تحلیل بیانات 1403| آمریکا و هژمونی از دست رفته

به گزارش بخش سیاسی وبانگاه به نقل از گروه امام و رهبری خبرگزاری تسنیم، حوادث و پیامدهای عملیات طوفان‌الاقصی و حمایت آشکار و بی‌پرده و وقیحانه آمریکا از جنایات رژیم اشغالگر قدس که منجر به اعتراضات جهانی حتی در دانشگاه‌های آمریکا شد و همچنین انتخابات ریاست جمهوری آمریکا  و روی کار آمدن ترامپ و افزایش تحرکات سازش‌طلبان داخلی و طرفداران رابطه با آمریکا باعث شد در در سال گذشته رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنرانی‌های متعددی موضوع «آمریکا» را مورد توجه قرار دهند.

رهبر انقلاب اسلامی همواره آمریکا را به‌عنوان اصلی‌ترین عامل بحران‌ها و بی‌ثباتی در غرب آسیا معرفی کرده‌اند. در نگاه ایشان، سیاست‌های آمریکا مبتنی بر سلطه‌گری، بهره‌کشی از منابع منطقه، حمایت از رژیم‌های دست‌نشانده و مقابله با هر قدرت مستقلی است که در برابر این نظم ناعادلانه مقاومت کند. اما آنچه در سال‌های اخیر به‌وضوح دیده می‌شود، شکست‌های پی‌درپی آمریکا در تحقق اهدافش در منطقه و به‌هم خوردن محاسبات استکبار جهانی، به‌ویژه در برابر قدرت فزاینده محور مقاومت است. در این گزارش سعی شده با استخراج مهم‌ترین محورهای مرتبط با آمریکا از مجموع بیانات ایشان در سال 1403 تحلیلی جامع نسبت به «سلطه‌گری آمریکا» و پیامدهای زیانبار آن برای این کشور و سایر کشورهای غربی در افق نگاه ایشان ارائه شود.

1. نقش بحران‌زای آمریکا در منطقه و  غرب آسیا و جهان و اثر معکوس آن

مطابق بیانات رهبر فرزانه انقلاب، آمریکا در پی آن است که برای تسلط بر غرب آسیا کشورهای منطقه را تابع سیاست‌های خود کند از دید مقام معظم رهبری، آمریکا برای حفظ سلطه خود، دو گزینه اصلی را برای کشورهای منطقه در نظر دارد؛ استبداد یا هرج‌ومرج. ایشان معتقدند که آمریکا یا به دنبال ایجاد دولت‌های مستبد و وابسته است که تسلیم خواسته‌هایش شوند، یا در صورت ناکامی، از طریق ایجاد اغتشاش و بی‌ثباتی، زندگی مردم را مختل می‌کند تا سلطه خود را تثبیت کند. این استراتژی دوگانه، به گفته رهبری، بخشی از نقشه کلان استکبار جهانی برای تحمیل هژمونی خود بر ملت‌ها است که با تحقیر توانایی‌ها، انکار هویت و تضعیف باورهای ملی همراه می‌شود. از نظر ایشان، این بحران‌آفرینی نه‌تنها در منطقه، بلکه در سطح جهانی نیز دنبال می‌شود تا ملت‌ها از خودباوری و مقاومت در برابر سلطه‌گران باز بمانند.

از دید رهبری، آمریکا با این سیاست‌ها به دست خود بحران‌هایی ایجاد می‌کند که در نهایت به نفع مقاومت و اهداف سلطه‌جویانه‌اش تمام می‌شود.

از نگاه رهبر معظم انقلاب آمریکا دیگر نمی‌تواند کشورهای اسلامی را به‌راحتی کنترل کند و دوران سلطه بلامنازع این کشور در منطقه رو به پایان است. آمریکا برخی کشورهای اسلامی را مجبور به عادی‌سازی روابط با اسرائیل کرد. این سیاست، باعث افزایش نارضایتی در جوامع اسلامی شده و دولت‌های وابسته را بیش‌ازپیش در معرض خطر سقوط قرار داده است.

