بازگشت خسروی به نقشه عشق؛ مرزی برای مشتاقان پیاده‌روی به کربلا
به گزارش بخش استانها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از کرمانشاه، مرز بین‌المللی خسروی، به عنوان یکی از قدیمی‌ترین گذرگاه‌های مرزی غرب کشور، در سال‌های اخیر شاهد تحولات چشمگیری در راستای تسهیل تردد زائران اربعین حسینی بوده است. پس از وقفه‌هایی ناشی از مسائل امنیتی و شیوع کرونا، این مرز با تلاش‌های مستمر مسئولین استان کرمانشاه، به جایگاهی قابل توجه در میان زائران تبدیل شده است.
این مرز با سابقه‌ای درخشان در پیوند با کشور همسایه، امسال نقشی پررنگ‌تر از همیشه در حماسه اربعین ایفا می‌کند. پس از سال‌ها فراز و نشیب، از جمله تعطیلی‌های مکرر و چالش‌های زیرساختی، این مرز با تلاش‌های بی‌وقفه مسئولان و استقبال بی‌نظیر زائران، به جایگاهی شایسته دست یافته است.
مصاحبه پیشرو با محمد پور هاشمی دبیر ستاد اربعین استان کرمانشاه نگاهی به اقدامات صورت گرفته برای توسعه زیرساخت‌ها، ارتقای خدمات حمل و نقل، ساماندهی مواکب و تسهیل دسترسی زائران به امکانات دارد.
تسنیم: چگونه مرز بین‌المللی خسروی، پس از سال‌ها چالش و تعطیلی، به یکی از موفق‌ترین و رضایت‌بخش‌ترین معابر اربعین تبدیل شد؟
پورهاشمی: مرز بین‌المللی خسروی، با قدمتی دیرینه در غرب کشور، همواره نقش مهمی در ارتباط با کشور همسایه ایفا کرده است. اما به دلایل مختلف، عمدتاً وضعیت امنیتی منطقه، این مرز برای سال‌ها تعطیل بود. در سال 1398، برای اولین بار پس از وقفه‌ای طولانی، به مدت 10 روز به روی زائران اباعبدالله الحسین(ع) بازگشایی شد. اما متأسفانه، شیوع بیماری همه‌گیر کرونا، بار دیگر به تعطیلی این مرز انجامید.
در سال 1401، با پیگیری‌های مجدانه استاندار وقت و کسب موافقت‌های لازم، مرز بین‌المللی خسروی مجدداً بازگشایی شد. اما این بازگشایی با چالش‌های فراوانی همراه بود. تعطیلی طولانی‌مدت، مرز را به نوعی متروکه کرده بود و بسیاری از زیرساخت‌های آن فرسوده یا از بین رفته بودند.
علاوه بر این، طرف عراقی (منذریه) نیز در ابتدا با بازگشایی 24 ساعته مرز موافق نبود؛ در حالی که این موضوع، به دلیل همزمانی اربعین با فصل گرم سال و تمایل زائران به تردد در ساعات خنک‌تر صبح یا شب، به مطالبه اصلی عمومی و زائرین تبدیل شده بود.
با وجود این نواقص، اشتیاق زائران وصف‌ناپذیر بود. در همان سال اول بازگشایی، هم مسئولین ایرانی و هم طرف عراقی شاهد علاقه‌مندی و استقبال بی‌نظیر مردم بودند و خیل عظیمی از زائران از این مرز عبور کردند. با این حال، زیرساخت‌های ناقص، به‌ویژه در طرف عراقی، مشهود بود. تنها 6 گیت عبور زائر و مسافر در طرف عراقی وجود داشت و این مرز در ابتدا به عنوان یک مرز زیارتی تعریف نشده بود و عوارض و تمامی پروتکل‌های آن توریستی بود. در نتیجه، با ورود حجم بالایی از جمعیت (10 تا 15 هزار نفر)، مرز دچار مشکل و بسته شد.
به لطف خدا و با تلاش‌های بی‌وقفه، در سال‌های پس از آن بازگشایی اولیه، گام‌های بلندی در توسعه و ساماندهی زیرساخت‌های مرز خسروی برداشته شده است. امروز شاهد مرزی هستیم که هر زائری از آن تردد می‌کند، در مقایسه با سایر مرزها، رضایت کامل خود را ابراز می‌دارد. تمامی امکانات لازم در مرز به بهترین نحو فراهم شده و همه دستگاه‌ها با جدیت پای کار هستند.
