فاضل: دشمن با هجمه رسانهای در پی تضعیف جایگاه روحانیت است
به گزارش بخش استانها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از قم، حجتالاسلام والمسلمین مجتبی فاضل، در نشست فصلی مدیران استانی حوزههای علمیه خواهران که امروز در مرکز مدیریت حوزههای علمیه خواهران برگزار شد، با تأکید بر جایگاه و نقشآفرینی روحانیت در جامعه اظهار داشت: ما بهعنوان حوزههای علمیه خواهران باید بدانیم در این مسیر چه وظایفی بر عهده داریم و چگونه عمل میکنیم. گاهی عنوان میشود که نقش روحانیت در جامعه کمرنگ شده است، اما من به چنین دیدگاهی قائل نیستم. روحانیت همان کارکردهای پیش از انقلاب را همچنان بر عهده دارد، با این تفاوت که پس از انقلاب، وظایف و نقشهای تازهای نیز به آن افزوده شده است.
فاضل گفت: پیش از انقلاب، تصدی امور دینی همچون برپایی نماز جماعت، اجرای مراسم مذهبی، ایراد خطبهها، برگزاری عقد نکاح و آیینهای دینی از وظایف اصلی روحانیت بود و این نقشها همچنان محفوظ مانده است. ممکن است در برخی عرصهها کمرنگ جلوه کند، اما حذف نشده و جایگاه خود را حفظ کرده است. در عین حال، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نقشهای جدیدی از جمله ورود به عرصه حکومتداری و مدیریت اجتماعی، به روحانیت محول شد که پیشینه چندانی نداشت.
مدیر حوزههای علمیه خواهران کشور ادامه داد: روحانیت پیش از انقلاب، بهویژه پس از مشروطه، تمرینهای ارزشمندی در حوزه سیاست و اندیشه سیاسی داشت. انتشار آثاری چون “تنبیهالامه” مرحوم نائینی و سپس آثار امام خمینی(ره) و شاگردان ایشان، زمینهساز تعالی اندیشه سیاسی حوزه علمیه قم ازجمله، مراسم نکوداشت صد سالگی حوزه شد. با این حال، پس از پیروزی انقلاب، روحانیت وارد نقشآفرینی در عرصههای نوینی مانند اداره جامعه شد که تجربه مکتوب و مشق کافی در آن وجود نداشت و همین امر گاه موجب اختلاف دیدگاهها و حتی طعن و طعنهها نسبت به روحانیت گردید.
وی عنوان کرد: اختلاف در شیوههای حکمرانی و مدلهای حکومتداری میان روحانیون امری طبیعی بود و این موضوع ممکن است تا حدی به جایگاه اجتماعی روحانیت لطمه وارد کند. این مسئله نهتنها در دوران پس از انقلاب، بلکه در طول تاریخ اسلام نیز سابقه داشته است. حتی در زمان ائمه معصومین(ع) اختلاف نظرهایی میان فقها و متکلمین وجود داشت که امام رضا(ع) نیز در تعابیر خود به مدارا با فقها اشاره کردهاند. بنابراین اختلاف روشها و منشها امر تازهای نیست و در زمان امام خمینی(ره) نیز وجود داشت.
فاضل تصریح کرد: آنچه اهمیت بیشتری دارد، دستگاهها و جریانهایی است که در جامعه مرجعسازی میکنند. یعنی افرادی را بهعنوان الگو معرفی مینمایند و جامعه از آنان تأثیر میپذیرد. اگر به 4 یا 5 دهه گذشته نگاه کنیم، میبینیم که هنرمندان و سلبریتیها هیچگاه مرجعیت اجتماعی نداشتند، حتی در سالهای آغازین انقلاب اسلامی. اما امروز آنان بهعنوان الگو در زمینه نوع پوشش، سبک گفتار، شیوه زندگی و حتی ظاهر و آرایش مورد توجه نسل جوان قرار گرفتهاند.
