پزشکی عشقی است به خدمت خلق، نه صرفاً یک شغل

به گزارش بخش استان‌ها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از شیراز، حجت‌الاسلام والمسلمین سید صدرالله رجایی‌نسب در دومین سمینار «اخلاق حرفه‌ای پزشکی و آموزه‌های قانونی» در شیراز،  جایگاه ارزشمند پزشکی را از دیدگاه اسلام تشریح کرد و اظهار کرد: پزشکی، حرفه‌ای مقدس است که بر پایه عشق و خدمت به مردم استوار است، نه صرفاً فعالیتی شغلی.

وی با استناد به حدیثی از امام صادق (ع) گفت: هر گامی که برای رفع نیاز بیمار برداشته شود، چه درمان کامل صورت گیرد یا نه، نزد خداوند ارزشمند بوده و گناهان پزشک را می‌زداید، مانند روزی که متولد شده است.

رجایی‌نسب با اشاره به اهمیت اخلاق حرفه‌ای در عرصه پزشکی گفت: پزشک علاوه بر داشتن تخصص و دانش علمی، باید ویژگی‌هایی همچون صداقت، احترام به بیمار، امیدبخشی، همدلی و مهربانی را نیز در خود پرورش دهد.

وی افزود: گاهی رفتار و برخورد پزشک بیش از دارو، نقش درمان‌کننده دارد و خداوند را در نسخه پزشک جای داده است.

رئیس کل دادگستری فارس با اشاره به جایگاه رفیع پزشکی در طول تاریخ، به چالش‌هایی از جمله فشار‌های روانی و جسمی، مواجهه با بیماری‌های صعب‌العلاج و تعارض منافع اشاره کرد و تأکید کر که در برابر این مشکلات، رعایت اخلاق حرفه‌ای الزامی است.

حجت‌الاسلام رجایی‌نسب، انتخاب خدمت به بیماران برای رضای خدا را مهم‌ترین وظیفه پزشکان در برابر وسوسه سودجویی دانست و خاطرنشان کرد: جامعه پزشکی و کادر درمان، ترکیبی از علم، عقلانیت و عشق به خدمت هستند. نگاه صرفاً شغلی به این حرفه می‌تواند آسیب‌زا باشد، اما نگرش عاشقانه و مسئولانه، انرژی و انگیزه بیشتری برای ادامه راه به پزشکان می‌بخشد.

وی در پایان ابراز امیدواری کرد که جامعه پزشکی با تکیه بر اخلاق حرفه‌ای، دانش و عشق به خدمت، همچنان مورد اعتماد و حمایت مردم باقی بماند.

رعایت اخلاقیات، مهم‌ترین عامل پیشگیری از شکایات است

رئیس پزشکی قانونی فارس افزایش شکایات از جامعه پزشکی را ناشی از عدم آگاهی پزشکان از مسئولیت‌های خود دانست و بر ضرورت برگزاری همایش‌های آموزشی برای کاهش این شکایات تأکید کرد. 

علیرضا درودچی افزود: رعایت اصول شرعی، اخلاقی، انتظامی و قانونی می‌تواند از بروز شکایات جلوگیری کند.

وی مسئولیت‌های کادر درمان را در چهار منظر فقهی و شرعی، اخلاقی، انتظامی و قانونی بررسی کرد. از منظر فقهی، نظر مشهور فقها مسئولیت پزشک را از لحظه پذیرش بیمار تا پایان درمان، حتی برای عوارض بیماری، تام و بی‌قیدوشرط می‌داند، مگر اینکه برائت‌نامه اخذ شود. در مقابل، نظر غیرمشهور فقها مسئولیت را تنها در صورت قصور یا تقصیر (بی‌احتیاطی یا بی‌مبالاتی) بر عهده پزشک می‌داند.

وی ادامه داد: ماده 495 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 تأکید دارد پزشک در صورت رعایت موازین علمی و فنی یا اخذ برائت‌نامه، مسئول نیست و تبصره یک این ماده، عدم قصور را حتی بدون برائت‌نامه رافع مسئولیت می‌داند.

