اساسی‌ترین تکالیف مسئولین و مردم در زمینه حفظ و تقویت روحیه همبستگی ملی
به گزارش بخش سیاسی وبانگاه به نقل از گروه امام و رهبری خبرگزاری تسنیم، حضرت آیت‌الله سید علی خامنه‌ای (مد ظله‌العالی) رهبر حکیم انقلاب اسلامی در جریان دیدار اخیر خود با رئیس‌جمهور و اعضای هیئت دولت، بیانات بسیار مهمی را ایراد فرمودند. ایشان وظیفه مهم دولت‌ها را تقویت مولفه‌های قدرت ملی و عزت ملی برشمردند و مهم‌ترین وجه آن را ارتقای روحیه، انگیزه و یکپارچگی ملت عنوان کردند. معظم‌له پیش‌تر نیز در بیانات‌شان به مناسبت سالروز شهادت هشتمین کوکب تابناک آسمان امامت و ولایت، حضرت امام علی ابن موسی‌الرضا (علیه‌السلام) بر ضرورت و اهمیت حفظ اتحاد و انسجام ملی و مراقبت از این روحیه که دشمنان ایران به‌خصوص پس از جنگ تحمیلی 12روزه در صدد از بین بردن آن هستند، تاکید ورزیده و در این راستا تعبیر قابل توجه «اتحاد مقدس» را مطرح فرموده بودند که حاکی از عمق اهمیت و ارزش‌مندی اتحاد ملت ایران در مقطع حساس کنونی است.
برای واکاوی بیشتر بیانات اخیر مقام معظم رهبری در باب لزوم و اهمیت انسجام، یکپارچگی و اتحاد مقدس، به سراغ دکتر سیدکاظم سیدباقری، عضو هیأت علمی گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و رئیس انجمن مطالعات سیاسی حوزه رفتیم و با او در این زمینه هم‌کلام شدیم.
در ادامه مشروح این گفت‌وگو را از نظر می‌گذرانید:
تسنیم: مقام معظم رهبری در بیانات اخیرشان همواره بر مسئله‌ای کلیدی تاکید ورزیده‌اند و آن ضرورت یکپارچگی و انسجام ملی در مقطع فعلی است. ایشان در همین راستا تعبیر بسیار ویژه «اتحاد مقدس» را مطرح فرمودند که به روحیه منسجم ملت ایران در جریان جنگ تحمیلی 12روزه دلالت دارد. تبیین و ارزیابی شما در باب تاکیدات انسجام‌بخش و اتحادآفرین رهبر معظم انقلاب اسلامی چیست؟
سیدباقری: تعبیر «اتحاد مقدس» که مقام معظم رهبری در فرمایش‌های اخیر خود درباره رویارویی ملت ایران با جنگ تحمیلی 12روزه از سوی آمریکا و رژیم صهیونیستی به‌کار برده‌اند، تعبیری عمیق، دقیق، بایسته، معنادار و سنجیده است. این تعبیر نه صرفاً از جنس تشویق و تحسین عمومی، بلکه حامل پیامی راهبردی برای همه مردم به‌ویژه نخبگان و کارگزاران نظام اسلامی است که باید به‌درستی تحلیل شود.
اتحاد مقدس؛ تفطنی دگرباره به تجربه تاریخی دفاع مقدس
کاربرد اتحاد مقدس و دیگر تعابیری چون «سپر پولادین دل‌ها و اراده ها» (1404/6/2)، یادآور ادبیات دفاع مقدس است؛ همان روحیه‌ای که در هشت سال جنگ تحمیلی با رژیم بعثی عراق بروز یافت. در آن دوره، ملت ایران از هر گرایش مذهبی، قومی، قبیله‌ای و وابسته به هر جریان سیاسی، با وحدتی امیدافزا و کاربردی وارد میدان شدند و اجازه ندادند تا یک وجب از خاک ایران عزیز جدا شود. استفاده دوباره از آن تعبیر، نشان از تفطن دیگربار به آن تجربه تاریخی و انسجام کامیابی‌آور است، تجربه‌ای برخاسته از ارزش‌ها، آرمان‌ها، ایمان و غیرت ملی ایرانیان. به بیان رهبری معظم «یک ملّت در حدود نود میلیون جمعیّت، یکپارچه، یک‌صدا، شانه‌به‌شانه، در کنار هم، بدون هیچ‌گونه تفاوتی در خواسته‌ها و در مقاصدی که ابراز می‌کنند، ایستادند» (1404/4/5) به یاد آوریم، وقتی امری مقدس می‌شود، در سطحی بالاتر از وحدت ملی صرف قرار می‌گیرد و امری مقدس، امری است که نباید به هیچ عنوان آن را شکست و یا به بهانه‌های مختلف از آن گذر کرد.
