فراتر از یک نامگذاری؛ روز همدان و ضرورت نقش‌آفرینی همگانی
به گزارش بخش استانها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از همدان، روزنگارهای تقویمی شهرها ازجمله فرصت‌هایی هستند که موجب توجه و تمرکز بیشتر بر جنبه‌های مختلف فرهنگی، تاریخی و اجتماعی شهرها می‌شوند. نامگذاری روزهایی برای بزرگداشت مفاخر ملی و ادبی مانند حافظ و سعدی، یا اختصاص روزهایی به نام شهرهایی مانند همدان و تهران، در کنار مناسبت‌های ملی و مذهبی، در تقویم‌های ایرانی (شمسی، قمری، میلادی و باستانی) جایگاه ویژه‌ای دارند.
بی‌تردید، هر فرهیخته، شهر یا رویداد مهم با یک اتفاق شاخص در حافظه تاریخ ثبت می‌شود و به عنوان نمادی ماندگار شناخته می‌شود. نامگذاری روزی به نام شهرها و استانها با اهدافی همچون معرفی تاریخ و هویت شهری، شناسایی جاذبه‌های گردشگری، توسعه شهری، تبادل فرهنگی با دیگر شهرها و ترویج شادی و نشاط فردی و گروهی انجام می‌پذیرد.
از میان شهرهای ایران، تنها برخی موفق به ثبت روزی به نام خود شده‌اند و تعداد کمتری نیز روز ملی دارند. ایران با تمدن کهن، تنوع اقوام، فرهنگ، آب‌وهوا و طبیعت بی‌نظیرش، شهرهایی با دارایی‌های تاریخی و فرهنگی منحصربه‌فرد دارد که برای توسعه پایدار و متوازن آن‌ها، بهره‌گیری از ظرفیت‌های مشترک و ویژه هر شهر ضروری است.
بر این اساس، برخی شهرها روزی را در تقویم ایران به خود اختصاص داده‌اند تا فرصتی برای معرفی ظرفیت‌های آن‌ها فراهم شود. برای مثال، 23 ربیع‌الاول، سالروز ورود حضرت فاطمه معصومه(س) به قم، به عنوان «روز قم» نامگذاری شده است.
برخی شهرها روز ملی دارند و در تقویم ایران به ثبت رسیده است. اصفهان این روز را به بهانه شروع ساخت بنای شهر اصفهان در یکم آذر، تهران به مناسبت آغاز فرآیند اهمیت یافتن پایتختی در قانون اساسی در 14 مهر، شیراز به‌دلیل طراوت و شادابی این شهر در نیمه اردیبهشت و سنندج همزمان با دستور ساخت شهر به دستور سلیمان‌خان اردلان جشن می‌گیرد.
روز ملی اراک در 28 مهر، همزمان با سالروز صدارت امیرکبیر و با هدف توسعه فرهنگی این شهر انتخاب شده است. همچنین، مردم کرمانشاه در 5 مرداد، یاد و خاطره رشادت‌های رزمندگان و شهدای لشکر 9 بدر در عملیات مرصاد را گرامی می‌دارند.
همدان نیز اول شهریور را که همزمان با روز پورسینا و روز پزشک است، برای پاسداشت و بالندگی خود برگزیده است. آنچه در روز همدان رقم می‌خورد، باید مبتنی بر دارایی‌های بالقوه و بالفعل، مخاطب‌محور و با در نظر گرفتن زمان و مکان باشد. همه توانمندی‌ها و دارایی‌های این شهر باید مدنظر قرار گیرد.
در سال‌های گذشته، به نظر می‌رسید که این نامگذاری تنها بعد فرهنگی دارد و دیگر ظرفیت‌ها نادیده گرفته می‌شدند. همچنین، گویی پاسداشت این روز تنها وظیفه نهادهایی مانند شهرداری، میراث فرهنگی، ارشاد، علوم پزشکی و بنیاد بوعلی‌سینا است، در حالی که روز همدان یک نامگذاری عام است و هر آنچه به این شهر منتسب است، می‌تواند در آن نقش‌آفرینی کند.
همدان از دیرباز به عنوان چهارراه تجارت دنیا شناخته شده و کاروان‌راه‌های مهمی مانند راه ابریشم، راه فیروزه و راه طلای سرخ (زعفران) از آن عبور کرده‌اند. این موقعیت، فرصتی استثنایی برای معرفی همدان در مناسبت‌های مختلف فراهم می‌کند.
