گرگان در چنگال اعتیاد و تکدی‌گری/ بحران بی‌پایان خیابان‌ها که تمامی ندارد!
به گزارش بخش استانها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از گرگان، خیابان‌های شهر گرگان، جایی که هر روز هزاران نفر با امید و آرزوهایشان قدم می‌زنند، گاهی نمایانگر واقعیتی تلخ و دردناک است؛ واقعیتی که در گوشه و کنار، سایه سنگین معتادان متجاهر و متکدیانی را بر دل این شهر می‌افکند. مردمانی که در سکوت و خاموشی، روزها و شب‌ها را به انتظار می‌گذرانند؛ کسانی که از نگاه جامعه دور مانده‌اند و در گیرودار مشکلاتی که شاید هیچ‌کس تصورش را نکند، گرفتارند.
وقتی از کنارشان عبور می‌کنی، ذهنت پر از قصه می‌شود؛ قصه‌هایی از تنهایی، رنج و امیدی که به سختی در دلشان زنده است. کودکانی که به جای مدرسه، بر سر چهارراه‌ها یا کنار خیابان‌ها به دنبال لقمه‌ای نان می‌گردند، مردانی که در زیر سقف‌های کاذب بی‌خانمانی، با سرما و گرما دست و پنجه نرم می‌کنند، زنانی که شاید روزگاری رویایشان زندگی بهتری بود، اما حالا گرفتار چرخه تلخ اعتیاد و فقر شده‌اند.
بسیاری از این افراد بارها و بارها توسط نیروهای خدمات شهری و نهادهای حمایتی جمع‌آوری شده‌اند، اما باز هم به همان کوچه و خیابان بازمی‌گردند؛ چراکه پشت این جمع‌آوری‌ها، راهکارهای اساسی و حمایتی لازم وجود ندارد. نبود قوانین سختگیرانه و عدم همکاری کامل نهادهای مرتبط، باعث شده که این معضل هر روز عمیق‌تر شود و بیشتر از گذشته ریشه بدواند.
از طرفی، بسیاری از مردم با قلبی مهربان، دست یاری به سوی این افراد دراز می‌کنند؛ اما این کمک‌های ناآگاهانه، گاهی به چرخه ادامه‌دار اعتیاد و تکدی‌گری دامن می‌زند و راه نجات را برای آنها دشوارتر می‌کند. در این میان، جای خالی همدلی آگاهانه و برنامه‌ریزی شده بیش از همیشه احساس می‌شود.
شهر، نیازمند نگاه تازه و مسئولانه‌ای است؛ نگاهی که فراتر از جمع‌آوری‌های مقطعی باشد و به ریشه‌های این بحران بپردازد؛ نگاهی که صدای این مردمان فراموش‌شده را بشنود و برایشان جایگاه و زندگی دوباره‌ای بسازد. موضوعی که البته یکی از مطالبات اصلی شهروندان است و هنوز مدیران شهر نتوانسته‌اند برای این موضوع چاره اندیشی کنند.
موسی‌الرضا صفری، معاون محیط زیست و خدمات شهری شهرداری گرگان، با اشاره به عملکرد چهار ماهه نخست سال جاری می‌گوید: در این مدت، بیش از 3 هزار و 650 نفر از افراد بی‌خانمان و کارتن‌خواب خدمات اسکان و حمایت در گرمخانه شهرداری دریافت کرده‌اند. به‌طور میانگین، هر شب 29 نفر در گرمخانه پذیرش می‌شوند که اغلب آنها از میان افراد کارتن‌خواب شناسایی شده توسط تیم مددسرای امید هستند.
این گرمخانه که در منطقه جرجان واقع شده، مأمنی امن برای کسانی است که در سرمای شب‌های زمستان و گرمای روزهای تابستان، جای ثابتی برای استراحت ندارند. افراد بی‌سرپناهی که به هر دلیلی توان یا امکان زندگی در شرایط عادی را ندارند و این مکان، تنها نقطه امید آن‌هاست.