مدیر حوزههای علمیه خواهران کشور با اشاره به نقش رسانهها در شکلدهی افکار عمومی اظهار داشت: پیش از انقلاب اسلامی رسانهها نقشی جدی در تحولات اجتماعی داشتند و پس از انقلاب نیز این نقش پررنگتر شد. متأسفانه در 3 سال گذشته برخی رسانهها در تخریب چهره روحانیت گامهایی برداشتند و حتی در برخی مواقع، بهویژه با ارائه الگوهای جدید در جامعه موفق عمل کردند.
وی افزود: در این میان توصیههای بزرگان دین و رهبران انقلاب اسلامی، از امام خمینی(ره) تا مقام معظم رهبری، خطاب به روحانیت بسیار راهبردی و مهم بوده است. یکی از آخرین توصیههای مقام معظم رهبری به حوزههای علمیه، لزوم پیشرو بودن این مراکز در عرصههای مختلف بود؛ توصیههایی که اگر بند به بند اجرایی شود، جایگاه واقعی روحانیت در جامعه حفظ خواهد شد. حضور روحانیت در میان مردم، پرهیز از اشرافیگری و دوری از روحیه دنیاطلبی از جمله مسائلی است که رهبران انقلاب همواره بر آن تأکید داشتهاند.
فاضل با تأکید بر ضرورت الگوگیری از پیشوایان دینی اذعان کرد: حرکت درست در جامعه تنها با اقتدا به الگوهای پیشران و اصیل ممکن است. پیامبر اکرم(ص)، امام صادق(ع) و در دوران معاصر، امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری، نمونههای روشن این الگوها هستند که همواره حوزهها و روحانیت را به وظایف اصلیشان متوجه ساختهاند.
مدیر حوزههای علمیه خواهران کشور یادآور شد: امام خمینی(ره) بارها تأکید داشتند فقه، فلسفه حکومت از گهواره تا گور است و باید زمینههای حضور آن در تمام عرصههای جامعه فراهم شود. فقه ظرفیتهای بالایی برای اداره جامعه و حکومتداری دارد.به تعبیر امام خمینی(ره)، فقیه باید توانایی اداره یک کشور غیراسلامی را نیز داشته باشد، حتی اگر در آن کشور مظاهر فساد وجود داشته باشد. بنابراین بیان اینکه برخی میگویند با فقه نمیتوان جامعه امروز را اداره کرد، فاصلهای آشکار با آرمانهای امام و مقام معظم رهبری دارد.
وی خاطرنشان کرد: به کلام مقام معظم رهبری، فقهای بزرگوار در طول تاریخ هزار و چهارصد ساله اسلام، در عرصههای مختلف زندگی اجتماعی ورود کردهاند و پاسخگوی بسیاری از مسائل بودهاند. هرچند برخی مسائل نوپدید هنوز نیازمند بررسی و اجتهاد روزآمد هستند، اما ظرفیت بالای فقه میتواند راهگشای مشکلات امروز جامعه نیز باشد.
فاضل با تأکید بر جایگاه فقه در حل مسائل جامعه متذکر شد: اگر به دنبال راهکاری برای برونرفت از مشکلات هستیم، هیچ دستاویزی جز فقه وجود ندارد؛ البته نه هر فقهی، بلکه همان فقهی که امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری بر آن تأکید داشتند و فقیه جامعالشرایط را صاحب آن میدانستند. فقهی که توانایی پاسخگویی به پرسشهای جامعه و حل مشکلات زندگی مؤمنان را دارد. وظیفه ما این نیست که زمینه پرسش و سؤال را از جامعه حذف کنیم، بلکه باید پاسخگو باشیم. فقیهی که بهخوبی در فقه تبحر یافته، طعم و حقیقت آن را درک کرده و با معارف اهلبیت(ع) و بهویژه با ادبیات امام صادق(ع) آشنا باشد، میتواند راهگشای مسائل نظام اسلامی باشد. از این رو لازم است در سال جدید توجه ویژهای به علوم اساسی حوزهها همچون فقه، اصول، کلام، تفسیر، فلسفه و عرفان داشته باشیم.
