میرزا علی، پیونددهنده طب قدیم و طب جدید در ایران
به گزارش بخش استانها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از همدان، حمیدرضا نمازی امروز در همایش «از شفا تا قانون» با اشاره به واژگان مدرنی چون هالوسینیشن که در آثار آن دوره به چشم می‌خورد، افزود: در روزگار ناصرالدین شاه، اگرچه تنش میان طب جدید و طب قدیم وجود داشت، اما هنوز طب ایرانی در نهادهایی چون مدرسه طب تدریس می‌شد. برای مثال در سال پنجم مدرسه، درس‌هایی مانند قرابادین ایرانی همچنان جزو برنامه آموزشی بودند. حتی در مدارس دعاسازی نیز طب گیاهی و داروسازی سنتی تدریس می‌شد؛ دانشی که بعدها مرحوم دکتر مهدی نامدار بنیان‌گذار آن شناخته شد و پل ارتباطی بین داروهای گیاهی و طب مدرن شد.
نمازی در ادامه افزود: از چهره‌های مهم دیگر آن دوره، حکیم اعظم بود که هم درباره ابن‌سینا نوشت و هم به آموزش فیزیولوژی پرداخت. او تلاش داشت طب قدیم را با ساختارهای پزشکی مدرن، از جمله فیزیولوژی سمپاتیک و پاراسمپاتیک، تطبیق دهد. با این حال، تفاوت بنیادین این دو رویکرد در «مکانیسم» است، نه فقط در محتوای علمی یا گیاهان دارویی.
به گفته نمازی، با تأسیس دانشکده پزشکی تهران در سال 1313، آموزش طب ایرانی به‌تدریج حذف شد و تنها تاریخ طب باقی ماند؛ آن هم نه به عنوان دانشی زنده، بلکه به‌عنوان بخشی از تاریخ علم. وی این رویکرد را نوعی بی‌عدالتی در حق ابن‌سینا دانست و افزود: بزرگ‌ترین فیلسوف و پزشک ایرانی، که روزگاری مرجع اصلی طب و فلسفه بود، به مرور در قالب بخشی از تاریخ تقلیل یافت. در حالی که حتی مدرن‌ترین دانشکده پزشکی ایران نیز نام‌هایی چون ابن‌سینا، رازی، جرجانی و اهوازی را بر فضاها و ساختمان‌هایش نهاده است.
نمازی همچنین از قاسم غنی به عنوان یکی از مهم‌ترین پزشکان و نویسندگان تاریخ معاصر یاد کرد و گفت: قاسم غنی، علاوه بر تدریس طب جدید، یکی از بهترین کتاب‌ها درباره ابن‌سینا را نوشت. در این کتاب که حدود 100 صفحه است، به نکاتی مهم چون تأثیر ابن‌سینا بر دکارت و عبارت مشهور «می‌اندیشم پس هستم» اشاره کرده و با استناد به ترجمه‌های قدیمی کتاب شفا، احتمال داده که دکارت از ابن‌سینا تأثیر پذیرفته باشد.
وی در پایان با اشاره به نخستین پایان‌نامه دانشگاهی تاریخ ایران که در سال 1313 با عنوان «آب» نوشته شد، گفت: این پایان‌نامه و آثار مشابه نشان می‌دهند که سنت علمی ایرانی، پیوندی عمیق با تفکر و تجربه دارد؛ سنتی که نباید تنها به گذشته سپرده شود.
انتهای پیام/