همبستگی مردم در جریان جنگ تحمیلی اخیر برآمده از احساس خطر مشترک و دغدغه‌مندی ملی بود
در رویارویی با حمله تجاوزکارانه آمریکا و رژیم صهیونی، اقشار مختلف جامعه ایران در یک همبستگی فراگیر و خودجوش کنار هم ایستادند که نه ناشی از اجبار حکومتی بلکه برخاسته از احساس خطر مشترک و دغدغه‌مندی ملی بود. این همدلی در قالب هم‌صدایی رسانه‌ای، فرهنگی و اجتماعی، شبکه‌های اجتماعی، محافل نخبگانی و گفت‌وگوهای روزمره تجلی یافت و حامل پیامی امیدآفرین بود که حمله به ایران، حمله به حیثیت همه مردم و موجودیت مام وطن است. همچنین نهادهای رسمی، کارگزاران نظام اسلامی و نخبگان، با هماهنگی و مسئولیت‌پذیری نشان دادند که این انسجام فراتر از منافع شخصی و گروهی قرار دارد. این همدلی راهبردی مهم در تحکیم انسجام داخلی در برابر جنگ ترکیبی دشمن، بازسازی گفتمان انگیزشی برای نسل جوان و بازتعریف هویت ملی و دینی است.
نقد وحدت‌شکن ممنوع!
اما مهم حفظ این روحیه در شرایط فعلی است، از این منظر است که موضوع نفوذ آگاه و نفوذ ناآگاه و نادان طرح می‌شود، در نفوذ آگاهانه کسانی با آگاهی کامل و نیت مشخص، به قصد ضربه زدن به انسجام ملی تلاش می‌کنند. اما در نفوذ ناآگاه افرادی ساده‌لوح بدون اطلاع کامل از پیامدهای گفتار، تکاپوی مجازی و کار خود، در مسیر اهداف دشمن قرار می‌گیرند و در زمین او بازی می‌کنند. افراد به دلیل کم‌دانشی، کج‌فهمی، سیاست‌زدگی و چیرگی منافع حزبی، ناخواسته به دشمن کمک می‌کنند. این دشواره وقتی پیچیده‌تر می‌شود که افرادی یا گروه‌هایی با بهانه‌های به ظاهر مثبت مانند دفاع از گفتمان انقلاب اسلامی، نقد منصفانه، یا تقویت نظام، به کینه‌پراکنی و کینه‌سازی مشغول می‌شوند و برای تخریب وحدت، ظاهر مسئله را موجه جلوه می‌دهند. البته کسی نمی‌گوید نقد نباشد، مهم، زیرکی و فطانت در تحلیل، گزینش واژگان و نظرگاهی است که منتقد برمی‌گزیند تا رفتارش وحدت‌شکن نباشد.
تقویت همبستگی ملی از رهگذر تاکید بر مشترکات فرهنگی، دینی و تاریخی
تسنیم: با توجه به اینکه دشمنان ایران به دنبال ایجاد اختلاف و نفاق‌افکنی در کشور هستند و می‌کوشند تا انسجام و یکپارچگی ملی ما را از بین ببرند، از نگاه شما مهم‌ترین مولفه‌هایی که می‌توانند از انسجام و اتحاد مقدس ملت ایران پاسداری کنند، چیست؟
سیدباقری: فکر می‌کنم مهم‌ترین مولفه‌های راهبردی که می‌توانند در شرایط کنونی از انسجام و اتحاد مقدس ملت ایران نگهداری کنند و روحیه ملی را تقویت سازند، دربردارنده تقویت همبستگی ملی از طریق تأکید بر مشترکات فرهنگی، دینی و تاریخی، حفظ گفت‌وگوی صادقانه و احترام متقابل میان گروه‌های مختلف، ارتقای اعتماد عمومی به نهادهای رسمی و مردمی از طریق شفافیت و پاسخگویی، مقابله با تفرقه‌افکنی و نیز تقویت مشارکت فعال مردم در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی است.