مدیر حوزههای علمیه خواهران کشور گفت: اگرچه رشتههای جدید نیز باید مورد توجه قرار گیرند و نمیتوان آنها را نادیده گرفت، اما نباید همه ظرفیتها به سمت آنها سوق داده شود. مدیران استانی باید در توزیع رشتههای سطح سه و چهار در حوزهها عاقلانه و متوازن عمل کنند و متناسب با شرایط هر استان برنامهریزی داشته باشند. متأسفانه در برخی رشتههای اصیل مانند حکمت و فلسفه رشد کافی نداشتیم و این ضعف باید جبران شود. همچنین لازم است مدیران مدارس و مسئولان حوزه، طلاب را با شیرینی و حلاوت علوم اسلامی آشنا سازند تا آنان بتوانند مسیر علمی و معنوی خود را با انگیزه و علاقه طی کنند.
وی تصریح کرد: حوزههای علمیه در اصل یک نهاد تعلیم و تربیت هستند و چهبسا تربیت بر تعلیم مقدم باشد. بنابراین محیط حوزه باید آکنده از معنویت، اخلاق، خداخواهی و خداپرستی باشد. این امر از مدیران مدارس و کادر آموزشی آغاز میشود و به طلاب که آیندهسازان حوزه هستند منتقل خواهد شد. اهتمام مدیران استانی نیز باید بر تقویت دو عنصر تربیت و تعلیم متمرکز باشد.
فاضل گفت: همه آنچه درباره منابع انسانی و مسائل مرتبط مطرح میشود، باید در خدمت نظام تعلیم و تربیت باشد، نه اینکه تعلیم و تربیت وسیلهای برای دستیابی به امکانات بیشتر یا اهداف مادی قرار گیرد. منابع پایدار برای پیشبرد اهداف حوزه لازم است، اما مهمتر از آن مناعت طبع مدیران و خودداری از وابستگی به منابع غیرضروری است. آنچه امروز باید مورد توجه قرار گیرد، تمرکز بر تقویت نظام تعلیم و تربیت حوزههای علمیه است.
مدیر حوزههای علمیه خواهران کشور با اشاره به فعالیتهای طلاب خواهر در عرصههای مختلف خاطرنشان کرد: بحمدالله حوزههای علمیه خواهران در بسیاری از عرصهها موفق عمل کردهاند و این توفیق را باید امداد الهی و استعداد درونی این مجموعه دانست. به عنوان نمونه، طرح “امین” و حضور طلاب خواهر در فعالیتهای تبلیغی و فرهنگی بسیار مایه مباهات است. همچنین حرکت جهادی و مجاهدانه طلاب خواهر در ایام اربعین جلوهای از این موفقیتها بود که میتواند موجب سربلندی و افتخار حوزههای علمیه گردد.
وی ادامه داد: طلاب خواهر در عرصه تبلیغ نیز خوش درخشیدهاند و اقدامات ارزشمندی داشتهاند، اما در مقابل، دشمن نیز با شدت و برنامهریزی دقیق وارد میدان شده است. بخشی از هجمههای اخیر به روحانیت، بهخاطر همین اثرگذاری و موفقیتهای تبلیغی و اجتماعی طلاب است. دشمن با طراحی حسابشده در پی تخریب جایگاه روحانیت است و این امر نشان از اهمیت و نفوذ کلام علما دارد؛ همانگونه که در تاریخ، حکم مرحوم میرزا درباره تحریم تنباکو حتی به درون دربار ناصرالدینشاه نفوذ کرد و قدرت مرجعیت را آشکار ساخت.
