روایتی تلخ از وضعیت ورزش/ سرانه 4 سانتی‌متری ورزش در فردیس!
به گزارش بخش استانها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از کرج، نام فردیس برای علاقه‌مندان به ورزش نامی آشناست. از مدال‌آوری در رشته‌های رزمی و کشتی گرفته تا حضور در تیم‌های ملی فوتبال و والیبال، همگی نشان از ظرفیت بالای این شهرستان دارد. قهرمانان فردیسی بارها در میادین جهانی و آسیایی پرچم ایران را به اهتزاز درآورده‌اند.
اما آنچه در عمل دیده می‌شود، تضادی آشکار است؛ قهرمانانی که روی سکوی افتخار کشور می‌ایستند، وقتی به شهر خود بازمی‌گردند، با کمترین امکانات و حمایت مواجه هستند و همین مسئله باعث شده بسیاری از ورزشکاران برای ادامه مسیر حرفه‌ای به تهران یا کرج مهاجرت کنند و حتی برخی راهی کشورهای دیگر شوند.
شهرستان فردیس با جمعیتی بالغ بر 800 هزار نفر و برخورداری از قهرمانان ملی و بین‌المللی، به عنوان یکی از قطب‌های ورزشی استان البرز شناخته می‌شود اما این ظرفیت بزرگ در سایه کمبود امکانات، پایین بودن سرانه ورزشی و نبود حمایت مالی از ورزشکاران، با چالش‌های جدی روبه‌روست؛ چالش‌هایی که آینده ورزش این شهرستان را تهدید می‌کند.
فردیس سال‌هاست به‌عنوان شهری قهرمان‌پرور شناخته می‌شود. ورزشکاران این شهرستان در رشته‌های گوناگون از کشتی و تکواندو گرفته تا فوتبال و دوومیدانی، بارها بر سکوهای قهرمانی ایستاده و برای کشور افتخارآفرینی کرده‌اند. کمتر مسابقه‌ای در سطح استان یا کشور برگزار می‌شود که نام یک ورزشکار فردیسی در میان مدال‌آوران شنیده نشود. با این حال، این استعداد و توانمندی بزرگ در خانه خود بی‌پناه مانده است.
یکی از دغدغه‌های جدی جامعه ورزشی فردیس، مهاجرت قهرمانان این شهرستان به سایر استانها و حتی خارج از کشور است. بسیاری از ورزشکاران حرفه‌ای به دلیل نبود امکانات و حمایت کافی ترجیح می‌دهند در تهران یا شهرهای دیگر تمرین و زندگی کنند. این مهاجرت‌ها نه تنها موجب خالی شدن فردیس از استعدادهای برتر می‌شود، بلکه سرمایه‌ای ملی را هم از بین میبرد. به گفته مربیان، اگر این روند ادامه یابد، فردیس به‌جای قهرمان‌پروری، به شهری تبدیل می‌شود که تنها خاطرات قهرمانان سابقش باقی مانده است.
کمبود سالن استاندارد؛ دلسردی و رها کردن ورزش حرفه‌ای
آمارها نشان می‌دهد وضعیت سرانه ورزشی در فردیس به مراتب بدتر از میانگین کشوری است. در حالی که استاندارد ملی حدود یک مترمربع برای هر نفر تعریف شده، سرانه استان البرز کمتر از 53 سانتی‌متر است و در فردیس به حدود چهار سانتی‌متر می‌رسد؛ رقمی که این شهرستان را در زمره محروم‌ترین مناطق کشور از نظر فضای ورزشی قرار می‌دهد. به زبان ساده، یک نوجوان فردیسی سهمی بسیار کمتر از هم‌سن و سالان خود در سایر شهرها برای ورزش دارد.