رئیس پزشکی قانونی فارس با اشاده به اینکه اخذ برائت‌نامه به دلیل پیش‌بینی‌ناپذیر بودن مسیر درمان، از شکایات جلوگیری می‌کند، ادامه داد: از منظر اخلاقی، رعایت اصول چهارگانه اخلاق پزشکی (خودمختاری بیمار، سود رساندن، ضرر نزدن و عدالت) و منشور حقوق بیمار (تدوین‌شده توسط وزارت بهداشت از سال 1386) ضروری است.

 درودچی با اشاره به نمونه‌ای از پزشکی با 40 سال سابقه که حتی در موارد فوت بیمار مورد قدردانی قرار گرفته بود، گفت: رابطه خوب با بیمار و رعایت اخلاقیات، مهم‌ترین عامل پیشگیری از شکایات است. بیماران اغلب به دنبال دلجویی هستند، نه جبران مالی.

وی یادآور شد: از منظر انتظامی، عدم رعایت نظامات و دستورالعمل‌های قانونی، تخلف انتظامی محسوب شده و مجازات‌هایی از تذکر شفاهی تا لغو پروانه پزشکی را در پی دارد. دستورالعمل‌های محلی بیمارستان‌ها نباید با قوانین بالادستی مغایرت داشته باشد. از منظر قانونی، مسئولیت‌های کیفری و مدنی شامل مجازات‌های سنگین‌تری مانند قصاص، دیه یا تعزیر است. 

رئیس پزشکی قانونی فارس اضافه کرد: بند ج ماده 158 قانون مجازات اسلامی می‌گوید اگر پزشک مشروعیت درمان (شرعی و علمی)، رضایت بیمار و موازین علمی و فنی را رعایت کند، فعل او جرم‌انگاری نمی‌شود.

درودچی تأکید کرد: در موارد اورژانسی، اخذ رضایت و برائت لازم نیست و تأخیر در درمان ممکن است طبق آیین‌نامه خودداری از کمک به مصدومان، به شش ماه تا سه سال حبس منجر شود. همچنین در موارد منافع مشترک زوجین، مانند بارداری یا جراحی زیبایی، اخذ رضایت همسر ضروری است. 

وی افزود: بسیاری از شکایات به دلیل رضایت‌نامه‌ها و برائت‌نامه‌های نامعتبر است که شرایط قانونی را ندارند.

رئیس پزشکی قانونی فارس ابراز امیدواری کرد رعایت این اصول از سوی پزشکان، چالش‌های قضایی را کاهش دهد.

اخلاق پزشکی کلید حفظ جایگاه مقدس طبابت است

محمدرضا دیده‌بان رئیس نظام پزشکی شیراز، گفت: جایگاه مقدس طبابت در طول تاریخ تنها با پایبندی به اخلاق و حفظ اعتماد جامعه قابل حفظ است.

وی با اشاره به روند تکامل علم پزشکی بیان کرد: پزشکان به دلیل دسترسی به اسرار بیماران، محرم راز آنان هستند و این مسئولیت اخلاقی پزشکان را سنگین‌تر می‌کند.

دیده‌بان افزود: اخلاق پزشکی بر پایه چهار اصل کلیدی شامل سودمندی، عدم آسیب‌رسانی، احترام به خودمختاری بیمار و عدالت استوار است و پزشکان باید همواره بهترین و مناسب‌ترین اقدامات را با رعایت حقوق بیماران انجام دهند، بدون تحمیل درمان.

رئیس نظام پزشکی شیراز همچنین با اشاره به چالش‌های نوظهور در حوزه پزشکی مانند فناوری‌های نوین، دستکاری ژنتیکی و محصولات تراریخته، تأکید کرد که رعایت اخلاق در این زمینه‌ها ضروری است.

وی ضمن قدردانی از زحمات اساتید و برگزارکنندگان سمینار، ابراز امیدواری کرد که جامعه پزشکی همیشه استوار، موفق و پایبند به اخلاق باقی بماند.