فروش ویژه، تخفیف، مسابقات، جوایز، فضاسازی، معرفی برندهای بومی و رونق بخشیدن به مراکز تجاری مانند سراها، تیمچه‌ها، کاروانسراها و پاساژها، همه باید در این رویداد دیده شوند. این اقدامات با تبلیغات هدفمند و هوشمند، نه تنها جامعه را پویا می‌کنند، بلکه رونق اقتصادی را نیز به همراه می‌آورند. تاریخ پزشکی همدان با دارالطب بودنش، گواهی بر اهمیت این شهر در عرصه علم پزشکی است و تقارن روز همدان با روز پزشک و پورسینا، نقطه عطفی در این انتخاب است.
انتخاب اول شهریور به عنوان روز همدان، با توجه به دارالطب بودن این شهر و حضور بزرگان علم طبابت مانند پورسینا، خواجه رشید و بدیع‌الحکما، و همچنین وجود خاستگاه مغان مادی در دژ نبشت و مکتب سده، انتخابی درست و منطقی است.
ثبت این روز در تقویم رسمی کشور، حاصل دو دهه تلاش و مطالعه بزرگان، رسانه‌ها، نماینده ولی فقیه، روسای دانشگاه علوم پزشکی و دیگر مسئولان استانی است. این مصوبه پس از بررسی‌های کارشناسی در شورای فرهنگ عمومی استان و تأیید شورای عالی انقلاب فرهنگی، در 18 آبان 1402 به تصویب نهایی رسید و توسط رئیس‌جمهور ابلاغ شد.
اول شهریور، همزمان با زادروز ابوعلی سینا و روز پزشک، به عنوان روز همدان نام گرفته و پیوندی عمیق بین این شهر و این دانشمند بزرگ برقرار کرده است. ثبت نام همدان در تقویم رسمی کشور، به شناخت بیشتر مردم ایران و جهان از مفاخر و ظرفیت‌های فرهنگی، هنری، گردشگری و اقتصادی این سرزمین کهن کمک خواهد کرد.
تقارن این روز با سالروز تولد ابوعلی سینا، مصوبه‌ای با ابعاد ملی و فراملی است. بوعلی سینا به عنوان نماد طب، حکمت، فلسفه، ادب، نجوم، ریاضی، موسیقی و منطق، نماینده فرهنگی همدان و ایران است و نام او و همدان مرزهای جغرافیایی و فرهنگی را درنوردیده و به سازمان‌های بین‌المللی مانند سازمان ملل متحد نیز رسیده است. این همزادی، مدیون زلال چشمه‌های الوند است که بزرگان بسیاری را به بشریت تقدیم کرده است.
اگر در سال‌های گذشته نسبت به همدان، الوند، پورسینا و میراث فرهنگی این شهر بی‌مهری شده است، نباید این موضوع دلیلی برای بازگشت به گذشته باشد، بلکه باید از همه اعضای شورای برنامه‌ریزی، فرهنگ عمومی، شورای اداری، شوراهای اسلامی شهر و روستا، سمن‌ها، مدیران و نهادهای فرهنگی، اقتصادی، نظامی و انتظامی خواست تا برای این روز مهم، برنامه‌های پرمحتوا و مخاطب‌محور تدارک ببینند و از فضای رسانه‌ای برای معرفی دارایی‌های بالفعل و فعال‌سازی ظرفیت‌های بالقوه نهایت استفاده را ببرند.
آنان که اهلیت شهر همدان را دارند، به نمایندگی از شهروندان، می‌خواهند فرصتی فراهم آورند تا این شهر کهن، با همه فراز و نشیب‌های تاریخی‌اش، بیش از پیش به جهانیان معرفی شود.
نامگذاری اول شهریور به نام همدان، پورسینا و پزشک، فرصتی است که پس از سال‌ها تلاش، نه تنها برای همدان و همدانیان، بلکه برای همه ایرانیان و دوستداران ایران فراهم شده و باید قدر آن را دانست.
در سراسر دنیا، افراد، دولت‌ها، شهرها و احزاب به دنبال پیوند زدن خود به بزرگان علم و ادب هستند تا هویت خود را تعریف کنند. متأسفانه، برخی با جعل اسناد و هزینه‌های مالی، سعی در انتساب خود به مفاخر ایرانی از جمله بزرگان همدان مانند بوعلی سینا، خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی، باباطاهر، عین‌القضات و بدیع‌الزمان همدانی دارند.
این فاجعه است که برخی با مطرح کردن امکان جداسازی این هویت درهم‌تنیده و ریشه‌دار، سخن از جدا کردن تاریخ ناگسستنی همدان از ایران به میان می‌آورند و موجب نگرانی اهل فرهنگ و هنر می‌شوند.
شرح این داستان به زمانی پس از پاسداشت روز و هفته همدان موکول می‌شود.
یادداشت از محمد صیفی‌کار همدانی، کنشگر گردشگری و فرهنگی همدان
انتهای پیام/