قم، میزبان الگوی جهانی تربیت دختران

به گزارش بخش استان‌ها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از قم، فاطمه حیدری امروز در نشئت صمیمانه با بانوان خبرنگار در تبیین رویکردهای این اداره کل اظهار داشت: نخستین مسئله‌ای که با آن مواجه بودم، تعیین نقش دفتر بانوان بود؛ اینکه آیا باید وارد عرصه اجرایی شود یا در سطح سیاست‌گذاری و تسهیل‌گری کلان فعالیت کند. طی ماه‌های اخیر، بیشترین تمرکز خود را بر حوزه سیاست‌گذاری و تسهیل‌گری قرار دادیم و در این راستا، طرح‌ها و برنامه‌هایی را آماده کرده‌ایم تا به مرحله اجرا برسند.

حیدری تأکید بر ظرفیت‌های فرهنگی و دینی قم گفت: نخستین موضوعی که در استان قم دنبال می‌کنیم، توجه به ظرفیت بی‌نظیر این شهر در پرتو وجود حضرت فاطمه معصومه(س) است. قم تنها شهری در جهان است که محوریت آن بر یک دختر بزرگوار استوار است؛ جایی که علما، مراجع و روحانیون معظم با عشق و ارادت به بارگاه آن حضرت روی می‌آورند. این ویژگی، ظرفیت ارزشمندی برای هویت‌بخشی و تقویت نقش بانوان و دختران در سطح ملی و بین‌المللی فراهم کرده است تا فضای پایگاه تربیت دختران جهان اسلام را رقم بزنیم.

مدیرکل زنان و خانواده استانداری قم ادامه داد: بر همین اساس، یکی از نخستین طرح‌هایی که در حال پیگیری و تصویب است، «طرح شهردخت کریمه» است. این طرح با هدف بهره‌گیری از ظرفیت‌های فرهنگی استان قم در حوزه تربیت دختران طراحی شده و تلاش دارد مدل‌های تربیتی ویژه‌ای را استخراج کند تا ضمن راهبری مسائل دختران کشور، الگویی برای جهان اسلام ارائه دهد.

وی از اقدامات اولیه این طرح خبر داد و عنوان کرد: نخستین گام در اجرای این طرح، تشکیل شورای نوجوانان خواهد بود؛ شورایی که زمینه‌ساز سیاست‌گذاری دقیق‌تر و مشارکت مؤثرتر نسل جوان در فرایندهای اجتماعی و فرهنگی خواهد شد. چنین کاری در استان‌های دیگر به این شکل وجود ندارد. ما در حال رصد و شناسایی فعالان حوزه نوجوان هستیم و این روند در ابتدا از طریق محله‌محوری آغاز شده است. پس از فراخوان و تکمیل فرآیندها، به جمع‌بندی مناسبی در خصوص فعالان حوزه تربیت، به‌ویژه دختران نوجوان در محله‌های قم خواهیم رسید.

حیدری تأکید کرد: در سطح استان، برنامه‌های تربیتی متنوعی توسط گروه‌های مختلف؛ ازجمله پایگاه‌های مساجد و کانون‌ها تا حسینیه‌ها، موسسات فرهنگی و مراکز تربیتی نظیر “نیلوفر” و غیره اجرا می‌شود. قم به واسطه ظرفیت‌های فرهنگی و مذهبی خود، بستری ارزشمند برای اجرای چنین فعالیت‌هایی فراهم کرده است.

مدیرکل زنان و خانواده استانداری قم اظهار داشت: شناسایی این ظرفیت‌ها به ما کمک می‌کند هنگام سیاست‌گذاری و تسهیل‌گری در حوزه زنان و خانواده، نقاط قوت و فرصت‌های استان قم را به درستی در نظر بگیریم. در همین راستا، طی هفته دولت، حضور میدانی در محلات مختلف داشتیم. در این بازدیدها، مسائل و مشکلات هر محله به‌طور دقیق از سوی بانوان و مسئولان محلی مطرح شد.

