اختصاص سهمیه انرژی به هر نفر، ضریب جینی را پایین می‌آورد
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم؛ انرژی در ایران با قیمتی به مراتب پایین‌تر از ارزش واقعی و قیمت صادراتی عرضه می‌شود. طبق برآوردهای بین‌المللی،ایران سالانه ده‌ها میلیارد دلار یارانه پنهان انرژی پرداخت می‌کند که بخش بزرگی از آن نصیب پرمصرف‌ها می‌شود، نه اقشار کم‌درآمد. این قیمت‌گذاری معیوب، سیگنال غلطی به مصرف‌کنندگان می‌دهد که انرژی کالایی بی‌ارزش و فراوان است.
برای جلوگیری از هدررفت انرژی و عدم تغییر شرایط رفاهی مردم، به جای حذف یارانه انرژی و آزادسازی قیمت انرژی یا از آن طرف، تداوم وضعیت فعلی که منجر به هدررفت و مصرف غیربهینه انرژی شده است؛ باید به سمت ایجاد سازوکار جدیدی در زمینه اعطای یارانه انرژی مبتنی بر الگوی بهینه مصرف حرکت کنیم. از این منظر، تخصیص یارانه انرژی به کد ملی مبتنی بر مدل انرژی به نفر و تعرفه‌گذاری پلکانی دوپله‌ای با هدف ایجاد عدالت در توزیع یارانه انرژی و مدیریت مصرف در کشورمان در دستور کار قرار دارد.
در این روش، دو پله مصرفی تعریف می‌شود. کسانی که در پله اول قرار دارند، در داخل الگو از انرژی استفاده می‌کنند و مشمول یارانه، بخشودگی و تشویق می‌شوند اما کسانی که توجهی به الگوی مصرف ندارند و مصارف بالایی دارند، در پله دوم مصرف قرار می‌گیرند. پله دوم مصرفی، مشمول یارانه نمی‌شود و هزینه بالاتری برای بهای انرژی مصرفی‌اش پرداخت می‌کند. در این چارچوب، متناسب با افزایش مصرف، میزان بهای انرژی مصرفی مشترکان نیز افزایش پیدا می‌کند.
دولت نیز در طرح عملیاتی خود پیشنهاد مطرح کرده است که سهمیه انرژی به هر کدملی اختصاص پیدا کند. در این روش، هر فرد مقدار مشخصی انرژی یارانه‌ای در ماه دارد که می‌تواند نحوه مصرف آن را مدیریت کند. اگر مشترکان مصرفی کمتر از این سهمیه داشته باشند، می‌توانند باقی‌مانده آن را بفروشند. کسانی که پرمصرف هستند، می‌توانند از بازار آزاد انرژی مورد نیاز خود را تهیه کنند.
اختصاص سهمیه انرژی به نفر بهترین راهکار برای ایجاد عدالت در توزیع یارانه‌های انرژی است. در این شیوه، از یک طرف مدیریت مصرف به خود مردم سپرده می‌شود و از طرف دیگر، افراد می‌توانند با صرفه‌جویی مبالغ کمتری بپردازند و با فروش اضافه انرژی خود درآمدی کسب کنند.
نظرات محمد جلالی، نماینده دلیجان و محلات در مجلس را در خصوص مزیت‌های تعرفه‌گذاری پلکانی و اختصاص سهمیه انرژی به نفر در ادامه می‌خوانید.
جلالی با اشاره به این موضوع که مدیریت مصرف انرژی در کشورمان از اهمیت حیاتی برخوردار است، تصریح کرد: انصافاً این که منابع و یارانه‌ها را به عدالت در میان شهروندان تقسیم کنیم، کار سختی است و به برنامه‌ریزی‌های دقیق و سیاست‌گذاری‌های درست نیاز دارد.
وی ادامه داد: هر اندازه دولت با کمک مجلس به سمت سیاست‌گذاری‌هایی برود که توزیع یارانه‌ها را در حوزه انرژی عادلانه‌تر کند، اقدام مثبتی است. در همین راستا، تعرفه‌گذاری پلکانی دوپله‌ای پرمصرف و مشترکان داخل الگو گام رو به جلویی به حساب می‌آید.
وی ادامه داد: اختصاص سهمیه انرژی به نفر راهکار مناسبی برای افزایش عدالت در توزیع یارانه‌هاست و زمینه را برای مدیریت مصرف توسط خود افراد به وجود می‌آورد. اجرای این طرح کار آسانی نیست. اگر دولت بتواند زیرساخت‌های لازم را به وجود بیاورد و به سمت اجرای درست این طرح برود، نتایج خوبی نصیب کشور می‌شود.
جلالی گفت: در روش اختصاص سهمیه انرژی به نفر، افراد می‌دانند که میزان مشخصی انرژی یارانه‌ای در ماه در اختیار دارند و باید به مدیریت مصرف‌شان بپردازند. همین امر باعث می‌شود که افراد نسبت به میزان مصرف انرژی‌شان حساس شوند. ایجاد این حساسیت موضوع مهمی است.
وی ادامه داد: از هر روشی که بتوانیم عدالت در توزیع یارانه‌های انرژی را به وجود بیاوریم و مشترکان را نسبت به میزان مصرف حساس کنیم، مثبت ارزیابی می‌شود. یکی از راهکارهای اصلی مدیریت مصرف انرژی و حرکت به سمت بهینه‌سازی اختیاری مصرف در عین کسب رفاه بیشتر، اختصاص سهمیه انرژی به نفر است که این روش به عدالت نیز نزدیکتر است و به نفع اقشار ضعیف است و با مدیریت مصرف توسط خانواده‌های ایرانی، سهمیه مازاد را به فروش برسانند و درآمد کسب کنند که موجب کاهش ضریب جینی نیز خواده شد.
جلالی گفت: ما در کشورمان اتباع را داریم که از یارانه انرژی استفاده می‌کنند. از آنجائیکه آن‌ها به لحاظ تعداد نفرات اعضای خانواده نسبت به خانواده‌های ایرانی پرجمعیت‌تر هستند، از یارانه غیرمستقیم بیشتری بهره می برند. اختصاص سهمیه انرژی به نفر در این زمینه هم می‌تواند کمک‌کننده باشد.
انتهای پیام/