2. انحطاط اخلاقی و سیاسی آمریکا با حمایت آشکار از جنایات اسرائیل:

 رهبر انقلاب، حمایت بی‌قیدوشرط آمریکا از رژیم صهیونیستی اعم از حمایت‌های دیپلماتیک، حمایت نظامی با ارسال سلاح به اسرائیل و حمایت اقتصادی را بزرگ‌ترین نشانه انحطاط اخلاقی و سیاسی این کشور می‌دانند که باعث منفور شدن آمریکا در افکار عمومی جهان و سقوط حیثیت این کشور در جهان شده است. از نگاه ایشان، رفتار آمریکا در غزه، نشانه‌ای از ورشکستگی اخلاقی تمدن غرب است و موجب رسوایی این کشور در افکار عمومی جهان شده است.

3. سیاست‌های ستیزه‌جویانه آمریکا علیه ایران

یکی از مهم‌ترین تلاش‌های تبیینی رهبر معظم انقلاب اسلامی بر تقویت حافظه تاریخی ملت ایران نسبت به سیاست‌های ستیزه‌جویانه آمریکا علیه ملت ایران متمرکز بوده است. ایشان با یادآوری و تحلیل رفتار سیاستمداران نظام سلطه جهانی خصوصا آمریکا تلاش داشته‌اند از تجربیات تاریخی درس‌ها و عبرت‌هایی برای نوع مواجهه امروز با آمریکا ارائه دهند.

ایشان معتقدند که کینه آمریکا علیه انقلاب اسلامی و ملت ایران کینه‌ای شتری است چرا که با انقلاب اسلامی، آمریکا یک ثروت عظیم، یک امکان عظیم سیاسی و اقتصادی را از دست داده و در این چهل و چند سال تلاش‌هایش برای این که مجدّداً ایران را در اختیار بگیرد ناکام مانده است و انقلاب اسلامی توانسته‌است با تکیه بر قدرت داخلی، ایستادگی مردم و توسعه علمی و نظامی، سیاست‌های سلطه‌جویانه آمریکا را خنثی کند و روز به روز در مسیر تقویت استقلال و خودکفایی کشور قدم بردارد.

برخی از محورهای اقدامات خصمانه آمریکا علیه ملت ایران در بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی را می‌توان به شرح زیر برشمرد:

• تلاش ناکام آمریکا برای ضربه زدن به اقتصاد ایران

رهبر انقلاب همواره تحریم‌های اقتصادی آمریکا را ابزار جنگی علیه ملت ایران دانسته‌اند و تأکید کرده‌اند که هدف اصلی این تحریم‌ها، نه‌فقط محدودسازی اقتصاد ایران، بلکه ایجاد نارضایتی عمومی و فروپاشی از درون است. آمریکا از دهه 1980 تحریم‌های مختلفی را علیه ایران اعمال کرد، اما پس از خروج از برجام در سال 2018، سیاست «فشار حداکثری» را دنبال کرد. هدف این سیاست، قطع دسترسی ایران به منابع مالی، کاهش صادرات نفت و در نهایت، تحریک مردم به شورش علیه نظام بود. اما این جنگ، به لطف مقاومت ملت ایران، شکست خورده است.

ایشان همچنین معتقدند با تغییر معادلات بین المللی به میزان قابل ملاحظه‌ای تحریم‌ها اثر خود را از دست داده‌اند و کارایی قبل را ندارند و ایران با توسعه تجارت با کشورهای همسایه، چین، روسیه و سایر شرکای بین‌المللی، توانسته تحریم‌های آمریکا را بی‌اثر کند.

