جزییات آخرین اقدامات عمرانی شهرداری قزوین درباره بافت فرسوده

سید محمد علمی، معاون شهرسازی و معماری شهرداری قزوین در گفت‌وگو با  خبرگزاری تسنیم در قزوین با بیان اینکه حدود پنج درصد از مساحت شهر قزوین در محدوده بافت‌های فرسوده قرار دارد، اظهار کرد: در دهه 80 ارزیابی اولیه با سه شاخص نفوذناپذیری، ریزدانگی و عدم استحکام انجام شد و مساحت بافت فرسوده قزوین 504 هکتار برآورد شد. اما در ارزیابی سال 1402، با اعمال 27 شاخص جدید شورای‌عالی شهرسازی، این عدد به 1004 هکتار افزایش یافت.

وی افزود: افزایش مساحت بافت فرسوده به‌دلیل الحاق برخی نواحی منفصل به محدوده شهری و انطباق این نواحی با شاخص‌های جدید بازآفرینی شهری بوده است.

از “بافت فرسوده” تا “بازآفرینی شهری”

علمی با تأکید بر تغییر رویکرد در نگاه به محلات کم‌برخوردار گفت: «امروزه واژه “بازآفرینی شهری” جایگزین اصطلاح “بافت فرسوده” شده است. این تغییر نشان‌دهنده نگاه نوین به توسعه شهری است که تنها به کالبد نگاه نمی‌کند، بلکه مسائل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را نیز دربر می‌گیرد.

وی با اشاره به ویژگی‌های منحصربه‌فرد شهر قزوین اظهار کرد: قزوین به‌دلیل محصور بودن در میان باغستان‌های سنتی، قابلیت گسترش افقی ندارد. تنها جبهه شمالی شهر تا حدودی قابل توسعه است که آن‌هم به دلیل مجاورت با ارتفاعات طبیعی، محدود است. بنابراین، توسعه درونی از طریق نوسازی بافت‌های ناکارآمد و فرسوده به عنوان یک راهبرد الزامی در دستور کار قرار گرفته است.

به گفته معاون شهرسازی شهرداری قزوین، بر اساس سیاست‌های جدید جمعیتی، مشاوران تخصصی در سال 1402، کل بافت شهر را مورد بازبینی قرار دادند و تراز کاربری‌های عمومی در هر محله بررسی شد. در مناطقی که ظرفیت افزایش تراکم وجود داشت، بازتنظیم تراکم اعمال شد. 

علمی گفت: این اقدام علاوه بر افزایش بهره‌وری از زمین، موجب ارتقای کیفیت زندگی و بهبود زیرساخت‌های شهری در آینده خواهد شد.

هوشمندسازی فرآیندها؛ از مراجعه حضوری تا کارتابل شهروند

علمی بخش قابل‌توجهی از گفت‌وگوی خود را به تشریح اقدامات شهرداری در حوزه هوشمندسازی خدمات شهرسازی اختصاص داد و گفت: یکی از تحولات مهم، اتصال دفاتر اسناد رسمی به سامانه شهرداری است. امروز شهروندی که قصد دریافت استعلام یا نقل و انتقال پلاک را دارد، نیازی به مراجعه حضوری به شهرداری ندارد؛ بلکه همه مراحل از طریق دفترخانه و سیستم لینک‌شده انجام می‌شود.»

وی افزود: در مواردی که نیاز به بازدید میدانی از ملک وجود داشته باشد، پیامک اطلاع‌رسانی برای متقاضی ارسال می‌شود و پاسخ نهایی نیز به‌صورت مستقیم از طریق همان دفتر اسناد رسمی قابل دریافت است.

همچنین طبق گفته وی، دبیرخانه‌های کمیسیون ماده صد و ماده پنج نیز به‌صورت کاملاً  سیستمی فعالیت می‌کنند و کلیه پرونده‌ های مربوط به تخلفات ساختمانی و تغییر کاربری‌ها بدون نیاز به پرونده فیزیکی، در قالب کارتابل هوشمند بررسی می‌شوند. به این ترتیب، شهروندان می‌توانند از طریق موبایل یا لپ‌تاپ، مراحل را پیگیری کرده و رأی نهایی را نیز از همان سامانه دریافت کنند.

پیشتازی قزوین در طرح تدقیق بازآفرینی

معاون شهرسازی و معماری شهرداری قزوین با اشاره به طرح جدید تدقیق محله‌محور گفت: قزوین نخستین شهر کشور است که برای محدوده‌های هدف بازآفرینی، طرح محله‌محور تهیه کرده است. در این طرح، وضعیت هر محله به‌صورت مجزا بررسی شده و بر اساس شرایط اجتماعی، اقتصادی و کالبدی آن، بسته‌های تشویقی خاص طراحی شده‌اند.

وی ادامه داد: در گذشته، تخفیف عوارض در همه کشور یکسان و حداکثر تا 50 درصد بود، اما اکنون در قزوین این تخفیف بین 70 تا 75 درصد است و در برخی محلات نظیر هادی‌آباد تا 100 درصد معافیت اعمال می‌شود. 

به گزارش تسنیم، محله هادی‌آباد قزوین به یکی از مهم‌ترین کانون‌های اجرای طرح بازآفرینی شهری در کشور تبدیل شده است. از معافیت کامل عوارض ساخت‌وساز تا پروژه کلید به کلید، مشوق‌های ویژه برای مهندسان ناظر و حتی واگذاری طبقه رایگان به سازندگان، شهرداری قزوین با رویکردی محله‌محور تلاش دارد چهره این محله فرسوده و پرتراکم را متحول کند.

