«مازندران در سوگ رسول خدا؛ آیین‌های کهن، روایت‌های مردم و اشک‌هایی که هنوز جاری است»
به گزارش بخش استانها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از ساری، روز رحلت رسول خدا(ص) و شهادت امام حسن مجتبی(ع) برای مردم مازندران، تنها یادآور یک واقعه تاریخی نیست؛ بلکه فرصتی است برای بازخوانی ایمان، وفاداری و عشق به خاندان پیامبر.
صبح که از خواب بیدار می‌شوی، همه چیز در شهر و روستا تغییر کرده است؛ از درِ خانه‌ها که پرچم‌های مشکی آویزان‌اند، تا تکیه‌ها و حسینیه‌هایی که از شب قبل چراغانی شده‌اند. بوی اسپند در کوچه‌ها می‌پیچد و صدای نوحه‌خوانی در فضای مه‌آلود مازندران طنین‌انداز می‌شود. اینجا مردم از هر قشر و سنی، از پیرمردان سفیدموی گرفته تا نوجوانان، با دل‌هایی شکسته گرد هم می‌آیند تا در سوگ رسول خدا و کریم اهل‌بیت(ع) اشک بریزند.
مازندران، استانی با ریشه‌های مذهبی و آیینی عمیق، در چنین روزی حال و هوایی متفاوت دارد. از برگزاری مجالس پرشکوه در آمل و بابل گرفته تا نذورات محلی در ساری، از تعزیه‌های سنتی در قائم‌شهر تا آیین‌های عزاداری خاص روستاهای کوهپایه‌ای؛ همه این‌ها بخش مهمی از فرهنگی است که قرن‌هاست در دل مردم این خطه زنده مانده است.
روایت حال و هوای مازندران در این روز
مازندران همیشه در روزهای سوگواری حال و هوای خاصی دارد. در خیابان‌های ساری، پرچم‌های سیاه و بنرهای بزرگ با تصویر پیامبر(ص) و امام حسن(ع) نصب می‌شود. در میدان شهدا، موکب‌های مردمی از شب قبل برپا شده‌اند و نذری‌هایی مانند شله‌زرد، آش محلی و برنج مازندرانی بین عزاداران توزیع می‌شود.
خانم رضایی، 56 ساله، از ساری است و می‌گوید: «از بچگی یادم هست که در روز رحلت پیامبر(ص)، مادرم شله‌زرد نذر می‌کرد. بوی زعفران و گلاب همه کوچه را پر می‌کرد. الان هم من همین رسم را ادامه می‌دهم. وقتی شله‌زرد را در دست بچه‌های محله می‌بینم، انگار دارم همان عشق و اندوه قدیمی را به نسل بعد منتقل می‌کنم.»
آیین‌های عزاداری سنتی در شهرها و روستاها
یکی از جلوه‌های مهم این روز در مازندران، برگزاری مراسم عزاداری سنتی است. بسیاری از روستاهای کوهستانی هنوز هم رسم دارند که در شب رحلت پیامبر، چاووش‌خوانی کنند؛ نوحه‌هایی قدیمی که از نسل‌های گذشته باقی مانده و با لهجه شیرین مازنی خوانده می‌شود.
آقای یوسفی، 68 ساله، از قائم‌شهرگفت: «پدرم چاووش‌خوان بود. وقتی پیامبر(ص) رحلت کردند، و هر سال به این مناسبت دور هم جمع می‌شویم مردم روستا دور هم جمع می‌شوند و یک صدا نوحه می‌خوانند. الان کمتر شده، اما ما هنوز این سنت را زنده نگه داشتیم.»
نذری‌های خاص مازندرانی در روز رحلت پیامبر
یکی از بخش‌های مهم این روز، نذورات محلی است. در شهرهای مختلف مازندران، هر منطقه غذای سنتی خاص خودش را می‌پزد.
خانم عابدی، 42 ساله از بابل گفت: «برای ما نذری دادن فقط غذا پختن نیست؛ یک جور آرامش قلبی است. هر سال روز رحلت پیامبر، خانواده‌ام کنار هم جمع می‌شوند، دعا می‌کنیم و حلوا می‌پزیم. باور داریم که برکت زندگی‌مان از همین نذرهاست.»
مجالس سوگواری و خطبه‌های روحانیون
مساجد و تکایای مازندران در این روز پر می‌شوند از جمعیت عزادار. علمای محلی سخنرانی‌هایی درباره فضایل پیامبر(ص) و امام حسن(ع) دارند. در آمل، حسینیه‌ها از شب قبل آماده می‌شوند و برنامه‌ها گاهی تا نیمه‌های شب ادامه دارد.
در مسجد جامع بابل، روحانیان علاوه بر بیان مصائب اهل بیت، از نقش امام حسن مجتبی(ع) در صلح و مهربانی می‌گویند و جمعیت با شنیدن مرثیه‌ها اشک می‌ریزند.
نگاه جوانان و برپایی موکب‌ها تغییر سبک عزاداری‌ها
نسل جدید مازندران هم با وجود تغییرات اجتماعی و سرعت زندگی مدرن، همچنان پیوند عمیقی با این مناسبت‌ها دارد. بسیاری از جوانان در گروه‌های جهادی برای برپایی موکب‌ها و توزیع نذری کمک می‌کنند. در عین حال، حضور رسانه‌های محلی و پخش زنده مراسم در شبکه‌های اجتماعی باعث شده که سبک عزاداری از شکل سنتی به سمت ترکیبی از مدرنیته و آیین‌های کهن حرکت کند.
فاطمه، 19 ساله، دانشجو از نوشهر بیان کرد: «ما نسل جدید شاید مثل قدیمی‌ها تعزیه ندیده باشیم، اما برای ما رحلت پیامبر اسلام و شهادت امام حسن علیه السلام خیلی مهمه. امسال با دوستانم تصمیم گرفتیم یک موکب آنلاین راه بندازیم؛ پخش زنده مراسم و نوحه‌ها رو توی اینستاگرام گذاشتیم تا کسایی که نمی‌تونن بیان، جا نمونن.»
جلوه‌های تصویری و حس‌وحال مازندران
در این روز، آسمان مازندران در برخی مناطق اغلب مه‌آلود است، انگار طبیعت هم با مردم همدردی می‌کند. از شالیزارهای خیس گرفته تا کوچه‌های پر از پرچم سیاه، همه چیز روایت‌گر یک حزن عمیق است. بوی باران، صدای نوحه، شمع‌های روشن در کوچه‌های باریک و دعاهایی که زیر لب زمزمه می‌شوند، تابلوی زنده‌ای از عشق و اندوه را شکل می‌دهد.
به گزارش تسنیم، روز رحلت پیامبر(ص) و شهادت امام حسن(ع) برای مردم مازندران یک تاریخ مذهبی نیست؛ بلکه پیوندی عمیق میان باورهای دینی، هویت فرهنگی و میراث آیینی این سرزمین است. از چاووش‌خوانی‌های قدیمی تا موکب‌های آنلاین نسل جوان، مازندران توانسته سنت‌ها را در دل مدرنیته هم حفظ کند و این، یکی از نقاط قوت فرهنگ مذهبی در شمال کشور است.
انتهای پیام/