رهبر انقلاب معتقدند که یکی از شکست‌های مهم آمریکا، ناتوانی در متوقف کردن رشد اقتصادی و صنعتی ایران است. برخلاف انتظار آمریکا، صنایع کلیدی ایران همچنان به پیشرفت خود ادامه داده‌اند؛ فولاد ایران در میان 10 کشور برتر تولیدکننده فولاد جهان قرار گرفته و صادرات سیمان ایران افزایش یافته و کشور در این حوزه خودکفا شده است. در صنایع دفاعی هم با وجود تحریم‌های تسلیحاتی، ایران به سمت خودکفایی در تولید تجهیزات نظامی حرکت کرده و اکنون یکی از قدرتمندترین توانمندی‌های موشکی و دفاعی منطقه را در اختیار دارد. در حوزه کشاورزی و صنایع غذایی، افزایش تولید داخلی و کاهش وابستگی به واردات، یکی از نتایج مثبت تحریم‌ها بوده است.

• جنگ رسانه‌ای و روانی آمریکا علیه ایران

رهبر انقلاب جنگ رسانه‌ای را یکی از ابزارهای اصلی آمریکا برای تضعیف روحیه ملت ایران دانسته و معتقدند هدف اصلی این جنگ، ایجاد ناامیدی، اختلاف‌افکنی و تخریب انسجام ملی است و آنها با استفاده از تاکتیک‌های عملیات روانی، سعی دارند با نادیده گرفتن، انکار و کوچک‌انگاری موفقیت‌ها و پیشرفت‌های کشور از یک طرف و از طرف دیگر  برجسته‌سازی و بزرگ‌نمایی مشکلات اقتصادی و اجتماعی، مردم را نسبت به آینده ناامید کنند.

ایشان با اشاره به نقش شبکه‌های اجتماعی در جنگ شناختی آمریکا علیه ملت ایران از این شبکه‌ها به ابزاری برای اعمال تهدید نرم‌افزاری آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران یاد می‌کنند که با  انتشار اخبار جعلی، و تحریک اختلافات مذهبی، قومی و فرهنگی و درصددند مردم را تشویق به اعتراضات خیابانی، نافرمانی مدنی و رو در رویی با نظام کنند.

3. سیاست‌های استکباری آمریکا در جهان

رهبر انقلاب اسلامی معتقدند که آمریکا پس از جنگ جهانی دوم، خود را به‌عنوان قدرت مسلط جهان معرفی کرد و از هر ابزاری برای حفظ این سلطه بهره گرفت. این ابزارها شامل تحریم‌های اقتصادی، مداخله نظامی، حمایت از حکومت‌های سرکوبگر، راه‌اندازی جنگ‌های نیابتی و استفاده از جنگ نرم علیه ملت‌های مستقل است.

برخی از محورهای افشاگرانه رهبر معظم انقلاب اسلامی در باره سیاست‌های استکباری آمریکا در جهان که در بیانات سال گذشته ایشان بازتاب داشته است به شرح زیر است:

• تقسیم کشورها به سلطه‌گران و سلطه‌پذیران

رویکرد رهبری به تقسیم‌بندی آمریکا در چارچوب مفهوم «نظام سلطه» مبتنی بر نقد ساختاری است که دنیا را به دو دسته سلطه‌گر و سلطه‌پذیر تقسیم می‌کند. ایشان این نظام را ناعادلانه و باطل می‌دانند و معتقدند که آمریکا به‌عنوان نماد اصلی سلطه‌گری، با تکیه بر قدرت نظامی و تجهیزات پیشرفته، خود را محق می‌داند که فرهنگ، خواسته‌ها و اراده‌اش را بر دیگر کشورها تحمیل کند. از نظر رهبری، جمهوری اسلامی با انقلاب خود، این نظم را به چالش کشید و با فریادی صریح علیه آن، پرسید: «چرا باید چنین سلطه‌ای وجود داشته باشد؟». این رویکرد نه‌تنها یک اعتراض نظری، بلکه یک موضع عملی علیه هژمونی آمریکا و سلطه‌گران جهانی است که به اعتقاد ایشان، نمی‌توانند چنین تفکری را تحمل کنند.