استاندار نیز با تعریف مأموریت اصلی برای دستگاه‌های مرتبط با اربعین و سرکشی‌های مکرر، شخصاً پیگیر امور مرز هستند. جلسات هماهنگی متعددی نیز به منظور ارتقای کیفیت خدمات و تسهیل تردد زائران، به طور مستمر برگزار می‌شود.
مشکل و کمبودی برای حمل و نقل زائران در طرف عراق وجود ندارد
تسنیم: چه تدابیری برای حمل و نقل زائران اربعین و رفع چالش‌های سال‌های گذشته در آن سوی مرز خسروی اندیشیده شده است؟
پورهاشمی: حمل و نقل یکی از مهمترین و شاید پرهزینه‌ترین بخش‌های مرتبط با اربعین است. در همین راستا، هرساله نشستی با مسئولین حوزه حمل و نقل طرف عراقی برگزار می‌شود. امسال نیز پیگیری‌ها برای برگزاری این نشست ادامه دارد تا توافقات نهایی، به‌ویژه در جزئیات مربوط به بخش خصوصی حمل و نقل عراق، به صورت تفاهم‌نامه نهایی شود.
در کشور عراق، دو نوع حمل و نقل عمومی و خصوصی وجود دارد. در بخش دولتی، قیمت‌گذاری بر اساس مسافت توسط دولت مرکزی اعلام می‌شود و این نرخ‌ها معمولاً رعایت می‌‌شوند. بخش خصوصی اما، با نرخی کمی بالاتر فعالیت می‌کند که رایزنی با این بخش برای رسیدن به یک قیمت معقول و منطقی در جریان است.
هدف این است که هم زائران از قیمت‌های منصفانه بهره‌مند شوند و هم بخش خصوصی عراق بتواند از این فرصت اقتصادی بهره‌مند شود. دولت ایران نیز آمادگی خود را برای کمک به بخش حمل و نقل عراق در صورت نیاز اعلام کرده است.
برای تسهیل تردد زائران در پایانه مرزی خسروی (منذریه)، 20 دستگاه اتوبوس توسط ایران آماده‌سازی شده است. در حال حاضر پنج دستگاه از این اتوبوس‌ها در حال ارائه خدمات رایگان به زائران، در مسیر حدوداً یک کیلومتری از محل مهر گذرنامه تا ترمینال هستند. این خدمات به صورت چرخشی ارائه شده و با افزایش تعداد زائران، تعداد اتوبوس‌ها نیز افزایش خواهد یافت.
در سال 1401، وضعیت حمل و نقل در عراق با چالش‌های جدی روبرو بود و کمبود اتوبوس و مشکلات داخلی، تردد زائران را دشوار کرده بود. همچنین، تمرکز اصلی حمل و نقل در آن سال بر روی مرزهای مهران و شلمچه بود. اما امسال، با جا افتادن مرز خسروی به عنوان یک مرز 24 ساعته و رسمی و همچنین نوسازی ناوگان حمل و نقل در عراق (هم در بخش دولتی و هم خصوصی)، وضعیت به طور چشمگیری بهبود یافته است. اتوبوس‌های جدید و شکیل، نیاز زائران را پوشش می‌دهند. حتی نیروهای حشدالشعبی نیز آمادگی خود را برای کمک به حمل و نقل اعلام کرده‌اند.
در حال حاضر، تعداد اتوبوس‌ها، ون‌ها و سواری‌های آماده در آن سوی مرز، بیش از نیاز زائران است و پیش‌بینی می‌شود مشکل جدی در این زمینه رخ ندهد. با این حال، در صورت بروز ضرورت، از ظرفیت‌های موجود، از جمله نیروهای بسیج مردمی عراق (حشدالشعبی)، برای ارائه خدمات حمل و نقل استفاده خواهد شد. این آمادگی چندلایه، تضمین‌کننده آسایش و امنیت زائران در طول مسیر پیاده‌روی اربعین است.
تجمیع مواکب، راهکاری برای آسایش زائران
تسنیم: هرچند تعدد مواکب یک مزیت محسوب می‌شود اما گاهی پراکندگی آن‌ها و نزدیکی به مسیر عبور خودروها مشکلاتی را از نظر ایمنی ایجاد می‌کنند. برای مدیریت این موضوع چه راهکاری اندیشیده شده است؟
پورهاشمی: یکی از مهمترین برنامه‌ها و دستاوردهای امسال در مسیر تردد زائران اربعین، موضوع ساماندهی و تجمیع مواکب است. با بهره‌گیری از تجربه‌های سال‌های گذشته، به‌ویژه آشفتگی‌های احتمالی که ناشی از پراکندگی مواکب بود، تلاش شده است تا با تجمیع آن‌ها در نقاط مشخص، مجموعه‌ای کامل از خدمات در یک مکان واحد ارائه شود.