اما داستان تنها به گرمخانه محدود نمی‌شود. همزمان با ارائه خدمات حمایتی به این افراد، شهر گرگان با معضل جدی تکدی‌گری نیز دست به گریبان است؛ پدیده‌ای که هرچند به چشم بسیاری ساده می‌آید، اما ریشه در مشکلات عمیق اقتصادی، اجتماعی و قانونی دارد.
در چهار ماهه اول سال 1404، شهرداری گرگان موفق شده 150 متکدی را از سطح شهر جمع‌آوری کند. این اقدام، هرچند قابل تقدیر است، اما نمایانگر چالش‌های پیچیده‌ای است که به سادگی قابل حل نیستند. معاون محیط زیست و خدمات شهری توضیح می‌دهد: از این تعداد 150 متکدی، تنها یک نفر به بهزیستی معرفی شده، سه نفر به کمیته امداد و پنج نفر به دستگاه قضایی. همچنین شش نفر به خانواده‌هایشان تحویل داده شدند، 122 نفر پس از اخذ تعهد آزاد شده‌اند و برخی نیز به شهرستان محل سکونت خود بازگردانده شده‌اند.
اما نکته‌ای که صفری بر آن تأکید می‌کند، بازگشت مکرر این افراد به خیابان‌ها است. او می‌گوید: بسیاری از این افراد به دفعات توسط همکاران شهرداری جمع‌آوری می‌شوند، اما به علت نبود قوانین سختگیرانه و راهکارهای مؤثر، شاهد تکرار این پدیده زشت هستیم. این موضوع نه تنها باعث افزایش بار کاری تیم اجرایی می‌شود، بلکه چالش‌هایی است که در اغلب شهرهای کشور نیز به چشم می‌خورد و تاکنون راه‌حل جامعی برای آن پیدا نشده است.
براساس قانون، مسئولیت مقابله با تکدی‌گری به عهده دستگاه‌هایی مانند نیروی انتظامی، سازمان بهزیستی، وزارت کشور و کمیته امداد است، اما در عمل بسیاری از این مسئولیت‌ها بر دوش شهرداری قرار دارد. این مسئله باعث می‌شود شهرداری‌ها با محدودیت منابع و امکانات، فشار مضاعفی را تحمل کنند.
صفری علت تکرار پدیده تکدی‌گری را متعدد می‌داند و به شرایط اقتصادی حاکم، مشکلات معیشتی، عدم همراهی کامل برخی شهروندان، حضور اتباع بیگانه و کمبود همکاری دستگاه‌های مرتبط اشاره می‌کند. او می‌گوید: بسیاری از شهروندان علی‌رغم اطلاع از مشکلات اعتیادی برخی متکدیان، همچنان به آنها کمک می‌کنند که این امر عملاً موجب تداوم این پدیده می‌شود.
همراهی شهروندان در این زمینه نقشی کلیدی دارد. معاون شهرداری از مردم درخواست می‌کند که در صورت مشاهده افراد بی‌سرپناه و متکدی در سطح شهر، موضوع را از طریق سامانه تلفنی 137 اطلاع دهند تا تیم‌های اجرایی بتوانند سریع‌تر و مؤثرتر عمل کنند.
با این حال، به نظر می‌رسد راه‌حل این معضل نیازمند نگاهی جامع‌تر و برنامه‌ریزی‌های بلندمدت‌تر باشد. تنها جمع‌آوری افراد متکدی و اسکان بی‌خانمان‌ها کافی نیست؛ نیاز است که سیاست‌های حمایتی و اجتماعی در سطح کلان‌تر و با مشارکت نهادهای مختلف تدوین شود.
این معضل تنها در گرگان نیست؛ بسیاری از شهرهای استان گلستان با چالش مشابهی روبه‌رو هستند و به دلیل نبود قوانین سختگیرانه و راهکارهای مؤثر، این موضوع به یک مشکل مزمن اجتماعی تبدیل شده است.
در پایان، صفری تأکید می‌کند که حل این مشکلات مستلزم همکاری همه‌جانبه است؛ از مردم گرفته تا نهادهای دولتی و حتی بخش خصوصی. تنها با این هم‌افزایی می‌توان به آینده‌ای امیدوار بود که در آن هیچ انسانی در خیابان‌ها و کوچه‌ها بی‌پناه نباشد.
انتهای پیام/