسشگری فعال هنگام مراجعه به مراکز درمانی، و دنبال کردن برنامه‌های آموزشی رادیو و تلویزیون نیز از راهکارهای ساده و مؤثر برای افزایش سواد سلامت است.

لازمه دریافت اطلاعات سلامت از منابع علمی و رسمی

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان افزود: همچنین تقویت مهارت‌های ارتباطی، تفکر انتقادی و اعتماد به منابع معتبر، به افراد کمک می‌کند تا در فضای  پر از اطلاعات متناقض، تصمیم‌های آگاهانه‌تری درباره سلامت خود و خانواده‌شان بگیرند.

به نشان عنوان کرد: ارتقا سواد سلامت تنها به توانایی درک مطالب بهداشتی محدود نمی‌شود، بلکه نیازمند توانایی ارزیابی منابع مختلف اطلاعاتی و تشخیص صحت و سقم آن‌هاست و در دنیای امروز که رسانه‌ها نقشی کلیدی در شکل‌گیری باورها و رفتارهای سلامت دارند، سواد سلامت رسانه‌ای اهمیت ویژه‌ای می‌یابد.

وی در خصوص  سواد سلامت رسانه‌ای نیز افزود: سواد سلامت رسانه ای یعنی توانایی فرد برای تحلیل انتقادی پیام‌های سلامت در رسانه‌ها، تشخیص منابع معتبر از غیرمعتبر، درک اهداف تبلیغاتی یا  در پشت برخی پیام‌ها و انتخاب آگاهانه محتواهایی که واقعاً به سلامت او کمک می‌کنند و افراد می‌توانند با آموزش‌های ساده در زمینه تفکر نقادانه، شناخت اصول سواد رسانه‌ای و پیروی از منابع علمی مانند پایگاه‌های رسمی وزارت بهداشت، سازمان جهانی بهداشت و رسانه‌های تخصصی سلامت، این توانایی را در خود پرورش دهند.

رئیس  مرکز بهداشت استان همدان اظهار داشت: برای ارتقای سواد سلامت، مردم می‌توانند با شرکت در کارگاه‌های آموزشی مراکز بهداشتی، استفاده از مشاوره مراقبین سلامت، مطالعه منابع علمی معتبر، پیگیری برنامه‌های آموزشی از طریق رادیو، تلویزیون و شبکه‌های اجتماعی رسمی، و همچنین با گفتگو با متخصصین حوزه سلامت، درک خود را نسبت به مفاهیم بهداشتی و درمانی به ‌روز و کامل کنند.

انتهای پیام/