در سال‌های گذشته، هر کسی به دلیل عشق و ارادت، به فراخور توان خود، حتی با ارائه آب و چای، موکبی برپا می‌کرد که اگرچه ستودنی بود، اما پراکندگی خدمات را در پی داشت.
امسال، هدف اصلی بر این است که مواکب تجمیع شوند؛ به این معنی که در یک نقطه، علاوه بر ارائه غذا و عصرانه، امکان استراحت زائران و برپایی چادر نیز فراهم باشد. این تلاش در خصوص 320 موکب موجود در تمامی شهرستان‌ها صورت گرفته و یکی از دستورات مؤکد استاندار نیز همین موضوع تجمیع مواکب بوده است. با این رویکرد، نه تنها مشکل کثرت مواکب و پراکندگی خدمات برطرف می‌شود، بلکه کارایی و کیفیت خدمت‌رسانی نیز به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد.
یکی دیگر از تأکیدات مهم استاندار، ایجاد موکب‌های دائمی است. به لطف خدا، امسال یکی از این مواکب در منطقه به صورت 100 درصد آماده استقبال از زائران است و می‌تواند به عنوان یک الگو برای آینده مورد استفاده قرار گیرد. این مواکب دائمی قرار است در نقاط مختلف مستقر شوند و خدمات جامع‌تری را ارائه دهند؛ خدماتی که شامل مسجد، درمانگاه، مکان استراحت و فضایی برای استقرار چند ساعته خانواده‌ها می‌شود. این ابتکار به زائران امکان می‌دهد تا ضمن رعایت توصیه‌های پلیس در خصوص رعایت فاصله و استراحت کافی، با آسودگی خاطر در مسیر حرکت خود، توقف و تجدید قوا کنند.
تسهیل‌گری در مسیر پیاده‌روی اربعین
تسنیم: به منظور تسهیل در دسترسی زائران به خدمات و موکب‌ها چه تمهیداتی اندیشیده شده است؟
پورهاشمی: در سطح کلان، سازمان حج و زیارت مسئولیت سنگینی در قبال راهنمایی زائران بر عهده دارد. این سازمان با طراحی و ارائه یک اپلیکیشن جامع در سامانه خود، تمامی جزئیات مورد نیاز زائران را، چه در داخل ایران و چه در کشور عراق، در اختیار آنان قرار می‌دهد. این نرم‌افزار به عنوان یک راهنمای همه‌جانبه، اطلاعات دقیقی از مسیرها، امکانات و خدمات موجود را ارائه می‌دهد و از این رو، از همه زائران درخواست می‌شود تا پیش از سفر، به این اپلیکیشن مراجعه کرده و اطلاعات لازم را کسب نمایند.
در سطح استان نیز با همکاری گروه‌های جهادی، بسیج و عموم مردم، ظرفیت‌های قابل توجهی برای پشتیبانی از زائران در نظر گرفته شده است. سامانه‌ای به نام “امداد زائر” راه‌اندازی شده که راهنمایی‌های لازم را به زائران ارائه می‌دهد. این گروه‌ها در ورودی شهرها، در کنار ایستگاه‌های پلیس مستقر شده و اطلاعات حیاتی مربوط به محل اسکان، تغذیه، امدادرسانی، و حتی بیمارستان‌ها را در اختیار زائران قرار می‌دهند. تمامی خدماتی که یک زائر ممکن است به آن نیاز داشته باشد، از جمله امنیت مواکب، در نظر گرفته شده است.
محل استقرار مواکب به گونه‌ای انتخاب شده که دارای تمامی زیرساخت‌های لازم از قبیل آب، برق، سرویس‌های بهداشتی، روشنایی و پارکینگ است. همچنین، برای اطمینان از کیفیت و نظم‌دهی به خدمات، تمامی مواکب شناسنامه‌دار شده‌اند. جلوی هر موکب، شناسنامه‌ای نصب شده که شامل نام مدیر موکب، شماره تماس و تمامی مشخصات لازم است. این اقدام، علاوه بر شفافیت، موجب افزایش پاسخگویی و سهولت در دسترسی به مدیران مواکب در صورت بروز هرگونه مشکل می‌شود و از بروز اشکالات احتمالی در روند خدمت‌رسانی جلوگیری می‌کند.