فاضل اذعان کرد: دشمن امروز نیز با مشاهده نقش روحانیت در عرصههای اجتماعی، همچون دوران دفاع مقدس، احساس خطر میکند. در آن دوران، جوانان انقلابی با هدایت امام خمینی(ره) در جبههها حاضر شدند و خانوادهها نیز در جنگهای گوناگون، بهویژه جنگ اخیر 12 روزه، پای کار آمدند. در این زمینه باید از مدیران استانی و همه دستاندرکاران حوزه که در نکوداشت خانوادههای شهدای جنگ 12 روزه تلاش کردند، قدردانی کنم. این ارتباط نزدیک روحانیت با مردم و حضور در میان خانوادههای ایثارگران بازتاب و آثار بسیار مثبتی به همراه دارد.
وی تأکید کرد: امروز دشمن بیدار است و نقشههای خود را برای مقابله با روحانیت با جدیت دنبال میکند. روحانیت در همه سطوح، اعم از طلاب، علما و مسئولان، باید بدانند که هدف اصلی دشمن، تضعیف جایگاه حوزه و مرجعیت است. اما ما هرگز در برابر دنیا تسلیم نخواهیم شد و قطعاً وظیفه خود را در مسیر خدمت به دین و مردم ادامه خواهیم داد.
مدیر حوزههای علمیه خواهران کشور، با اشاره به ضرورت توجه به اولویتها در عرصههای مختلف اجتماعی و فرهنگی اظهار داشت: یکی از شیوههای دشمن این است که مسائل فرعی را مهم جلوه دهد تا ما را از پرداختن به مسائل اصلی و حیاتی باز دارد. البته کارهای لغو و بیهوده هیچگاه جایگاهی در برنامههای حوزه نخواهد داشت، بلکه آنچه باید دنبال شود، توجه به مسائل اهم، اساسی و تصمیمات بزرگ است که میتواند حوادث مهم و سرنوشتساز خلق کند.
فاضل افزود: امروز همه فرصتها مهیاست؛ نظام اسلامی، رهبری و دولت خدمتگزار در مسیر خدمت به مردم تلاش میکنند. همانگونه که رهبر معظم انقلاب تأکید داشتند، وظیفه ما نسبت به دولتها «حمایت و هدایت» است. در عین حال دولت باید متوجه باشد که اولویت اصلی مردم پس از فرهنگ، تأمین معیشت و زندگی روزمره آنان است و نباید وقت و انرژی صرف مسائلی شود که دردی از جامعه دوا نمیکند. به عنوان نمونه، صدور مجوز برای برگزاری برخی برنامهها نمیتواند پاسخگوی مشکلات مردم باشد.
مدیر حوزههای علمیه خواهران خاطرنشان کرد: در عرصه بینالملل نیز باید دنیای پیرامونی و قدرتهای جهانی را به درستی شناخت. البته هیچ قدرتی در برابر قدرت خداوند عددی به حساب نمیآید و وعده الهی بر نصرت مؤمنان، وعدهای حق و قطعی است. قرآن کریم بارها یادآور شده است که خداوند پیامبران و پیروانشان را از آزمونهای دشوار نجات داده است. بنابراین امتحان و ابتلا بخشی از سنتهای الهی در عالم است و ما نیز باید با امید و توکل به خدا، مسیر خود را ادامه دهیم.
وی تأکید کرد: جمهوری اسلامی فرصتهای ارزشمندی در اختیار ما گذاشته و با هدایت رهبران انقلاب و بهرهگیری از تعالیم پیامبر اکرم(ص) و امام صادق(ع) و همچنین حوزههای علمیه، میتوانیم در سال 1404-1405 گامهای مؤثرتری در تحقق اهداف برداریم. به امید آنکه همایش پیشِرو نیز بتواند به بهترین نحو به اهداف از پیش تعیینشده خود دست یابد و مدیران حوزه با انرژی و انگیزهای مضاعف، سال جدید را در مدارس و استانها آغاز کنند.
انتهای پیام/