وضعیت بحرانی نظام سلامت در سیستان/ امتناع پزشکان فوق‌تخصص از حضور در منطقه!
حسین شهدادی در گفت‌و‌گو تفصیلی با خبرنگار تسنیم در زابل با بیان اینکه مسائل بهداشتی ریشه در فرهنگ مردم دارد، اظهار داشت: متاسفانه در این زمینه کمرنگ عمل کرده‌ایم و نتوانستیم از توان رسانه‌ها به درستی استفاده کنیم.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی زابل با اشاره به طرح «پزشک خانواده» و «نظام ارجاع» به عنوان یکی از اولویت‌های اصلی وزارت بهداشت در حال حاضر، افزود: این مسئله چند سال قبل نیز مطرح شد اما به نتیجه نرسید. اساس و بنای این کار بسیار خوب است؛ نظام ارجاع می‌خواهد خدمات را به نزدیک‌ترین سطحی که مردم حضور دارند برساند و در دسترس قرار دهد.
وی با بیان اینکه مردم سیستان کمتر از «نظام ارجاع» استفاده می‌کنند، افزود: این در حالی است که اگر فوایدش را بدانند، هم از لحاظ مالی و هم از لحاظ پیگیری درمان، برایشان بسیار مقرون به صرفه است. کمتر شبکه‌ای در منطقه وجود دارد که چندین پایگاه جامع سلامت نداشته باشد و در این پایگاه‌ها اکثر خدمات سطح اول و دوم ارائه می‌شود.
بهورز خانه بهداشت بهترین مرجع درمانی روستاییان
شهدادی با اشاره به نقش بهورزان در خانه‌های بهداشت، تاکید کرد: چه کسی بهتر از بهورز خانه بهداشت مشکلات مردم یک روستا را می‌داند؟ مشکلات فرهنگی، سلامت و مالی را می‌داند و بهتر از همه دنبال می‌کند.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی زابل به تجربه موفق طرح «گات» در زمینه داروهای بیماری سِل اشاره کرد و گفت: برای حل مشکل طولانی شدن درمان سل، به این نتیجه رسیدیم که بهورز خانه بهداشت روزانه دارو را به بیمار بدهد که مصرف کند و اتفاقاً خیلی خوب هم جواب داد.
وی هدف از نظام «پزشک خانواده» پیگیری بیماران مزمن مانند فشار خون، نارسایی کلیه و دیابت، به خصوص با توجه به سالمند شدن جمعیت عنوان کرد و گفت: بهترین کسی که می‌تواند این مسائل را پیگیری کند، بهورز است. بسیاری از مشکلات در همان سطح اولیه حل می‌شوند.
شهدادی خاطرنشان کرد: هم‌اکنون مراکز نیمروز، هیرمند، زهک و هامون و حتی آزمایشگاه‌های موجود، نیازهای اولیه بیماران را مرتفع می‌کنند و نیازی به صرف هزینه زیاد برای مراجعه به بیمارستان‌های سطح بالاتر نیست.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی زابل با تاکید بر لزوم پرهیز از اقدامات تشخیصی غیرضروری، گفت: شایع‌ترین دلیل سرطان‌های تیروئید، تابش اشعه همان عکس‌های گرافیکی است که در کودکی از سر و گردن گرفته می‌شود. نیازی نیست اینقدر خودمان را در معرض اشعه قرار دهیم، بسیاری از این موارد در همان سطوح اول قابل پیگیری و حل شدن هستند.
تمایل مردم به مراجعه مستقیم به بیمارستان‌ها به جای بهره‌گیری از «نظام ارجاع» غلط است
وی با اعلام آمادگی دانشگاه برای ارجاع بیماران به سطوح بالاتر در صورت نیاز، افزود: اخیراً جلسه‌ای داشتیم تا هماهنگی بین مراکز جامع سلامت و بیمارستان‌ها صورت گیرد و حتی برای متخصصان زنان، قلب و عروق و داخلی نوبت گرفته شود. متاسفانه تمایل مردم به مراجعه مستقیم به بیمارستان‌ها و طی نکردن سطوح ارجاع، این سیستم را کمرنگ کرده است.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی زابل به مزایای مالی استفاده از نظام ارجاع اشاره کرد و گفت: در این حالت سهم فرانشیز یا پرداخت از جیب مردم نیز کم می‌شود. در حالت معمول باید 30 درصد پرداخت کنند، در حالی که با نظام ارجاع 15 درصد می‌پردازند. وقتی یک متخصص داخلی رهنمودی می‌دهد، این رهنمود به پزشکی که بیمار را ارجاع داده و در نهایت به بهورز باز می‌گردد و بهورز پیگیر کار این فرد است و یک پرونده پزشکی برایش تشکیل می‌دهد.