زیرساخت‌های موجود با جمعیت بالای فردیس تناسبی ندارد. سالن‌ها و مجموعه‌های موجود به هیچ عنوان پاسخگوی نیاز جوانان ورزشکار نیستند و بسیاری از رشته‌ها از داشتن فضای اختصاصی محروم مانده‌اند. بخش زیادی از فعالیت‌های ورزشی در سالن‌های کوچک، استیجاری و بعضاً غیراستاندارد انجام می‌شود که همین امر کیفیت تمرین‌ها را پایین آورده است. حتی هیات‌های ورزشی نیز با کمبود جدی امکانات مواجه‌اند و بسیاری از آن‌ها بدون دفتر یا فضای مناسب به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
کمبود امکانات ورزشی تنها یک مشکل سخت‌افزاری نیست؛ این مسأله تأثیر عمیقی بر روحیه ورزشکاران دارد. ورزشکارانی که باید با انگیزه تمرین کنند، وقتی می‌بینند مجبورند برای تمرین در یک سالن استاندارد کیلومترها سفر کنند، احساس بی‌عدالتی و بی‌توجهی می‌کنند. این سرخوردگی روانی در نهایت به کاهش عملکرد و حتی ترک ورزش حرفه‌ای منجر می‌شود. روانشناسان ورزشی معتقدند که بی‌توجهی به شرایط روحی ورزشکاران می‌تواند به همان اندازه کمبود سالن و تجهیزات، آسیب‌زننده باشد.
این شرایط موجب شده ورزشکاران حرفه‌ای فردیس برای تمرین به کرج یا تهران مهاجرت کنند. یکی از مربیان رزمی این شهرستان در این رابطه مطرح می‌کند: ما قهرمان جهانی داریم که سال‌ها برای کشور مدال آورده است، اما در فردیس حتی یک سالن مجهز برای تمرین ندارد. او ناچار است هر روز به تهران برود. این وضعیت برای جوانان دلسردکننده است، وقتی می‌بینند هیچ حمایتی وجود ندارد، یا ورزش را رها می‌کنند یا راه مهاجرت در پیش می‌گیرند.
مشکل تنها نبود سالن و زمین نیست. بسیاری از قهرمانان فردیس درگیر بحران معیشتی هستند. یک ملی‌پوش دوومیدانی می‌گوید: برای رسیدن به تیم ملی با هزینه شخصی تمرین کردم و به اردوها رفتم. حالا که قهرمان شدم، هیچ حمایتی از من نمی‌شود. مجبورم برای گذران زندگی شغل دیگری داشته باشم. ادامه ورزش در این شرایط سخت است.
ورزش پایه، تضمین آینده ورزش کشور اما حلقه مفقوده در فردیس
این روایت‌ها تنها گوشه‌ای از واقعیت تلخ ورزشکاران فردیس است؛ جایی که قهرمانان میان انتخاب ورزش یا تأمین معاش، ناچار به انتخاب دومی می‌شوند. بخش بزرگی از مشکلات ورزشکاران فردیسی به مسائل مالی برمی‌گردد. قراردادهای کوتاه‌مدت، حمایت‌های مقطعی و نبود حامیان مالی پایدار باعث شده ورزشکاران نتوانند به آینده خود اطمینان داشته باشند. بسیاری از قهرمانان فردیس می‌گویند بارها وعده‌های حمایتی شنیده‌اند، اما پس از مدتی همه چیز فراموش شده است.
ثبات در حمایت مالی و ایجاد صندوق‌های ویژه برای قهرمانان می‌تواند یکی از راهکارهای اصلی برای نگه داشتن استعدادها در شهرستان باشد. یکی دیگر از خلأهای جدی در فردیس، نبود برنامه‌ریزی برای ورزش محلات است. در بسیاری از کشورهای موفق، ورزش از زمین‌های کوچک محلات آغاز می‌شود و سپس به باشگاه‌ها و تیم‌های ملی می‌رسد. اما در فردیس، محلات تقریباً سهمی از امکانات ورزشی ندارند.
زمین‌های خاکی رها شده و نبود برنامه‌های محلی باعث شده بسیاری از کودکان و نوجوانان از همان ابتدا فرصت شکوفایی را از دست بدهند. کارشناسان می‌گویند سرمایه‌گذاری در ورزش محلات می‌تواند مسیر قهرمان‌پروری فردیس را متحول کند. در فوتبال پایه نیز شرایط چندان متفاوت نیست. استعدادهای زیادی در محلات فردیس دیده می‌شود، اما نبود زمین‌های استاندارد مانع شکوفایی آنهاست.