• تلاش آمریکا برای کنترل کشورهای مستقل از طریق فشار اقتصادی، نظامی و ایجاد آشوب

 آمریکا برای مهار کشورهایی که به استقلال خود پایبند هستند، از دو ابزار اصلی استفاده می‌کند؛

1- تحریم‌های گسترده علیه کشورهایی که حاضر به تبعیت از سیاست‌های واشنگتن نیستند(مانند ایران، روسیه، چین، کوبا و ونزوئلا)

2- مداخلات نظامی با هدف تغییر حکومت و غارت منابع آن‌ها (در کشورهایی مانند عراق، افغانستان، لیبی و سوریه)

آیت‌الله خامنه‌ای بیان می‌کنند که آمریکا از سیاست «تغییر رژیم» علیه دولت‌های مستقل استفاده می‌کند و در صورت ناکامی، این کشورها را بر اساس راهبرد «بی‌ثبات‌سازی از درون» با استفاده از تحریک ناآرامی‌های داخلی و حمایت از شورش‌ها به جنگ‌های داخلی و آشوب‌های اجتماعی می‌کشاند.

• حمایت آمریکا از رژیم‌های سرکوبگر و جنگ‌افروزی در جهان

رهبر انقلاب ادعای حمایت آمریکا از دموکراسی را کاملاً دروغین می‌دانند چرا که این کشور همواره از دیکتاتوری‌هایی حمایت کرده که منافعش را تأمین می‌کنند. نمونه‌های بارز آن حمایت از عربستان سعودی در حالی که هیچ انتخاباتی برگزار نمی‌کند یا  حمایت از رژیم صهیونیستی که مرتکب بزرگ‌ترین جنایات ضد انسانی علیه فلسطینیان شده و یا حمایت از دیکتاتوری‌های نظامی در شیلی، آرژانتین، گواتمالا و برزیل است.

4. معیارهای دوگانه آمریکا در سیاست‌های حقوق بشری

به بیان رهبر انقلاب، استانداردهای دوگانه آمریکا در مسائل حقوق بشری، موجب افشای چهره واقعی این کشور در سطح بین‌المللی شده است. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بیان می‌کنند که حقوق بشر برای آمریکا یک ابزار سیاسی است، نه یک اصل اخلاقی. اگر کشوری مخالف سیاست‌های آمریکا باشد، به بهانه حقوق بشر تحت فشار قرار می‌گیرد. اما وقتی رژیم صهیونیستی مرتکب نسل‌کشی می‌شود، نه‌تنها تحریم نمی‌شود، بلکه حمایت مالی و نظامی هم دریافت می‌کند. سقوط اخلاقی و معیارهای دوگانه آمریکا، بیش از هر زمان دیگری برای جهانیان آشکار شده است.

5. راهبردهای اساسی در مواجهه با آمریکا

به بیان رهبر انقلاب، آمریکا در برابر کشورهایی که به استقلال خود پایبند باشند، از ابزارهایی مانند تحریم اقتصادی، فشارهای دیپلماتیک، جنگ نرم، تحریک ناآرامی‌های داخلی و حملات نظامی استفاده می‌کند. بنابراین، مقابله با این سیاست‌ها نیازمند راهبردی جامع و همه‌جانبه است که ملت‌ها را از وابستگی به نظام سلطه رها کند. برخی از این راهبردها که در بیانات ایشان در سال گذشته مورد توجه قرار گرفته به شرح زیر است:

5/1) تقویت توان داخلی با افزایش قدرت اقتصادی و نظامی برای کاهش وابستگی: رویکرد رهبری به افزایش قدرت اقتصادی و نظامی برای کاهش وابستگی، بر پایه تقویت درونی و استقلال ملی استوار است.

