سد ماندگان؛ تهدیدی خاموش برای دنا و جنگل‌های زاگرس
به گزارش بخش استانها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از یاسوج، احداث سد ماندگان بدون اخذ مجوزهای زیست‌محیطی، به یکی از چالش‌های جدی محیط‌زیست کشور تبدیل شده است؛ طرحی که به باور کارشناسان و فعالان این حوزه، حیات جنگل‌های کهنسال زاگرس و منطقه حفاظت‌شده دنا را تهدید کرده و پیامدهای جبران‌ناپذیری همچون نابودی تنوع زیستی، تشدید تغییرات اقلیمی و آسیب به معیشت جوامع محلی در پی خواهد داشت که در این راستا محمدرضا مصلحی در یاداشتی برای تسنیم آورده است:
احداث سد ماندگان، طرحی که در صورت اجرا، ضربه‌ای جبران‌ناپذیر به یکی از ارزشمندترین اکوسیستم‌های ایران وارد خواهد کرد، با نگرانی‌های جدی زیست‌محیطی روبرو است. این پروژه بدون داشتن مجوزهای لازم زیست‌محیطی، نه تنها حیات منطقه حفاظت شده دنا و جنگل‌های کهنسال زاگرس را به طور مستقیم تهدید می‌کند، بلکه پیامدهای مخربی در مقیاس وسیع‌تر، از جمله تشدید تغییرات اقلیمی در این منطقه حساس، به دنبال خواهد داشت.
منطقه حفاظت شده دنا، گنجینه‌ای از تنوع زیستی است که زیستگاه گونه‌های منحصر به فرد گیاهی و جانوری، از جمله گونه‌های در معرض خطر، محسوب می‌شود. احداث سد و تبعات آن مانند آبگیری منطقه، تغییر مسیر رودخانه‌ها، و تخریب زیستگاه‌ها، منجر به نابودی بخش قابل توجهی از این منطقه بکر خواهد شد.
جنگل‌های زاگرس نیز که ریه‌های تنفسی ایران و میراث طبیعی با ارزشی هستند، با احداث سد ماندگان با خطر جدی مواجه می‌شوند. قطع درختان، تغییر الگوی بارش و رطوبت، و افزایش فرسایش خاک، همگی از پیامدهای مستقیم این پروژه بر اکوسیستم جنگلی زاگرس است. این نابودی زیست‌محیطی به معنای از دست رفتن دائمی گونه‌های گیاهی و جانوری، بر هم خوردن تعادل اکولوژیکی، و کاهش توانایی طبیعت در ارائه خدمات زیست‌محیطی حیاتی مانند تصفیه هوا و آب است.
اثرات مخرب سد ماندگان فراتر از محدوده مستقیم پروژه است و به طور قابل توجهی بر اقلیم منطقه زاگرس تأثیر می‌گذارد. جنگل‌های انبوه زاگرس نقش حیاتی در تنظیم چرخه آب و هوا، جذب دی‌اکسید کربن و تعدیل دمای هوا دارند. با از بین رفتن این جنگل‌ها و تغییرات ناشی از سدسازی، توانایی منطقه در جذب کربن کاهش یافته و انتشار گازهای گلخانه‌ای افزایش می‌یابد. این امر به طور مستقیم به تشدید روند گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی در زاگرس منجر خواهد شد.
تغییرات اقلیمی می‌تواند خود را به صورت افزایش دما، کاهش بارندگی، افزایش خشکسالی‌ها، و وقوع سیلاب‌های ناگهانی و مخرب نشان دهد. این تغییرات، کشاورزی، دامداری و معیشت جوامعی که به منابع طبیعی زاگرس وابسته‌اند را به شدت تحت تأثیر قرار داده و بحران‌های اجتماعی و اقتصادی را تشدید خواهد کرد.
مهم‌ترین نکته در مخالفت با احداث سد ماندگان علاوه بر آسیب‌های زیادی که به‌همراه دارد و به اختصار توضیح داده شده، فقدان مجوز زیست‌محیطی برای این طرح است. هرگونه پروژه عمرانی، به ویژه آن‌هایی که در مناطق حساس زیست‌محیطی اجرا می‌شوند، نیازمند ارزیابی دقیق اثرات زیست‌محیطی و اخذ مجوزهای لازم از سازمان‌های ذی‌صلاح است. عدم وجود این مجوز نشان‌دهنده عدم رعایت الزامات قانونی و زیست‌محیطی و نادیده گرفتن پیامدهای احتمالی است.
بنابراین احداث سد ماندگان، با توجه به پیامدهای زیست‌محیطی ویرانگر آن برای منطقه حفاظت شده دنا و جنگل‌های زاگرس، و همچنین نقش آن در تشدید تغییرات اقلیمی، تصمیمی شتاب‌زده و زیان‌بار است. ضروری است که مسئولین با در نظر گرفتن منافع بلندمدت زیست‌محیطی و اجتماعی، از اجرای این پروژه که فاقد مجوزهای قانونی است، جلوگیری کرده و به جای آن به دنبال راهکارهایی پایدار و سازگار با محیط زیست باشند. حفاظت از قلب سبز زاگرس، وظیفه‌ای همگانی و حیاتی برای نسل‌های کنونی و آینده است.
انتهای پیام /