کشف رازهای ناگفته پزشکی قانونی در ایران

به گزارش بخش استان‌ها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از یاسوج، در حالی که پزشکی قانونی به عنوان نهادی حیاتی در سیستم قضایی و سلامت جامعه نقش بسزایی ایفا می‌کند، گزارش‌های متعددی از کمبود نیروی انسانی و چالش‌های جدی پیش روی این سازمان در استان‌های مختلف کشور از جمله کهگیلویه و بویراحمد، منتشر شده است.

سختی کار، حجم بالای مراجعات و اختلاف فاحش درآمد پزشکان پزشکی قانونی با سایر پزشکان، از جمله مشکلاتی هستند که همواره سایه خود را بر روی عملکرد این سازمان انداخته‌اند. در گفت‌وگویی که در ادامه می‌خوانید، کامروز امینی، مدیرکل پزشکی قانونی کهگیلویه و بویراحمد به تشریح این مشکلات و چالش‌ها می‌پردازد و نگرانی‌های خود را در خصوص کمبود نیروی انسانی، عدم استقبال از استخدام در این حوزه و بالا بودن میزان مرگ‌های غیرطبیعی در استان، مطرح می‌کند.

این مصاحبه تصویری روشن از وضعیت پزشکی قانونی این استان را ارائه می‌دهد و راهکارهای احتمالی برای رفع این چالش‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهد.

تسنیم: کامروز امینی با تشکر از وقتی که در اختیار ما قرار دادید. لطفاً در ابتدا در مورد حوزه فعالیت‌های اداره کل پزشکی قانونی استان توضیحاتی بفرمایید.

امینی: با سلام و عرض ادب خدمت شما و مخاطبان گرامی؛ اداره کل پزشکی قانونی در حوزه‌های تخصصی مختلف پاسخگوی استعلام و مکاتبات مراجع قضایی استان است، اصلی‌ترین بخش کار ما، انجام معاینات سرپایی است که افراد به دلایل گوناگون با درخواست مقام قضایی یا سایر ارگان‌های مرتبط به ما مراجعه می‌کنند. محوریت اصلی در تمام واحدهای ما حضور پزشک متخصص است که پس از فارغ‌التحصیلی، دوره‌های تخصصی لازم برای فعالیت در پزشکی قانونی را طی می‌کنند.

تسنیم: چه مهارت‌ها و آموزش‌هایی برای کار در این حوزه مورد نیاز است؟

امینی: علاوه بر دانش پزشکی که در دوران تحصیل کسب می‌شود، کار در پزشکی قانونی نیازمند آشنایی با مباحث تخصصی دیگری همچون معاینات بالینی، قانون دیات، نحوه تشخیص نقص عضو و از کارافتادگی، بررسی پرونده‌های روانپزشکی و کالبدشکافی اجساد است.

تسنیم: با توجه به ماهیت کار پزشکی قانونی، چه چالش‌هایی در این مسیر وجود دارد؟

امینی: کار در پزشکی قانونی از لحاظ روانی و جسمی، سختی‌ها و مشکلات خاص خود را دارد، متاسفانه در مقایسه با سایر حوزه‌های پزشکی، پزشکان ما با حجم کار و استرس بیشتری مواجه هستند، در حالی که درآمد و دریافتی آن‌ها کمتر است و این موضوع سال‌ها است که مطرح شده و سازمان در تلاش برای افزایش حقوق و مزایای همکاران ما است تا این شکاف را جبران کند.

تسنیم: کمبود نیروی انسانی یکی از مشکلات اصلی در بسیاری از سازمان‌ها است. آیا پزشکی قانونی استان نیز با این معضل روبه‌رو است؟

امینی: متاسفانه بله، ما به طور مداوم با سازمان مرکزی برای جذب نیرو رایزنی می‌کنیم و مجوزهای لازم را می‌گیریم و هر ساله آزمون استخدامی برگزار می‌شود، اما با کمال تاسف استقبال چندانی از این آزمون‌ها صورت نمی‌گیرد، حتی با برخی پزشکان به صورت پیشاپیش صحبت می‌کنیم تا به ما کمک کنند، اما در سال‌های اخیر موارد زیادی بوده که این تلاش‌ها به نتیجه نرسیده است.

تسنیم: علت این عدم استقبال چیست؟

امینی: به نظر می‌رسد پایین بودن حقوق و مزایا، سختی کار و عدم تناسب آن با درآمد، از جمله دلایل اصلی این عدم استقبال باشد، این موضوع باعث شده که خروجی نیرو در استان ما زیاد باشد و بسیاری از همکاران تقاضای انتقالی می‌دهند یا به طور کلی استعفا می‌ دهند. این ریزش نیرو و کمبود جذب، همواره یکی از دلایل اصلی کمبود نیروی انسانی در پزشکی قانونی استان بوده است، به ویژه در استان‌های کمتر برخوردار.