وی درخصوص تشکیل گروه بانوان سرشاخه محلات گفت و افزود: گروهی تشکیل داده‌ایم که بانوان سرشاخه محلات در آن عضو هستند. وظیفه این گروه معرفی فعالان حوزه تربیت در محلات و همچنین معرفی مکان‌های مناسب برای فعالیت‌های تربیتی، چه در حوزه خانواده و چه برای دختران نوجوان است.

حیدری در توضیح رویکرد خود با موضوع پیوند ظرفیت‌ها برای ایجاد هم‌افزایی اذعان کرد: ورود مستقیم به لایه اجرا باعث می‌شود از مسیر اصلی سیاست‌گذاری فاصله بگیریم. در همین زمینه، از الگوهایی همچون گروه نیلوفرانه، استفاده می‌کنیم. در این طرح، یک تغییر کاربری در موسسه آموزش عالی ایجاد شد و فضای مدرسه علمیه به محلی برای حضور دختران نوجوان تبدیل گردید؛ جایی که اتاق بازی و کافه نیز راه‌اندازی شد.

به گفته مدیرکل زنان و خانواده استانداری قم، ما تلاش می‌کنیم گروه‌های فعال محلی و ظرفیت‌هایشان را به چنین نمونه‌های موفقی پیوند دهیم تا ضمن دریافت کمک‌های زیرساختی و مالی، فضاهای تربیتی مناسب در مساجد و محلات قم شکل گیرد.

وی به شناسایی ظرفیت‌های تربیتی در قم پرداخت و خاطرنشان کرد: نمونه‌هایی که به جهت الگو می‌توان نام برد؛ همچون گروه دختران فاطمی، گروه نیلوفرانه، یکی از مجموعه‌های فعال در این زمینه در منطقه پردیسان مشغول فعالیت است” استفاده می‌کنیم. همچنین گروه‌هایی با محوریت حسینیه کودک و هیئت، و نیز مجموعه‌ای با محوریت مهدکودک مادر و کودک “حسنات” در زنبیل‌آباد، برنامه‌های متنوعی را اجرا می‌کنند.

حیدری با بیان اینکه قم مملو از ایده‌ها و برنامه‌های خلاقانه است، اما مهم‌ترین چالش این فعالیت‌ها، نبود هم‌افزایی و انسجام میان گروه‌هاست عنوان کرد: نکته قابل توجه این است که این گروه‌ها تاکنون در کنار یکدیگر و بر سر یک میز قرار نگرفته بودند تا تجربیات خود را به اشتراک بگذارند. هدف ما دقیقاً تحقق همین هم‌افزایی شبکه‌ای در استان است.

مدیرکل زنان و خانواده استانداری قم گفت: ما در قالب “طرح شهردخت کریمه” به دنبال سیاست‌گذاری در حوزه تربیت دختران نوجوان هستیم. در این طرح، زیر بخش‌هایی همچون تشکیل شورای نوجوانان و توانمندسازی مربیان محلات در دستور کار قرار گرفته است. تاکنون فعالان محلات شناسایی شده‌اند و آموزش‌های لازم نیز از سوی 3 گروه آماده گردیده است. فیلم‌های آموزشی تهیه و برای استفاده رایگان در اختیار محلات قرار گرفته تا مسیر توانمندسازی به‌طور جدی دنبال شود.

وی با توجه به اقتضائات محلی تصریح کرد: یکی از مبانی این رویکرد، تمرکز بر “مفهوم‌شناسی” محلی است. همان‌طور که در پژوهش‌های دانشگاهی، برای هر موضوع بخشی مشخص تعریف می‌شود، ما نیز بر این باوریم که هر محله باید متناسب با شرایط فرهنگی و اجتماعی خود آسیب‌شناسی شود. بنابراین، نسخه‌های واحد و دیکته‌شده از پایتخت، در زیست‌بوم فرهنگی قم قابل اجرا نیست. 