مسئولین برای تقویت یکپارچگی ملی از دوقطبی‌سازی بپرهیزند
تسنیم: اساسی‌ترین تکالیفی که در زمینه حفظ و تقویت روحیه اتحاد، انسجام و همبستگی ملی بر دوش مسئولین، نهادها و دستگاه‌های ذی‌ربط قرار دارد را چه می‌دانید؟
سیدباقری: اساسی‌ترین تکالیفی که در زمینه حفظ و تقویت روحیه همبستگی ملی بر دوش مسئولین و مردم قرار دارد، عبارتند از: اول، اتخاذ سیاست‌های هم‌افزا و هماهنگ برای تقویت وحدت ملی و پرهیز از دوقطبی‌سازی؛ آنان که به بهانه‌های مختلف بر طبل اختلاف می‌کوبند و در پی عقده‌گشایی و کینه‌پراکنی هستند، بر خلاف اتحاد مقدس نقش می‌آفرینند. قرآن کریم بارها مؤمنان را به دوری از پراکندگی فراخوانده است که «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّقُوا» (آل‌عمران، 103) و تاکید دارد که اگر اختلاف و چالشی هم در میان برادران دینی پیش آمد، باید پا پیش نهاد و حل نزاع کرد: «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ» (حجرات، 10). دوم، ترویج فرهنگ گفت‌وگو، احترام متقابل و پذیرش تفاوت‌ها در جامعه است. قرآن کریم، تاکید دارد حتی اگر فرد مقابل، عقیده‌ای دیگرگون دارد، با آنان به شیوهای حکیمانه، عقلانی و اخلاق‌مدار گفت‌وگو کن: «ادْعُ إِلِى سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُم بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ» (نحل، 125). در جامعه با آراء مختلف و هزارتوی فرهنگی، نباید انتظار داشت که همگان یکسان بیندیشند، باید تفاوت‌ها را به رسمیت شناخت، گویی حکمت پروردگار بر آن است که مردم دارای اختلاف باشند: «وَلَوْ شَاءَ رَبُّکَ لَجَعَلَ النَّاسَ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَا یَزَالُونَ مُخْتَلِفِینَ» (هود، 118). البته در کنار پذیرش اختلاف، مهم مدیریت خردمندانه اختلاف و نه حذف آن است تا آن تفاوت‌ها منجر به هرز سرمایه و توان جامعه اسلامی نشود. بر اساس ادبیات اندیشه سیاسی اسلام، جامعه سالم و مقتدر، جامعه‌ای است که در آن گفت‌وگو جای تقابل، احترام جای تحقیر و پذیرش تفاوت‌ها جای حذف را بگیرد و همه نیروها در راستای هدف عالی به کار گرفته شوند.
دو مورد دیگر را هم به اختصار عرض می‌کنم. سوم، ارتقای شفافیت، عدالت و پاسخگویی در مدیریت امور عمومی برای افزایش اعتماد عمومی است که فرمود «إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ» (نحل، 90)؛ چهارم، بهره‌گیری از ظرفیت‌های رسانه‌ای، آموزشی و فرهنگی برای تقویت ارزش‌های مشترک ملی، دینی و انقلابی. دشمن همه جوره از این ظرفیت در جنگ روایت‌ها استفاده می‌کند، اما ما سوگمندانه، گاه استفاده نمی‌کنیم، گاهی هم که بهره می‌گیریم چندان غیرهنرمندانه است که در برخی مواقع، اثر معکوس دارد.
انتهای پیام/