یکی از مربیان فوتبال پایه می‌گوید: «اکثر زمین‌های فوتبال یا خاکی هستند یا کیفیت لازم را ندارند. تیم‌های پایه برای تمرین به کرج می‌روند. با این وضعیت، استعدادهای ناب این شهر از بین می‌روند.» بخش بزرگی از مشکلات فردیس مربوط به ورزش پایه است. نوجوانان و جوانانی که اولین گام‌های خود را در مسیر قهرمانی برمی‌دارند، در همان ابتدای راه با نبود سالن، کمبود مربی متخصص و فقدان تجهیزات ورزشی مواجه می‌شوند.
بسیاری از خانواده‌ها به دلیل شرایط اقتصادی توان پرداخت هزینه‌های باشگاه‌های خصوصی را ندارند و به همین خاطر استعدادهای زیادی در همان سال‌های نخستین خاموش می‌شوند. این در حالی است که سرمایه‌گذاری روی ورزش پایه، آینده ورزش هر شهرستان و حتی کشور را تضمین می‌کند. یکی از ظرفیت‌هایی که می‌تواند بخشی از کمبودها را جبران کند، حضور خیرین و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی در حوزه ورزش است.
فردیس تشنه زیرساخت‌های ورزشی
نمونه بارز آن ساخت سالن چندمنظوره طرح شهید سلیمانی توسط یک خیر ورزشی است که بخشی از بار کمبود فضاهای ورزشی فردیس را کاهش داد. اما کارشناسان معتقدند اگر بستر قانونی و حمایتی برای جذب سرمایه‌گذاران در این حوزه فراهم شود، می‌توان شاهد احداث مجموعه‌های بزرگ و استاندارد ورزشی در فردیس بود. کارشناسان اجتماعی نیز بارها هشدار داده‌اند که کمبود امکانات ورزشی، ارتباط مستقیمی با افزایش آسیب‌های اجتماعی دارد.
فردیس به عنوان شهرستانی پرجمعیت با تراکم بالای جمعیت جوان، بیش از هر زمان دیگری نیازمند توسعه زیرساخت‌های ورزشی است. ورزش نه تنها سلامت جسم و روان نسل جوان را تضمین می‌کند، بلکه می‌تواند سد محکمی در برابر بروز بزهکاری و ناهنجاری‌های اجتماعی باشد. به همین دلیل، توجه به ورزش در فردیس باید به عنوان یک اولویت اجتماعی و فرهنگی دیده شود.
نیمی از جمعیت ورزشکاران فردیس را بانوان تشکیل می‌دهند، اما امکانات ویژه بانوان به‌شدت محدود است. دختران علاقه‌مند به ورزش در این شهرستان از نبود سالن‌های اختصاصی رنج می‌برند و بسیاری ناچارند ورزش حرفه‌ای را کنار بگذارند. این در حالی است که براساس آمار، بیش از 52 درصد ورزشکاران بیمه‌شده استان البرز را زنان تشکیل می‌دهند.
بانوان فردیسی در سال‌های اخیر با وجود تمام کمبودها توانسته‌اند در رشته‌هایی همچون کاراته، تکواندو، اسکیت و والیبال خوش بدرخشند. برخی از آن‌ها حتی موفق به کسب مدال‌های آسیایی و جهانی شده‌اند. با این وجود، نبود سالن‌های اختصاصی برای بانوان و محدودیت در ساعات استفاده از سالن‌های عمومی، روند رشد ورزش بانوان را کند کرده است. بسیاری از خانواده‌ها نیز به دلیل این محدودیت‌ها امکان حضور دخترانشان در باشگاه‌ها را نمی‌دهند.