حیدری از ورود مستقیم مردم به فرآیند حل مسائل خبر داد و گفت: یکی از دستاوردهای ارزشمند این طرح، مشارکت مستقیم مردم است. در جلسات میدانی که در محلات برگزار شد، بانوان با ارائه پاورپوینت‌های دقیق، مشکلات محله خود را مشخص کردند. برای مثال، در برخی محلات یک چالش مطرح شد و آن هم مسئله اوقات فراغت بانوان مورد تأکید قرار گرفت.

مدیرکل زنان و خانواده استانداری قم بیان کرد: این روند موجب شد “نظام مسائل” هر محله به‌طور مجزا استخراج شود و سپس در سطح استان، نظام مسائل کلان تدوین گردد. بدین ترتیب، اولویت‌های قم با سایر استان‌ها و حتی با محلات درون خود شهر متفاوت خواهد بود. مهم‌تر از همه، این است که مردم نه‌تنها مشکلات را شناسایی می‌کنند بلکه راه‌حل‌های پیشنهادی را نیز ارائه می‌دهند.

وی با اشاره به اقدامات این اداره کل در محلات مختلف شهر عنوان کرد: در تمامی جلسات محلی حضور پیدا کرده‌ایم و با مشارکت بانوان فعال محلات به شناسایی ظرفیت‌ها پرداخته‌ایم. در یکی از این طرح‌ها، 5 نفر از بانوان فعال محلی تمام فضاهای منطقه خود را بررسی و نتیجه را در جلسه‌ای ارائه کردند. در ادامه، بازدید میدانی با حضور اینجانب صورت گرفت و 3 پارک به‌عنوان گزینه‌های دارای ظرفیت برای تبدیل به بوستان بانوان معرفی شدند.

به گفته حیدری، بانوان محلی با دقت شرایط هر فضا را تحلیل کردند؛ برای مثال، یکی از پارک‌ها به دلیل همجواری با مدرسه دخترانه گزینه‌ای مناسب شناخته شد، در حالی که پارک دیگری به سبب نزدیکی به مدرسه پسرانه و وجود اشراف ساختمانی، امنیت لازم برای فعالیت دختران و خانواده‌ها را نداشت. در نهایت، با تصمیم و امضای بانوان محلی، یکی از این پارک‌ها به‌طور رسمی در دستور کار تبدیل به بوستان بانوان قرار گرفت و این طرح هم‌اکنون در حال اجراست.

مدیرکل زنان و خانواده استانداری قم در ادامه با اشاره به بهره‌گیری از ظرفیت‌های فرهنگی و گردشگری شهر اظهار داشت: میزان ماندگاری گردشگران در قم به‌طور میانگین کمتر از 3 تا 6 ساعت است. به‌ویژه در سفرهای گروهی دانش‌آموزی، بازدیدها اغلب محدود به یک زیارت کوتاه و حضور چند دقیقه‌ای در حرم مطهر حضرت معصومه(س) است و پس از آن شهر را ترک می‌کنند.

وی افزود: در صورتی که ظرفیت‌های فرهنگی و تربیتی شهر، همچون فضاهای پارکی و برنامه‌های آموزشی و تربیتی، به پازل زیارت حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها افزوده شود، ماندگاری و بهره‌مندی از فرصت‌های تربیتی در قم افزایش خواهد یافت. همان‌گونه که در مشهد مقدس با طراحی مدل‌های متنوع فرهنگی و تفریحی، حضور زائران و گروه‌های اردویی تقویت شده است، در قم نیز این امکان فراهم خواهد شد.

حیدری در پایان تأکید کرد: تمامی زیرساخت‌های لازم برای طرح «شهردخت کریمه» درحال انجام است. نظام مسائل محلات احصا شده، شورای نوجوان درحال تشکیل است، گروه‌های تربیتی شناسایی و جلسات تخصصی برگزار شده و اکنون در مرحله جمع‌بندی و ورود به فاز اجرا قرار داریم. به این ترتیب، اقدامات عملی برای توسعه فضاهای تربیتی و فرهنگی دختران نوجوان در قم آغاز شده است.

انتهای پیام/