نقش دانشِ عمیقِ امامت و ایمانِ پویا در تبدیل امید به «سوختِ حرکت»
به‌گزارش گروه امام و رهبری خبرگزاری تسنیم، دکتر نصیبه سادات حسینی؛ پژوهشگر و مدرس دانشگاه در یادداشتی با عنوان «نقش دانشِ عمیقِ امامت و ایمانِ پویا در تبدیل امید به «سوختِ حرکت» نوشت: هر ملتی که در مسیر تاریخ، قله‌ای فتح کرده و تمدنی شکوفا ساخته، پیش از ابزار و تکنولوژی، از یک نیروی محرک درونی بهره گرفته است: امید.
اما در منظومه فکری شیعه، امید مفهومی انتزاعی یا صرفاً روان‌شناختی نیست؛ بلکه بر پایه دانش عمیق به حقیقت امامت و ایمانی پویا و زاینده شکل می‌گیرد. این دو عنصر، امید را از سطح یک احساس به سطح یک «سرمایه استراتژیک» ارتقا می‌دهند؛ سرمایه‌ای که در میدان مقاومت، سیاست، فرهنگ و حتی اقتصاد، به مثابه سوختی بی‌پایان برای حرکت عمل می‌کند.
امید در مکتب انتظار؛ از هیجان تا معرفت
در نگاه مکتب اهل‌بیت(ع)، امید برخاسته از انتظار ظهور، فرصتی برای فرار از واقعیت‌های دردناک نیست، بلکه «برنامه‌ای برای اصلاح» است. قرآن کریم می‌فرماید:«إِنَّهُ لَا یَیْأَسُ مِنْ رَوْحِ اللّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْکَافِرُونَ» (یوسف/87)
این آیه امید را به مثابه شاخص ایمان معرفی می‌کند. وقتی این امید بر شبکه‌ی معرفتی متصل به آموزه‌های ولایت و امامت تکیه دارد، دیگر به هیجان گذرا محدود نمی‌شود، بلکه به یک باور عقلانی-ایمانی تبدیل می‌شود که در بحران‌ها، مسیر را روشن نگه می‌دارد.
دانش عمیق امامت؛ ستون فقرات امید راهبردی
امامت در اندیشه شیعه، صرفاً یک مقام مذهبی نیست، بلکه محور هدایت جامعه به سمت کمال و عدالت است. شناخت عمیق امامت بدین معناست که انسان بداند امام «نقشه جامع» حیات فردی و اجتماعی را در دست دارد.
- در بعد معرفتی، این شناخت موجب می‌شود امید به آینده با تحلیل راهبردی همراه شود؛ یعنی فرد بداند چرا باید امیدوار بود و این امید چه نسبتی با وعده‌های الهی دارد.
- در بعد تاریخی، فهم نقش امامان در عبور امت از گردنه‌های خطرناک (از عاشورا تا دوران غیبت) نشان می‌دهد که امید نه محصول شانس، بلکه دستاورد اتصال به «حبل‌الله» است.
ایمان پویا؛ انرژی‌زایی در میدان عمل
ایمان پویا تنها به اعتقاد قلبی بسنده نمی‌کند، بلکه مدام در حال «بازتولید انرژی اقدام» است. امام علی(ع) در نهج‌البلاغه ایمان را آمیزه‌ای از معرفت قلبی، اقرار زبانی و عمل عملی معرفی می‌کند. این ایمان، امید را از حالت «انتظار منفعل» به «حرکت فعال» تبدیل می‌کند.
در عرصه‌های تاریخی معاصر، ایمان پویا را در دفاع مقدس مشاهده کردیم: رزمندگان ما نه با امکانات مادی برابر، بلکه با سوختی به نام ایمان و امید، موازنه‌ی جنگ را تغییر دادند. امروز نیز در محور مقاومت، همین ایمان است که امید را تا مرز پیروزی عملیاتی میبرد.
مکانیزم تبدیل امید به سوخت حرکت
در چارچوب علوم انسانی اسلامی، می‌توان مکانیزم این تبدیل را در چهار گام تبیین کرد:
- تولید معنا: دانش امامت افق آینده را تبیین می‌کند و امید را معنا می‌بخشد.
- انرژی‌بخشی روانی: ایمان پویا، اراده را با تقویت روحیه جهادی فعال می‌سازد.
- جهت‌دهی عقلانی: معرفت ولایی، مسیر مصرف این انرژی را مشخص می‌کند تا در اقدامات پراکنده هدر نرود.
- نهادینه‌سازی جمعی: پیوند اجتماعی میان مؤمنان، امید را از یک سرمایه فردی به سرمایه اجتماعی و سیاسی تبدیل می‌کند.
مصادیق معاصر؛ از فرد تا امت
- فردی: جوانی که با معرفت به اهداف مهدوی، تحصیل علمی یا خدمت اجتماعی را انتخاب می‌کند، امید را به حرکت و سازندگی بدل کرده است.
- اجتماعی: ملت‌هایی که در برابر سلطه‌طلبی مقاومت می‌کنند، با امیدی که بر دانش امامتی و ایمان پویا استوار است، ظرفیت‌های ملی خود را شکوفا می‌سازند. نمونه بارز آن، پایداری ملت ایران در مواجهه با تحریم‌ها و بحران‌هاست.
- منطقه‌ای: مقاومت لبنان و فلسطین در برابر اشغال‌گران، نشان‌دهنده تبدیل امید موعود به سیاست عملیاتی است؛ جایی که هر پیروزی، نشانه‌ای از امکان تحقق وعده الهی تلقی می‌شود.
امید بدون دانش و ایمان، همچون جرقه‌ای است که در باد خاموش می‌شود. اما زمانی که این امید با شناخت عمیق امامت و ایمانی پویا و راهبردی همراه شود، نه تنها خاموش نمی‌گردد، بلکه به منبعی بی‌انتها از حرکت و پیشرفت بدل می‌شود. در این نگاه، امید نه یک شعار احساسی، بلکه سوخت موتور تمدن‌سازی اسلامی است؛ سوختی که امروز بیش از هر زمان، در جغرافیای مقاومت و میدان‌های مبارزه، ارزش و کارآمدی خود را نشان داده است.
انتهای پیام/