یادداشت|هنر متعالی از منظر حکیم الهی

به گزارش بخش استان‌ها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از قزوین، همه‌ساله در ایام سالگرد ارتحال ملکوتی بنیانگذار نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، فرصت و بستر مغتنمی برای آشنایی بیشتر آحاد مردم به‌خصوص نسل جوان و نوپای کشور با سیره، مکتب و رسالت امام خمینی(ره) ایجاد می‌شود.

امام بزرگوار ما، علاوه بر اینکه چهره برجسته و اثرگذار سیاسی و رهبری ایدئولوژیک برای جامعه انقلابی ایران و حتی بسیاری از جوامع آزادی‌خواه دنیا بود، به عنوان هنرمندی فرزانه و عارفی اهل هنر هم شناخته می‌شود. رهبری که در کنار همه معادلات سیاسی و اجتماعی، هرگز دست از هنر نکشید و دنیایی متفاوت از هنر را به جامعه تازه انقلاب کرده ایرانی نشان داد.

امام(ره) به دلیل عرفان و جامعیت معارفشان، یک هنرشناس به تمام معنا، و به دلیل هنر تأثیرگذاریشان بر مردم، یک کارشناس مجرب رسانه‌ای بود.

با مراجعه به نظرات امام(ره) درباره هنر می‌توان گفت؛ ملاک پذیرش و عدم پذیرش هنر در پیشگاه قرآن و حکومت دینی، مطابقت آن با حلال و حرام خداست به بیان دیگر، اثر هنری تولید شده چه مقدار با حق، که مظهر اسم الهی است دور یا نزدیک است.

امام(ره) صریحاً هنری را انقلابی و اسلامی می‌داند که مرکز جمالش، حق باشد و معتقد است که نه تنها میان اسلام و هنر تعارضی نیست بلکه اسلام منهای هنر و زیبایی اسلام ناقصی است.

ایشان در بیان دیگری، هنر در مدرسه عشق را نشان دهنده نقاط کور و مبهم معضلات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و نظامی می‌داند و در حقیقت آن را به عنوان ابزاری جهت رفع مشکلات جامعه معرفی می‌‏کند. چرا که هنر، احساس و گرایشی است که در تمام مراتب زندگی، فردی و اجتماعی بشر حضور دارد.

در نگاه امام(ره) هنر، یعنی هنری مسئول و دغدغه‌مند در قبال جامعه و عاملی که در اختیار صلاح و فلاح افراد و انسان‌هاست. ایشان هنر را برای تعالی ارزش‌های الهی و انسانی می‌شناسند، نه اینکه هنر را برای هنر بخواهد و ببیند.

هنر در مدرسه عشقی که امام از آن یاد می‌کند جایگاه ظلم‌ستیزی و مقابله با آن اسلام دروغینی هست که تسلیم استکبار جهانی شده است. حضرت امام(ره) هنرمندان را رزمندگان دفاع مقدس می‌داند و با برشمردن ابعاد هنر اصیل، به تقدیر از هنرمندانی می‌پردازد که هنرشان را در راه مبارزه با استکبار و دشمنان اسلام به کار بستند.

امام(ره) از هنرمندان می‌خواهد به هر شکلی که می‌توانند با هنر، غفلت‌زدایی کنند و آنچه را که به‌راحتی نمی‌توان دید را با ابزار هنر نشان دهند. ایشان معتقد بود که هنر باید در خدمت مردم و تقویت‌کننده عزت و در خدمت انصاف و عدالت از منظر ملی و جهانی قرار گیرد. 

ایجاد امید در میان ملت از جمله نقاط موثری است که امام(ره) بر آن تأکید می‌کند. هنرمندِ تکلیف‌مدار می‌کوشد با امیدبخشی در اثر خود، ابتدا جامعه را از خواب غفلت بیدار کرده؛ سپس به راه هدایت رهنمون سازد. 

امام(ره) می‌فرماید: «امید در خودتان ایجاد کنید. نویسنده‌های ما، گویندگان ما همه‌شان دنبال این باشند که به این ملت امید بدهند. مأیوس نکنند ملت را، بگویند توانا هستیم، نگویند ناتوان هستیم. بگویند خودمان می‌توانیم و واقع همین‌طور است، می‌توانیم. اراده باید بکنیم. نویسنده‌های ما بهترین خدمتشان امروز این است که این ملتی که ایستاده در مقابل شرق و غرب و نمی‌خواهد تحت نظام شرق یا نظام غرب باشد، امید به آنها بدهند که می‌توانید تا آخر وابسته به شرق و غرب نباشید.» 

سخن آخر اینکه؛ بی‌شک پیام و مرام امام روح‌الله(ره) نقشه راه روشن و صادقی برای همه مردم، به‌خصوص هنرمندان پاک‌دل و منصفی است که در ادامه دفاع مقدس و جنگ ترکیبی زمان حاضر، با زبان و سلاح هنر در روایت‌گری و تبیین واقعیت‌ها، نقش‌آفرینی می‌کنند.

امید که این مسیر مهم و موثر، با برنامه‌ریزی مناسب و حمایت مستمر و هدفمند متولیان عرصه فرهنگ و هنر، همواره شکوفا و پر رهرو باشد.

یادداشت از: محمد کشاورز، رئیس سازمان بسیج هنرمندان استان قزوین 

انتهای پیام/