هشدار نسبت به گسترش مصرف دخانیات در خراسان جنوبی

به گزارش بخش استان‌ها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از بیرجند، با آغاز هفته ملی بدون دخانیات، زنگ هشدار مصرف سیگار و قلیان در استان‌های کم‌برخوردار بیش از گذشته به صدا درآمده است. خراسان جنوبی، استانی که با زیرساخت‌های درمانی کم  دست‌وپنجه نرم می‌کند، حالا با آمار نگران‌کننده مصرف دخانیات در میان نوجوانان و جوانان، در معرض یک بحران خاموش قرار گرفته است.

طبق اعلام ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت، میانگین سن شروع مصرف سیگار در کشور به 13.7 سال کاهش یافته و نگران‌کننده‌تر آن‌که استان‌های مرزی و کم‌برخوردار مانند خراسان جنوبی، به دلیل نبود امکانات فرهنگی و نظارتی کافی، شاهد رشد فزاینده گرایش نوجوانان به قلیان و سیگار هستند.

حدود 15 درصد دانش آموزان تجربه مصرف قلیان داشته‌اند

به گفته یک کارشناس، آمارهای غیررسمی نشان می‌دهد که حدود 15 درصد از دانش‌آموزان مقطع متوسطه در استان، تجربه مصرف قلیان را داشته‌اند. همچنین، مصرف سیگار در میان پسران 17 تا 25 ساله نسبت به گذشته، بیش از 2 برابر شده است.

وی با تأکید بر اثرات روانی و جسمی استعمال دخانیات افزود: در استان ما، به‌دلیل کمبود زیرساخت‌های ترک دخانیات و مشاوره‌های روان‌شناختی، خانواده‌ها در برابر این بحران، عملاً بی‌دفاع‌ هستند.

نبود امکانات و فرصت‌های تفریحی کافی در استان

خراسان جنوبی، استانی زیبا با مردمی خونگرم، این روزها با چالشی بزرگ در حوزه جوانان مواجه است؛ نبود امکانات و فرصت‌های تفریحی کافی که باعث شده بسیاری از جوانان به سمت مصرف دخانیات و دیگر آسیب‌های اجتماعی گرایش پیدا کنند.

یکی از مهم‌ترین مشکلات این استان محرومیت از فضای مناسب برای گذران اوقات فراغت است. نبود پارک‌های مجهز، مراکز ورزشی متنوع و فعالیت‌های فرهنگی و هنری باعث شده تا جوانان، به‌ویژه در شهرهای کوچک‌تر، گزینه‌ای جز استفاده از دخانیات و مواد مخدر برای رفع کسالت نداشته باشند.  

کمبود برنامه‌های فرهنگی، زمینه‌ساز افزایش رفتارهای پرخطر در میان جوانان 

کارشناسان حوزه اجتماعی معتقدند که فقدان تفریحات سالم و کمبود برنامه‌های فرهنگی، زمینه‌ساز افزایش رفتارهای پرخطر در میان نوجوانان و جوانان است. این روند نه تنها سلامت جسمانی آنان را به خطر می‌اندازد، بلکه پیامدهای گسترده‌تری مانند افزایش خشونت، کاهش بهره‌وری و افت تحصیلی را به دنبال دارد.

یکی از جوانان محلی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم گفت: اگر جایی برای تفریح و سرگرمی داشتیم، شاید کمتر سراغ سیگار و قلیان می‌رفتیم. الان تنها راهی که برای رفع خستگی داریم، همین‌هاست.

افزایش عرضه قلیان در اماکن عمومی استان

با وجود ممنوعیت قانونی عرضه قلیان در اماکن عمومی، گزارش‌های میدانی خبرنگار تسنیم نشان می‌دهد که کافه‌ها و باغ‌سراهای حاشیه‌ای شهرهای استان همچنان بدون نظارت، به محل تجمع نوجوانان و مصرف قلیان تبدیل شده‌اند.