رهبر معظم انقلاب، افزایش قدرت نظامی و اقتصادی را به‌عنوان دو بال مکمل برای مقابله با تهدیدات خارجی و کاهش وابستگی مطرح می‌کنند.

از سوی دیگر راه برون‌رفت از مشکلات اقتصادی و معیشتی را نه در مذاکره با آمریکا، بلکه در اتکا به عوامل داخلی می‌دانند.

رهبری تأکید دارند که اقتصاد مقاومتی تنها راه ایستادگی در برابر تحریم‌ها است و کشورهای مستقل باید وابستگی خود را به اقتصاد جهانی تحت سلطه آمریکا کاهش دهند. با دقت در بیانات ایشان می توان راهبردهای مقابله با تحریم اقتصادی را به صورت زیر شناسایی کرد؛

• توسعه تولید داخلی و جلوگیری از خام‌فروشی منابع طبیعی
• سرمایه‌گذاری در صنایع دانش‌بنیان و حمایت از نوآوری‌های بومی
• گسترش روابط تجاری با کشورهای همسو مانند چین، روسیه و کشورهای منطقه
• حذف وابستگی به دلار و استفاده از پیمان‌های پولی دوجانبه

5/2) توسعه فناوری‌های بومی برای بی‌اثر کردن تحریم‌ها: آمریکا از طریق تحریم‌های فناورانه، تلاش کرده است که کشورهایی مانند ایران را از پیشرفت‌های علمی و تکنولوژیک محروم کند. مقام معظم رهبری بیان می‌کنند که وابستگی به فناوری خارجی، کشورها را آسیب‌پذیر می‌کند و باید بر دانش بومی تکیه کرد. ایشان تأکید دارند که توسعه علمی و صنعتی در حوزه‌هایی مانند نانوفناوری، هوش مصنوعی، بیوتکنولوژی و انرژی هسته‌ای، توسعه صنایع نظامی و دفاعی ایران را در برابر فشارهای آمریکا مقاوم‌تر خواهد کرد.

5/3) مقابله با جنگ رسانه‌ای آمریکا

الف)  آگاه‌سازی عمومی درباره واقعیت‌های آمریکا: رهبر انقلاب اسلامی همواره بر نقش رسانه‌ها در جنگ شناختی تأکید کرده‌ و معتقدند که آمریکا از رسانه‌های وابسته برای تغییر افکار عمومی و تحریف واقعیت‌ها استفاده می‌کند. از دید ایشان باید ذهن جوامع را با افشاگری درباره نقش آمریکا در جنگ‌ها، بحران‌ها و سرکوب ملت‌ها، افزایش آگاهی عمومی درباره سیاست‌های دوگانه آمریکا در قبال حقوق بشر و دموکراسی و برجسته‌سازی شکست‌های آمریکا در عرصه‌های نظامی، اقتصادی و دیپلماتیک روشن کرد. باید نشان داده شود آمریکا دیگر آن قدرت مطلق جهانی نیست و شکست‌های پی‌درپی این کشور خبر از پایان یافتن دوران هژمونی آن می‌دهد. از نگاه رهبری آمریکا در سراشیبی سقوط قرار گرفته و باید این واقعیت را به جهانیان نشان داد. رهبری همچنین معتقدند که یکی از نمودهای افول آمریکا، ناتوانی آن در تحمیل خواسته‌هایش بر تصمیم‌گیری‌های داخلی ایران است.

ب) ایجاد رسانه‌های مستقل برای مقابله با تبلیغات غرب و شکستن پرده توهم اقتدار آمریکا: نگاه آیت‌الله خامنه‌ای به ایجاد رسانه‌های مستقل برای مقابله با تبلیغات غرب، بر پایه درک عمیق از تغییر استراتژی دشمن از ابزارهای سخت‌افزاری به ابزارهای نرم‌افزاری استوار است.

