عدالت خونی؛ وقتی نجات جان، به جغرافیا گره می‌خورد
به گزارش بخش استانها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از بیرجند، طبق آمار رسمی، در یازده ماه نخست سال 1403 بیش از 2 میلیون و 186 هزار واحد خون در کشور اهدا شده که رشدی 2 درصدی را نسبت به سال گذشته نشان می‌دهد. در عین حال، هنوز بسیاری از استان‌های کشور، به‌ویژه مناطق محروم، با کمبود خون مواجه‌اند. آمار خراسان جنوبی نیز گواهی است بر همین واقعیت دوگانه؛ از یک‌سو افزایش مشارکت مردم در مناسبت‌ها، از سوی دیگر کمبود زیرساخت‌ها، پراکندگی جغرافیایی مراکز و تداوم باورهای غلط.
در استانی با اقلیم پراکنده و شهرستان‌هایی چون درمیان، خوسف، سربیشه، سرایان و بشرویه، نبود پایگاه ثابت انتقال خون به‌معنای حذف عملی بخشی از شهروندان از امکان مشارکت در یک کار انسانی است. این حذف، نه ناشی از بی‌میلی مردم، بلکه نتیجه مستقیم فقدان زیرساخت و برنامه‌ریزی عادلانه است. وقتی امکانات در مرکز متمرکز می‌شود و روستاها و حاشیه‌ها از دایره خدمات خارج می‌شوند، عدالت سلامت نقض می‌شود؛ همان عدالتی که در منشور حقوق شهروندی بارها بر آن تأکید شده است.
از سوی دیگر، مشارکت پایین زنان در اهدای خون – که در خراسان جنوبی کمتر از 10 درصد گزارش شده – نشانه دیگری از نابرابری در آگاهی و باورهای رایج است. وقتی زنان به‌دلیل ترس‌های بی‌اساس یا اطلاعات ناقص از چرخه نجات جان کنار گذاشته می‌شوند، جامعه نه فقط از نیمی از توان انسانی‌اش محروم می‌شود، بلکه یک فرهنگ نابرابر را بازتولید می‌کند.
نقش آموزش، رسانه، مدارس، مساجد و سازمان‌های مردم‌نهاد در این زمینه حیاتی است. باید اهدای خون از یک «اتفاق مناسبتی» به یک «عادت اجتماعی» تبدیل شود؛ از شعار تا شعور. این مهم، نیازمند برنامه‌ریزی، سرمایه‌گذاری فرهنگی و مشارکت هماهنگ میان مردم و مسئولان است.
جامعه‌ای که خون نمی‌دهد، تنها از بیمارانش دریغ نکرده؛ بلکه از وجدان انسانی‌اش نیز فاصله گرفته است. اگر امروز عدالت خونی در کشور برقرار نیست، مقصر فقط مردم نیستند؛ بخشی از آن به ساختاری برمی‌گردد که هنوز نتوانسته فرصت‌های برابر برای مشارکت در نجات جان دیگران فراهم کند.
نهم مرداد را باید از تقویم خارج کرد و در تقویم ذهن و عادت مردم نشاند؛ آن‌گاه اهدای خون، نه یک مناسبت، بلکه تپش جاری انسانیت در رگ‌های جامعه خواهد بود.
نسرین کاری، خبرنگار و فعال رسانه
انتهای پیام/ 257