زهرا سادات موسوی، فعال اجتماعی در بیرجند، معتقد است: نبود فضای تفریحی سالم برای جوانان باعث شده که قلیان‌سراها به‌عنوان پاتوق‌های تفریحی انتخاب شوند؛ پاتوق‌هایی که هزینه‌های بلندمدتی برای سلامت استان در پی خواهند داشت.

هشدار نسبت به افزایش مصرف دخانیات در سنین پایین

ریاست سابق دانشگاه علوم پزشکی بیرجند نیز طی گفتگویی با اشاره به آمار مصرف دخانیات در کشور عنوان کرده بود: میانگین مصرف سیگار در سطح کشور 19.44 درصد است، در حالی که این میزان در خراسان جنوبی به 10.51 درصد می‌رسد.

سیدمحمد موسوی میرزایی با بیان اینکه خراسان جنوبی از استان‌هایی است که مصرف سیگار در آن کاهش یافته، افزود: هرچند این کاهش روند مثبتی است، اما مسیر دشواری دارد و تا زمانی که آموزش به باور عمومی و در نهایت تغییر رفتار منجر نشود، ادامه این مسیر نیازمند زمان و تلاش مداوم است.

کاهش سن مصرف دخانیات

وی با ابراز نگرانی از کاهش سن مصرف دخانیات، ادامه داد: در حال حاضر، شاهد تمایل کودکان به مصرف سیگار هستیم که زنگ خطری جدی برای جامعه محسوب می‌شود. این امر بیش از هر چیز ناشی از نبود آموزش مناسب درباره مضرات دخانیات در سنین پایین است.

موسوی میرزایی تأکید کرد: کودکان اغلب بدون شناخت کافی، تحت تأثیر عواطف، احساسات یا شرایط محیطی، به مصرف سیگار روی می‌آورند. متأسفانه مصرف دخانیات در سنین کم رو به افزایش است و این موضوع نیازمند توجه و اقدام فوری از سوی نهادها و دستگاه‌های مرتبط است.

نسل آینده نباید قربانی غفلت در آموزش‌های پایه‌ای درباره سلامت شوند

وی با اشاره به روند بلندمدت مقابله با مصرف دخانیات گفت: هرچند تلاش‌هایی در زمینه کاهش مصرف صورت گرفته، اما همچنان چالش‌های جدی به‌ویژه در حوزه آموزش سلامت عمومی و پیشگیری از گرایش نوجوانان به دخانیات باقی است.

ریاست سابق دانشگاه علوم پزشکی بیرجند افزود: پیشگیری مؤثر از مصرف سیگار در گرو برنامه‌ریزی منسجم، آموزش مستمر در مدارس و همکاری گسترده بین بخشی است. نباید اجازه داد نسل آینده قربانی غفلت در آموزش‌های پایه‌ای درباره سلامت شود.

نگاه آماری به وضعیت استان

بررسی آمار هزینه‌‏های خانوار کشور در حوزه دخانیات نشان می‌‏دهد متوسط مصرف سالیانه دخانیات در مناطق شهری کل کشور حدود 467 هزار تومان است. یزدی‌ها با مصرف 688 هزار تومان بالاتر متوسط کشوری بیشترین استان مصرف‌کننده دخانیات و خراسان جنوبی کم‌مصرف‌ترین استان کشور در این حوزه را به خود اختصاص داده‌اند.

هفته بدون دخانیات، فرصتی است برای بازنگری در سیاست‌های فرهنگی و بهداشتی استان‌هایی مانند خراسان جنوبی؛ استان‌هایی که اگرچه از نظر جغرافیایی دور از مرکز هستند، اما به‌واسطه آمار رو به رشد مصرف دخانیات، نیازمند توجهی جدی و راهکارهای عملی و بومی‌اند.

مسئولان استانی نیز نسبت به این موضوع هشدار داده و وعده داده‌اند که به زودی برنامه‌های توسعه‌ای برای افزایش امکانات تفریحی و فرهنگی در خراسان جنوبی اجرا خواهد شد، اما تا آن زمان، سلامت و آینده نسل جوان این منطقه همچنان در معرض خطر است.

انتهای پیام/257/