افزایش 30 درصدی استقبال از مرز خسروی در ثبت‌نام اولیه
تسنیم: پیش‌بینی شما از میزان استقبال زائران از مرز خسروی چیست؟
پورهاشمی: استاندار کرمانشاه بر آمادگی این استان برای استقبال از دو میلیون زائر اربعین از مرز خسروی تأکید دارند. مرز خسروی به عنوان مرز اصلی و بین‌المللی استان، کوتاه‌ترین مسیر را از کانون‌های جمعیتی کشور مانند تهران، کرج و استان‌های پرجمعیت به عتبات عالیات در عراق ارائه می‌دهد. فاصله این مرز تا نزدیک‌ترین مکان زیارتی، یعنی کاظمین، تنها 190 کیلومتر است که این امر، مزیت قابل توجهی از نظر زمان و هزینه برای زائران محسوب می‌شود.
با توجه به مزیت‌های خدادادی این مرز، دستور استاندار بر فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای حضور دو میلیون زائر در مرز خسروی استوار است. تلاش‌ها در این راستا ادامه دارد تا این راهبرد استانی به بهترین شکل عملیاتی شود. این آمادگی، نشان‌دهنده اهمیت بالای این مرز در تسهیل تردد زائران اربعین است.
بر اساس آمار ثبت‌نام در سامانه، مرز خسروی شاهد افزایش 30 درصدی استقبال زائران بوده است که این میزان در هیچ‌یک از مرزهای دیگر مشاهده نشده و حتی برخی مرزها با کاهش استقبال روبرو بوده‌اند. این آمار، نویدبخش حضور پرشمار زائران از این گذرگاه مرزی است و ما خود را برای عددهای بسیار بیشتر از این نیز آماده کرده‌ایم.
حرکت اربعین، در تمام ابعاد خود، یک “زیست مؤمنانه” است؛ چه در خادمی و چه در ظاهر. ما تلاش می‌کنیم تا این زیست مؤمنانه را در عمل به عنوان خادم زائران نیز تمرین و ایفای نقش کنیم. این رویکرد، از شخص استاندار تا کمترین خادم، در تمام سطوح مورد توجه قرار دارد تا بتوانیم به بهترین نحو، این مسئولیت معنوی را به انجام برسانیم.
توسعه زیرساخت‌های گردشگری در مسیر اربعین
تسنیم: چگونه می‌توان با بهبود زیرساخت‌ها در مسیر اربعین، به جذب گردشگر و رونق اقتصادی شهرهای استان کرمانشاه کمک کرد؟
پورهاشمی: یکی از چالش‌های عمده در سال‌های گذشته، ضعف زیرساخت‌ها برای جذب گردشگر در مسیرهای منتهی به اربعین بوده است. با تمرکز بر این موضوع طی چند سال اخیر، اقدامات قابل توجهی صورت گرفته است. به عنوان مثال، در مسیرهای توریستی و عبوری استان، تعداد 1446 چشمه سرویس بهداشتی در شهرداری‌های مسیر احداث شده که نشان‌دهنده پیشرفت چشمگیر در این زمینه است.
استاندار کرمانشاه، تمامی فرمانداران و شهرداران مسیر را موظف کرده‌اند تا با معرفی مزیت‌های شهرها و جاذبه‌های گردشگری، زائران را به عبور از داخل شهرها هدایت کنند. در این راستا، با همکاری سازمان میراث فرهنگی، بازارچه‌های عرضه صنایع دستی و تولیدات بومی در داخل شهرها برپا می‌شود. این اقدام نه تنها به معرفی بهتر منطقه کمک می‌کند، بلکه با تشویق زائران به عبور از این شهرها، به اقتصاد محلی نیز رونق می‌بخشد.
در این مسیر، هیچ شهرداری از قلم نیفتاده و همگی در ابعاد مختلف مورد حمایت قرار گرفته‌اند. کمک به شهرداری‌ها در تأمین ماشین‌آلات، تجهیزات آتش‌نشانی و سایر موارد ضروری، بخشی از تلاش‌ها برای توانمندسازی آن‌ها بوده است. این همکاری‌ها، شهرداری‌های مسیر را قادر ساخته است تا علاوه بر خدمات‌رسانی در ایام اربعین، در طول سال نیز در جذب گردشگر مؤثر باشند.
با اجرای این برنامه‌ها، نه تنها زیرساخت‌های لازم برای زائران اربعین فراهم می‌شود، بلکه گامی بلند در جهت توسعه گردشگری پایدار در استان کرمانشاه برداشته شده است. این رویکرد چندبعدی، ضمن کمک به اقتصاد محلی، هویت و جاذبه‌های فرهنگی و طبیعی استان را نیز به نمایش می‌گذارد.
انتهای پیام/