تسنیم: آیا تاکنون برای حل این مشکل، اقدامی انجام شده است؟

امینی: این موضوع در سطح کلان در سازمان پزشکی قانونی کشور و حتی در مجلس شورای اسلامی نیز پیگیری شده است، امیدواریم با تصویب قوانین و مقررات جدید، مشکلات سازمان دیده شود و راهکارهایی برای رفع آن‌ها اندیشیده شود. 

تسنیم: به نظر می‌رسد شرایط کاری در پزشکی قانونی بسیار دشوار است.

امینی: دقیقاً همین طور است. تصور کنید پزشکی را ساعت 3 نصف شب برای بررسی یک مرگ مشکوک خبر می‌کنند. او باید با خودروی شخصی خود در جاده‌های طولانی و گاهی صعب‌العبور، خود را به صحنه برساند، شاید لازم باشد یک ساعت پیاده‌روی کند تا به محل مورد نظر برسد. فردای همان روز، همین همکار باید در جلسات حضور داشته باشد و خستگی و کم‌خوابی در چهره‌اش مشهود است.

تسنیم: چه انتظاری از مسئولین و جامعه برای بهبود وضعیت پزشکی قانونی دارید؟

امینی: پزشکی قانونی باید به عنوان یک نهاد تخصصی و حساس، به صورت ویژه دیده شود. متاسفانه، هنوز این باور به طور کامل شکل نگرفته و به همین دلیل، مشکلات این سازمان به اندازه کافی ملموس و محسوس درک نشده است.

تسنیم: هم اکنون وضعیت توزیع نیروی انسانی در سطح استان چگونه است؟

امینی: در شهرهایی که از نظر جمعیت و تعداد مراجعات، آمار بالاتری دارند (یاسوج، گچساران و دهدشت)، پزشک مستقر داریم. در سال‌های گذشته نیز سه شهرستان بهمئی، دنا و باشت نیز به این فهرست اضافه شده‌اند و اداره پزشکی قانونی در این شهرها مستقر است، البته در حال حاضر این ادارات جز در گچساران و یاسوج مابقی تنها با یک پزشک فعالیت می‌کنند.

تسنیم: اگر در این شهرها، پزشک به مرخصی برود یا به هر دلیلی نتواند در محل کار حاضر شود، چه تدبیری اندیشیده شده است؟

امینی: در این شرایط پزشک جایگزین از مرکز استان اعزام می‌شود تا خللی در روند ارائه خدمات ایجاد نشود، این مشکلات به ویژه در ایام تعطیلات نوروز بیشتر خود را نشان می‌دهند.

تسنیم: در مجموع، چند پزشک در پزشکی قانونی استان مشغول به‌کار هستند؟

امینی: هم اکنون 10 پزشک استخدامی و 4 پزشک قراردادی در کل استان فعالیت می‌کنند. پزشکان قراردادی تعهد چندانی به سازمان ندارند و هر لحظه ممکن است همکاری خود را با ما قطع کنند، متاسفانه، شهرستان‌های کوچک ما بیشتر از پزشکان قراردادی با کمترین دستمزد استفاده می‌کنند.

تسنیم: آماری از میزان مراجعات به پزشکی قانونی استان در سال گذشته دارید؟

امینی: در 6 سال گذشته، استان ما از نظر تعداد معاینات بالینی نسبت به جمعیت، رتبه اول را در کشور داشته است. در سال گذشته 25 هزار نفر به صورت سرپایی به پزشکی قانونی استان مراجعه کردند و 669 مورد معاینه اجساد داشتیم که 513 مورد آن فوت غیرطبیعی بوده است.

تسنیم: منظورتان از فوت غیرطبیعی چیست؟

امینی: فوت غیرطبیعی به مرگ‌هایی اطلاق می‌شود که ناشی از خودکشی، دگرکشی یا حوادث مختلف باشند، این شاخص نشان‌دهنده میزان وقوع صدمات و آسیب‌ها در استان است و متاسفانه آمار فوتی‌های غیرطبیعی در استان ما بالاست که ناشی از عواملی مانند تصادفات، مسمومیت‌ها و غرق‌شدگی‌ها است.

تسنیم: در مورد آمار آزمایشگاه‌ها و کمیسیون‌های پزشکی قانونی چه اطلاعاتی دارید؟

امینی: در سال گذشته 1453 مورد آزمایشگاهی انجام شده که نسبت به سال‌های قبل کاهش داشته است و همچنین 400 پرونده در کمیسیون‌های پزشکی قانونی بررسی شده که بخش مهمی از آن‌ها مربوط به پرونده‌های قصور پزشکی بوده است. خوشبختانه، در این زمینه نیز شاهد کاهش بوده‌ایم.

انتهای پیام/