کارشناسان معتقدند اگر برای بانوان فردیس امکانات مناسب فراهم شود، این شهرستان می‌تواند به قطب ورزش زنان در کشور تبدیل شود. ورزش همگانی، یکی از ابزارهای مهم برای ارتقای سلامت جامعه است، اما در فردیس این بخش نیز وضعیت مطلوبی ندارد. نبود فضاهای عمومی استاندارد، پارک‌های ورزشی مجهز و تجهیزات بروز، باعث شده مشارکت عمومی در ورزش کاهش یابد. این مسأله به‌ویژه در میان سالمندان و زنان خانه‌دار مشهود است.
ورزشکاران فردیسی در انتظار توجه مسئولان
کارشناسان حوزه سلامت تأکید می‌کنند که توسعه ورزش همگانی در فردیس می‌تواند علاوه بر کاهش هزینه‌های درمانی، کیفیت زندگی مردم را به‌طور چشمگیری افزایش دهد. با وجود همه مشکلات، پروژه‌هایی نیز در سال‌های اخیر به بهره‌برداری رسیده است. زمین چمن مصنوعی شهدای فردیس با مساحت هفت هزار متر مربع و اعتبار 18 میلیارد تومان افتتاح شده است. همچنین نخستین سالن چندمنظوره طرح شهید سلیمانی با زیربنای 1700 مترمربع و هزینه 13 میلیارد تومان توسط یک خیر ساخته شد.
این اقدامات هرچند ارزشمند هستند، اما در مقایسه با جمعیت انبوه و نیازهای واقعی ورزشکاران فردیس کافی به نظر نمی‌رسند. مسئولان استانی وعده داده‌اند که نهضت ساخت سالن‌های ورزشی در البرز کلید خورده و فردیس در اولویت این طرح قرار دارد. شهرداری و شورای اسلامی شهر فردیس نیز اعلام کرده‌اند، پروژه‌هایی مانند زمین اسکیت و مجموعه‌های ورزشی جدید در دستور کار قرار گرفته اما ورزشکاران فردیس تأکید می‌کنند که وعده‌ها بدون تخصیص بودجه و پیگیری عملی، مشکلات را حل نخواهد کرد.
واقعیت این است که فردیس امروز با وجود همه افتخارآفرینی‌ها، در خانه خود محروم است. قهرمانانی که برای ایران مدال می‌آورند، در شهرستانشان حتی یک سالن استاندارد هم ندارند. جوانانی که می‌خواهند ورزش حرفه‌ای را آغاز کنند، با کمبود امکانات و سرانه ورزشی پایین روبه‌رو هستند. بانوانی که نیمی از جمعیت ورزشکاران را تشکیل می‌دهند، در انتظار سالن‌های اختصاصی مانده‌اند.
انتظار مردم و ورزشکاران فردیس این است که مسئولان کشوری و استانی با نگاه ویژه به این شهرستان بنگرند. تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام، توسعه سالن‌های ورزشی، حمایت معیشتی از قهرمانان و توجه جدی به بانوان، مهم‌ترین مطالبات امروز فردیس است. یکی از راهکارهای مهم برای حل مشکلات ورزش فردیس، جلب توجه رسانه‌ها و افکار عمومی است. هرچقدر صدای ورزشکاران و مربیان بلندتر شنیده شود، احتمال ورود مسئولان کشوری به موضوع بیشتر خواهد شد.
در سال‌های گذشته بسیاری از دستاوردهای ورزشکاران فردیسی در سکوت خبری باقی مانده و بازتاب چندانی نداشته است. اگر رسانه‌ها به صورت جدی وارد عمل شوند و به معرفی ظرفیت‌ها و مشکلات فردیس بپردازند، می‌توان امید داشت که در آینده نزدیک گام‌های جدی‌تری برای توسعه ورزش این شهرستان برداشته شود.
اگر این مطالبات شنیده نشود، فردیس که امروز قهرمانانش در جهان می‌درخشند، فردا با بحران جدی در ورزش روبه‌رو خواهد شد. این گزارش صدای ورزشکارانی است که با وجود همه تلاش‌ها و افتخارآفرینی‌ها، هنوز در خانه خود احساس غربت می‌کنند.
گزارش: ابوالفضل جانی‌پور
انتهای پیام/