ضرورت بازخوانی اهمیت کریدور جلفا ـ نخجوان ـ ایروان

به‌گزارش خبرگزاری تسنیم از تبریز، در حالی که تحولات منطقه‌ای بیش از هر چیز معطوف به توافقات مربوط به «کریدور زنگزور» میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان و نیز پروژه ریلی رشت ـ آستارا شده است، کارشناسان هشدار می‌دهند مسیر آماده‌تر و کم‌هزینه‌تر جلفا ـ نخجوان ـ ایروان در سیاست‌گذاری‌های ایران به حاشیه رانده شده است.

جلفا ـ نخجوان ـ ایروان در دوران جنگ تحمیلی نقشی حیاتی ایفا کرد و بنا بر آمار، در برخی سال‌ها تا 70 درصد واردات کشور از همین گذرگاه صورت می‌گرفت. اکنون نیز بخش زیادی از زیرساخت‌های آن وجود دارد؛ جاده آماده بهره‌برداری است و مسیر ریلی تنها به بازسازی نیاز دارد، هرچند حدود 30 کیلومتر از ریل‌ها در سال‌های اخیر جمع‌آوری شده است.

همزمان با این مباحث، یادداشت تفاهمی میان فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران و یقیازار واردانیان، رئیس کمیته شهرسازی ارمنستان، در زمینه شهرسازی و ساخت‌وساز مسکن به امضا رسیده است.

پیش از این نیز در دیدارهای دوجانبه وزیر راه و شهرسازی ایران با وزیر مدیریت سرزمینی و زیرساخت ارمنستان، موضوعات مهمی از جمله افزایش ظرفیت پل نوردوز و ساخت پل دوم، رفع مشکلات مربوط به عوارض کامیون‌ها، اتصال استراتژیک خلیج فارس به دریای سیاه از طریق مسیر ریلی ایران ـ جلفا ـ نخجوان ـ ایروان و استفاده از ظرفیت‌های بندری و لجستیکی دو کشور مورد بررسی قرار گرفته بود.

به نظر می‌رسد بازخوانی اهمیت کریدور جلفا ـ نخجوان ـ ایروان و احیای نقش آن در استراتژی ترانزیتی کشور، می‌تواند بخشی از اختلال محاسباتی در نگاه ایران به معادلات کریدوری منطقه را اصلاح کند؛ مسیری که برخلاف پروژه‌های پرهزینه دیگر، آماده بهره‌برداری است و می‌تواند جایگاه ایران در ترانزیت منطقه‌ای را تحکیم بخشد.

مسیر مغفول اما آماده

به باور تحلیلگران، احیای این کریدور می‌تواند همزمان منافع اقتصادی و ژئوپلیتیکی ایران را تضمین کند. با این حال، تمرکز بیش از حد سیاست خارجی و اقتصادی کشور بر پروژه پرهزینه و زمان‌بر رشت ـ آستارا باعث غفلت از گزینه آماده‌تر جلفا ـ نخجوان ـ ایروان شده است. منتقدان می‌گویند وابستگی این مسیر جایگزین به جمهوری آذربایجان می‌تواند در آینده برای تهران محدودیت‌های تازه‌ای ایجاد کند.

پیگیری‌های پارلمانی

روح‌الله متفکرآزاد، عضو هیئت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو از جمله پیگیران این موضوع است که سال گذشته در نامه‌ای به رئیس‌جمهور بر اهمیت کریدور ارس و احیای مسیر جلفا ـ نخجوان ـ ایروان تأکید کرده بود.

وی در جریان سفر اخیر کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به مناطق مرزی شمال‌غرب کشور بار دیگر بر این موضوع تأکید کرد و گفت: در این سفر بازدیدهای میدانی دقیقی از پایانه‌های مرزی همچون جلفا و نوردوز صورت گرفت. این منطقه به‌عنوان چهارراه کریدورها برای جمهوری اسلامی ایران و جهان اهمیت راهبردی دارد و می‌تواند مسیر ترانزیتی ما به اروپا را 6 تا 7 ساعت کوتاه‌تر کند.

عضو هیئت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی با اشاره به ظرفیت‌های موجود، گفت: مرزهای شمال‌غرب کشور با ترکیه، ارمنستان، جمهوری آذربایجان، نخجوان و عراق امکان تبادل گسترده کالا و تردد مسافر را فراهم می‌کند. این فرصت باید با توسعه پایانه‌های مرزی و تجهیز سالن‌های ترانزیت و گمرکی به‌طور کامل مورد استفاده قرار گیرد.

ضرورت توسعه زیرساخت‌ها

متفکرآزاد با بیان اینکه در پایانه‌های مرزی همچنان کمبودهایی مشاهده می‌شود، گفت: اگر امکانات متناسب با ظرفیت ترانزیت گسترده منطقه فراهم شود، این مسیر می‌تواند به رشد و توسعه اقتصادی کشور شتاب دهد. همچنین فعال‌سازی بازارچه‌های مرزی در نوردوز و دیگر پایانه‌ها، معنای واقعی یک اقتصاد پویا و منطقه‌ای را به نمایش خواهد گذاشت.

انتهای پیام/