وقتی پویش‌های مردمی، نجاتگر زمین و فرهنگ کویر می‌شود
به گزارش بخش استانها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از بیرجند، خراسان جنوبی جغرافیای سکوت و تاب‌آوری، این روزها میزبان جنبشی است که برخاسته از دل مردم و کودکان است، جنبشی که با اسباب‌بازی، کتاب، و آموزش آغاز می‌شود، اما افقی روشن برای نجات محیط زیست و احیای فرهنگ بومی ترسیم می‌کند.
دو پویش محیط زیستی توسط ناطوران لوت با همکاری موزه عروسک بیرجند رقم خورده و نشان می‌دهد که حفاظت از طبیعت در مناطق خشک ایران، نه در سایه دستورالعمل‌های دولتی، بلکه با مشارکت مردمی و کنش فرهنگی ممکن می‌شود.
بازیافت برای بقا؛ از اسباب‌بازی تا کتاب
حمیده الهیاری، از فعالان محیط زیست خراسان جنوبی و همراه پویش‌های محیط زیستی استان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم گفت: اولین پویش جمع‌آوری اسباب‌بازی‌های فکری قابل استفاده برای کودکان روستایی است. حرکتی برای کاهش پسماندهای پلاستیکی و همچنین حمایت فرهنگی از کودکانی که کمتر به تفریح و آموزش دسترسی دارند.
وی با اشاره به اهدای کتاب‌های غیردرسی به کتابخانه‌های روستاها، ادامه داد: این پویش اقدامی برای ترویج آموزش زیستن آگاهانه، تقویت منابع فرهنگی و جلوگیری از هدررفت کاغذ و منابع طبیعی است.
این فعال محیط زیستی با اشاره به اینکه این پویش‌ها از تابستان 1402، با دغدغه جمعی از کنشگران فرهنگی و محیط زیستی کلید خورد، ادامه داد: امروز به تلاشی مشترک میان موزه عروسک و جامعه محلی تبدیل شده است.
وقتی دغدغه شخصی به کنش جمعی بدل می‌شود
الهیاری، با اشاره به نقش آموزش و آگاهی در تغییر سبک زندگی و نگاه به طبیعت، از شکل‌گیری پویش «ناطوران لوت» به‌عنوان تلاشی مردمی برای کاهش پسماند و بازیافت فرهنگی در روستاهای استان خبر داد.
وی گفت: از دی‌ماه 1398 و با آشنایی با مفاهیمی مانند پسماند صفر، مسیر زندگی‌ام را تغییر دادم. از خانه شروع کردم، اما خیلی زود فهمیدم اگر قرار است طبیعت نجات پیدا کند، این مسیر باید به دل مردم برود.
فعال محیط زیستی با تأکید بر اینکه رویکرد پویش ناطوران لوت نه صرفاً محیط زیستی، بلکه فرهنگی-آموزشی است، افزود: این پویش حاصل دغدغه‌های مشترک من و همراهانم است. با همکاری موزه عروسک بیرجند، دو مسیر عملیاتی را پیش گرفته‌ایم؛ یکی جمع‌آوری اسباب‌بازی‌های فکری برای کودکان مناطق کم‌برخوردار و دیگری اهدای کتاب‌های غیر درسی به کتابخانه‌های روستایی.
وی با اشاره به اثرگذاری این اقدامات در حفظ محیط زیست توضیح داد: وقتی یک اسباب‌بازی دوباره به چرخه مصرف برمی‌گردد یا یک کتاب به جای خاک خوردن خوانده می‌شود، یعنی توانسته‌ایم به شکل غیرمستقیم در کاهش پسماند و مصرف منابع طبیعی سهم داشته باشیم. این کارها کوچک به نظر می‌رسند، اما اثرات بلندمدت دارند.
الهیاری، محیط زیست را جزئی از هویت فرهنگی مردم منطقه دانست و گفت: محیط زیست ما فقط طبیعت خشک و کویری نیست؛ بخشی از فرهنگ و زندگی ماست. اگر بچه‌ها از کودکی با طبیعت آشنا شوند، در آینده نه‌تنها مصرف‌کننده، بلکه حافظ آن خواهند بود. برای همین ما از ابزارهایی مثل کتاب، بازی و داستان استفاده می‌کنیم.
به گفته این فعال محیط زیست، پویش ناطوران لوت با مشارکت داوطلبانه مردم و همراهی هنرمندان، طراحان و کنشگران فرهنگی شکل گرفته است و در تلاش است تا الگویی پایدار برای سایر نقاط کشور نیز ارائه دهد.
فرهنگ، زیربنای حفاظت از محیط زیست است
الهیاری با تأکید بر پیوند میان محیط زیست و فرهنگ ادامه داد: محیط زیست ما فقط طبیعت نیست؛ بخشی از هویت ماست. این فعال محیط زیستی با بیان اینکه اگر نسل جدید با هنر، قصه و آموزش بزرگ شود، طبیعت را نه یک منبع مصرفی، بلکه بخشی از خود خواهد دانست، خاطرنشان کرد: این دقیقاً همان چیزی‌ست که ناطوران لوت و موزه عروسک به آن توجه کرده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: این پویش‌ها تلاش دارند با آموزش کودکان و نوجوانان، نسلی را پرورش دهد که طبیعت را از نزدیک بشناسد، لمس کند و برای حفظ آن مسئولانه رفتار کند. ناطوران لوت، فراتر از یک پویش، مسیر آگاهی‌بخشی، بازیافت و بازسازی امید است.
این فعال محیط زیستی تاکید کرد: در کویرهای خاموش خراسان جنوبی، جایی که باد شن‌ها را جابه‌جا می‌کند و زمین تشنه است، پویش‌های محیط زیستی طنین‌انداز شده است.
ضرورت حرکت هم‌زمان ساختارهای دولتی و پویش‌های مردمی
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی نیز از ضرورت حرکت هم‌زمان ساختارهای دولتی و پویش‌های مردمی سخن گفت.
علی خانی، با اشاره به پروژه‌هایی نظیر سوله پردازش زباله بیرجند، الزام ادارات به تفکیک پسماند خشک و آموزش‌های گسترده به دهیاران و شهرداران، تأکید کرد: اجرای قانون مدیریت پسماند بدون همکاری همه‌جانبه ادارات، رسانه‌ها و مردم امکان‌پذیر نیست. آموزش در مدارس، مهدها و دانشگاه‌ها، مسیر مطالبه‌گری و اصلاح رفتار را باز می‌کند.
آینده‌ای سبز با دست‌های کوچک و دل‌های بزرگ
این سری پویش‌ها نمونه‌ای روشن از تلفیق فرهنگ، آموزش و مسئولیت‌پذیری اجتماعی‌ست. تلاشی از دل مردم، برای مردمی که سرزمین‌شان را می‌شناسند، به آن دلبسته‌اند و آینده‌اش برایشان مهم است. در دنیایی که فاصله ما با طبیعت هر روز بیشتر می‌شود، چنین پویش‌هایی جرقه‌هایی‌اند برای بازگشت. بازگشت به زمین، به ریشه‌ها، به مسئولیت مشترک‌مان در قبال نسلی که قرار است ناطور زمین (حافظ زمین) باشد.
انتهای پیام/ 252/