آغاز یک تحول با طرحی متفاوت

علمی، معاون شهرسازی شهرداری قزوین در بخش دوم گفت‌وگوی خود با اشاره به بسته تشویقی جدید نوسازی در محله هادی‌آباد گفت: این طرح در اسفند 1402 تصویب و ابلاغ شده و تحولی بزرگ در روند نوسازی این بافت فرسوده ایجاد کرده است.

به گفته او، در طول 12 سال گذشته تنها 11 پروانه ساخت در این محله صادر شده بود، اما از زمان اجرای طرح جدید تا پایان خرداد امسال، بیش از 750 واحد موفق به دریافت پروانه ساخت شده‌اند که این آمار، نشان‌دهنده استقبال قابل توجه شهروندان است.

علمی افزود: بر اساس مفاد این بسته، عوارض صدور پروانه در این محله به‌طور کامل رایگان شده و خدمات مربوط به نوسازی، پسماند و سایر فرایندهای شهری نیز با تخفیف کامل ارائه می‌شود.

او در ادامه به برخی دیگر از مشوق‌های در نظر گرفته‌شده اشاره کرد و گفت: در طرح جدید، امکان ساخت تعداد طبقات بیشتری نسبت به گذشته برای متقاضیان فراهم شده است، به‌گونه‌ای که در برخی مناطق هادی‌آباد، سقف مجاز ساخت از سه طبقه به شش طبقه افزایش یافته است. همچنین برای سازندگانی که چند پلاک را تجمیع می‌کنند، یک طبقه رایگان متناسب با متراژ در نظر گرفته شده و برای تشویق مهندسان ناظر و مجریان به فعالیت در این بافت، ضریب کاهنده سهمیه لحاظ شده تا انگیزه لازم برای ورود به پروژه‌های این منطقه فراهم شود.

به گفته معاون شهرسازی قزوین، اولویت در پروژه‌های جایگزینی کلید به کلید نیز برای ساکنان بومی هادی‌آباد در نظر گرفته شده و هم‌اکنون پروژه‌ای با ظرفیت 330 واحد در ضلع شمالی این محله توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و شهرداری قزوین در حال اجراست که تنها به همین گروه اختصاص دارد.

هادی‌آباد؛ الگویی برای سایر محلات

علمی در بخش دیگری از سخنانش گفت: نگاه شهرداری قزوین در طرح بازآفرینی، کاملاً محله‌محور است. در نتیجه بسته‌های تشویقی نیز متناسب با شرایط هر محله تنظیم می‌شوند. به‌طور مثال، در محله نواب یا دباغان، با توجه به ویژگی‌های فرهنگی، اجتماعی و کالبدی، بسته‌های جداگانه‌ای تدوین شده است.

یکی از مهم‌ترین موضوعات در بازآفرینی شهری قزوین، هم‌پوشانی بافت فرسوده با بافت تاریخی شهر است. علمی در این باره خاطرنشان کرد: در مناطقی از قزوین، مانند مرکز شهر، بخش‌هایی از بافت ناکارآمد در دل بافت تاریخی قرار دارد. برای این مناطق، با همکاری اداره کل راه و شهرسازی، میراث فرهنگی و استانداری، دفترچه ضوابط مشترک تهیه شده تا فرآیند نوسازی بدون خدشه به هویت تاریخی انجام شود.

وی افزود: در این بافت‌ها، شاید امکان افزایش طبقات وجود نداشته باشد، اما با ارائه کاربری‌های توانمندساز، مانند فضاهای فرهنگی یا خدماتی، می‌توان به بازگرداندن سرزندگی به این مناطق کمک کرد.

مسیرگشایی و نقش شهرداری در مداخلات مستقیم

علمی با اشاره به لزوم ایجاد معابر جدید و بهسازی گذرهای باریک هادی‌آباد گفت: در این محله، دو نوع مداخله انجام می‌شود: یا ساکنان در ازای عقب‌نشینی مشمول بسته‌های تشویقی می‌شوند، یا شهرداری مستقیماً برای مسیرگشایی وارد عمل شده و اقدام به تملک و آزادسازی مسیرها می‌کند.

به گفته وی، خیابان‌هایی مانند خیابان مهناز با عرض 24 متر در حال طراحی مجدد هستند و تلاش می‌شود کاربری‌های سازگار با محله در اطراف آن‌ها مستقر شود.

وی با اشاره به تجربه موفق بازآفرینی در محله مهدیه (آب‌گیلک سابق) گفت: این محله با مساحت 22 هکتار، پس از طی فرآیند کامل بازآفرینی، به‌طور رسمی از لیست بافت فرسوده خارج شد. این نشان می‌دهد که با برنامه‌ریزی دقیق و مشارکت مردمی، می‌توان حتی محله‌های پرمسأله را احیا کرد.

فراخوان شهرداری برای مشارکت مردمی

معاون شهرسازی و معماری شهرداری قزوین با دعوت از ساکنان هادی‌آباد برای مشارکت فعال در نوسازی محله‌شان گفت: امروز فرصتی بی‌نظیر برای تجمیع، نوسازی و افزایش ارزش ملک در این محله فراهم شده است. 

وی در پایان گفت: هم‌اکنون ساکنان در حال ساخت‌وساز هستند و اگر دیگران نیز زودتر اقدام کنند، با هزینه کمتر و در زمان کوتاه‌تری می‌توانند از این شرایط بهره‌مند شوند؛ هرگونه تأخیر، نه‌تنها هزینه‌ها را افزایش می‌دهد، بلکه موجب بروز مشکلات بیشتری در روند ساخت خواهد شد.

انتهای پیام/