رهبری در این راستا، وظیفه اصلی دستگاه‌های تبلیغاتی را شکستن «پرده توهم اقتدار دشمن» می‌دانند. ایشان معتقدند رسانه‌های مستقل باید با افشای واقعیت‌ها و مقابله با روایت‌های تحریف‌شده غرب، اجازه ندهند تبلیغات دشمن بر افکار عمومی ملت‌ها اثر بگذارد.

در این خصوص برجسته‌سازی  ناکامی و شکست آمریکا در جنگ غزه بسیار حائز اهمیت است. رهبر معظم انقلاب معتقدند آمریکا و اسرائیل در جنگ غزه شکست خورده‌اند و این شکست، مقدمه‌ای برای زوال تدریجی رژیم صهیونیستی است چرا که نتیجه این جنگ برعکس خواسته‌های آن‌ها رقم خورد:

• مقاومت فلسطین نه‌تنها نابود نشد، بلکه تقویت شد.
• بحران داخلی در اسرائیل افزایش یافت و ناتوانی این رژیم در دستیابی به اهدافش آشکار شد.
• رژیم صهیونیستی بیش از هر زمان دیگری در محاصره مقاومت قرار گرفت.

5/4)تلاش برای امت‌سازی و کاهش نفوذ آمریکا در جهان اسلام

مقام معظم رهبری معتقدند یکی از بزرگ‌ترین درسهای نبوی امّت‌سازی؛‌ تشکیل «امّت اسلامی« بوده است و در مقابل همه‌ سعی دشمنان اسلام این بوده است که مسلمانان را نسبت به هویّت واحده‌ای که اسمش «امّت اسلامی» است بی‌تفاوت کنند. ایشان عامل فقد امت اسلامی را تفرقه معرفی کرده و معتقدند نتیجه‌ی این تفرّق، سلطه‌ی دشمنان اسلام است؛ به طوری که فلان کشور اسلامی احساس می‌کند اگر بخواهد خودش را نگه دارد، باید به آمریکا تکیه کند در حالی که اگر امت اسلامی تشکیل شده بود و هویت خود را بازیافته بود می‌توانست از همه قدرت‌های امروز دنیا قوی‌تر باشد.

رهبر معظم انقلاب راهکار عملی برای احیای امت اسلامی را در بیداری ملت‌ها و نقش‌آفرینی خواص جوامع اسلامی می‌دانند و بر همین اساس همه خواص امت اسلامی را برای تقویت انگیزه تشکیل امت اسلامی به عنوان جبهه مؤثر و تأثیر‌گذار بر سرنوشت مسلمانان و مقابله با نظام سلطه دعوت به نقش‌آفرینی می‌نمایند.

علاوه بر این توجه داده‌اند که تشکیل امت اسلامی دشمنانی دارد که نمی‌خواهند امّت اسلامی تشکیل بشود لذا برای جلوگیری از تشکیل امت اسلامی به دنبال فعال‌سازی گسل‌های مذهبی درون دنیای اسلام هستند و راه مقابله با ترفند آنان توجه به راهبرد حیاتبخش«وحدت اسلامی» است.

5/5) ایستادگی در برابر فشارها و پاسخ قاطع به تهدیدات آمریکا

رهبر انقلاب اسلامی معتقدند که عقب‌نشینی در برابر آمریکا، موجب افزایش زیاده‌خواهی این کشور خواهد شد. تقویت محور مقاومت در منطقه و حمایت از نیروهای ضدآمریکایی، افزایش توان دفاعی و بازدارندگی نظامی برای جلوگیری از تهدیدات آمریکا و اسرائیل و واکنش قاطع به هرگونه تجاوز یا مداخله نظامی آمریکا مهم ترین راهبردهایی هستند که به عنوان راهبردهای ایستادگی در برابر آمریکا مطرح شده‌اند؛ به اعتقاد ایشان تنها راه مقابله با آمریکا، مقاومت و ایستادگی است و هرگونه سازش و عقب‌نشینی، نتیجه‌ای جز افزایش فشارها نخواهد داشت.

انتهای پیام/