دیده‌بان در پایان بر اهمیت اخلاق پزشکی به عنوان مجموعه‌ای از ارزش‌ها که باید در روابط پزشک و بیمار فارغ از هرگونه تفاوت فرهنگی، دینی یا نژادی رعایت شود، تأکید کرد و گفت: رعایت این اصول، ضامن اعتماد مردم به جامعه پزشکی خواهد بود.اخلاق حرفه‌ای زیربنای اعتماد جامعه به پزشکان است

سید بصیر هاشمی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بر اهمیت تقویت اخلاق حرفه‌ای و خدمت صادقانه به مردم به عنوان پایه اصلی اعتماد جامعه به پزشکان تأکید کرد و اظهار کرد: جامعه پزشکی با تلاش بی‌وقفه و حضور در دورترین نقاط کشور، به مردم خدمت می‌کند و برای ادامه این مسیر نیازمند توجه به شرایط و مشکلات پزشکان و حل آنها از طریق گفت‌و‌گو هستیم.

هاشمی با اشاره به فشار‌های قضایی و برخی اتهامات نادرست که جامعه پزشکی با آن مواجه است، گفت: استفاده از واژه تخلف برای جامعه پزشکی که اساس کارش بر اخلاق است، نامناسب است.

وی افزود: موارد معدود بی‌توجهی به وظایف نباید به کل جامعه پزشکی تعمیم داده شود و نظام پزشکی به همراه انجمن‌های تخصصی باید با برنامه‌ریزی دقیق و فعال، این مشکلات را مدیریت کنند تا اعتماد عمومی حفظ شود.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز با یادآوری نقش برجسته پزشکان و کادر درمان در بحران‌هایی مانند بیماری کرونا و جنگ تحمیلی دوازده‌روزه بیان کرد: این عزیزان با از خودگذشتگی و حتی تقدیم شهدای بزرگوار، خدمات ارزشمندی ارائه کرده‌اند.

هاشمی همچنین به دیدار اخیر خود با رئیس‌جمهور و وزیر بهداشت اشاره کرد که به منظور تقدیر از جامعه پزشکی برگزار شده بود و تأکید کرد که توجه ویژه به نیاز‌های مردم و پیشرفت علمی باید همچنان در اولویت قرار گیرد.

وی در ادامه، مشکلات اقتصادی پزشکان را مورد توجه قرار داد و با اشاره به تورم بیش از ده‌برابری در جامعه و افزایش تنها دو برابری تعرفه‌های پزشکی، خواستار توجه ویژه به درآمد و وضعیت معیشتی پزشکان شد.

هاشمی بر لزوم همکاری و هماهنگی دانشگاه علوم پزشکی، نظام پزشکی و انجمن‌های تخصصی برای حل این مشکلات و ایجاد تعادل بین حقوق پزشکان و بیماران تأکید کرد.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز با یادآوری جایگاه والای حکیم و طبیب در فرهنگ کهن ایران گفت: پزشکان در گذشته با حضور در بالین بیماران و دریافت هدایای معنوی مانند قرآن، همواره مورد احترام مردم بوده‌اند.

وی ابراز امیدواری کرد که این ارتباط معنوی و احترام متقابل دوباره احیا شود و با تقویت اخلاق حرفه‌ای نگرانی‌های موجود کاهش یابد.

هاشمی در پایان تأکید کرد: دانشگاه علوم پزشکی، نظام پزشکی و انجمن‌ها به عنوان ارکان اصلی جامعه پزشکی با همکاری و برنامه‌ریزی مدون، اعتماد عمومی را روز به روز مستحکم‌تر خواهند کرد.امیدواریم چنین جلساتی به اقدامات عملی منجر شود که هم حقوق بیماران و هم حقوق پزشکان را به طور متوازن رعایت کند و جایگاه رفیع پزشکی را حفظ کند.

انتهای پیام/424/