شهدادی از رسانه‌ها درخواست کرد تا به موضوع نظام ارجاع بپردازند و مردم را از مزایای آن آگاه سازند و با ذکر مثالی تصریح کرد: نیاز نیست مردم از روستاها برای یک ویزیت به شهر بیایند و هزینه‌های گزاف رفت و برگشت متحمل شوند. با 10 تا 30 هزار تومان می‌توانند مشکلاتشان را در همان مرکز جامع سلامت حل کنند و خدمات بهتری هم دریافت خواهند کرد. این نظام با تاکید ویژه رئیس جمهور پیگیری می‌شود و دانشگاه علوم پزشکی زابل نیز زیرساخت‌های لازم برای آن را فراهم کرده است.
دنبال رایگان کردن ارائه خدمات به بیماران تنفسی سیستان هستیم
وی با اشاره به اولویت بیماران تنفسی در منطقه سیستان گفت: آمار این بیماران مکرراً ارائه شده و در حال جمع‌بندی نهایی هستیم. اما فراتر از آن، در حال رایگان کردن خدمات ارائه شده به این بیماران هستیم. مکاتباتی با معاونت درمان وزارت بهداشت و شخص وزیر انجام شده تا این موضوع، مشابه حوادث ترافیکی، برای سیستان نیز مدنظر قرار گیرد. این امر نیازمند پیگیری جدی نمایندگان مجلس است و رایزنی‌هایی نیز با حسینعلی شهریاری نماینده مردم زاهدان و رئیس کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی صورت گرفته تا به نتیجه مطلوب برسیم.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی زابل در پاسخ به سوال درباره عدم حضور فوق تخصص ریه در زابل، این مسئله را یک “قصه طولانی” دانست و توضیح داد: پس از دکتر نعمتی، کمتر کسی در اینجا ماندگار شد. زابل وطن ماست و برای حل مشکلات آن، علوم پزشکی به تنهایی نمی‌تواند موفق باشد. یک فوق تخصص، نیاز به پروازهای مستقیم دارد. بسیاری از دانشگاه‌ها برای جذب فوق تخصص‌ها رقابت می‌کنند. متاسفانه اکثر پروازهای ما کنسل می‌شوند و متخصصان پیش از انتخاب شهر، شرایط آن از جمله آب و هوا را بررسی می‌کنند.
شهدادی به تجربه عجیب جذب یک فوق تخصص اشاره کرد و گفت: با پیگیری‌های انجام شده یک فوق تخصص به ما اختصاص یافت، اما جالب است بدانید ایشان از کشور سوریه بودند و فارسی بلد نبودند. وقتی متوجه شدند مقصد زابل است، نیامدند و مقصد خود را تغییر دادند. این نشان می‌دهد که نیروهای فوق تخصص بسیار کمیاب هستند!
کمبود پرستار معضل جدی در نظام سلامت سیستان
وی با اشاره به کاهش نیروهای تخصصی در سال‌های اخیر، هم در حوزه پزشکی و پرستاری، افزود: ما دانشکده پرستاری با ورودی مهر و بهمن و حداقل 30 دانشجو در هر ورودی داریم اما متاسفانه اکنون حتی یک نفر هم برای گذراندن طرح در زابل پشت خط نداریم. همه ترجیح می‌دهند یک سال در شهرهای دیگر در نوبت بمانند، اما به زابل نمی‌آیند، در حالی که اگر همین امروز به زابل بیایند، طرحشان آغاز می‌شود. ما سالانه 60 نفر فارغ‌التحصیل پرستاری داریم، اما حتی نیمی از آنها نیز حاضر به کار در زابل نیستند. این مشکل ماست که نیازمند همکاری سایر حوزه‌هاست.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی زابل تأکید کرد: ما تمام تلاشمان را برای جذب نیروهای فوق تخصصی آغاز کرده‌ایم. می‌دانیم که توزیع نیروها سالی یک بار است و به دلیل جنگ 12 روزه، فارغ‌التحصیلی بسیاری از این عزیزان به تعویق افتاده، که احتمالاً امسال این مسئله در یک بازه زمانی طولانی‌تر رخ خواهد داد.
شهدادی در خصوص داروخانه شبانه‌روزی نیمروز بیان کرد: اگر این فردی راضی شود که داروخانه را شبانه‌روزی کند، ما فردا مجوز کمیسیون ماده 20 را برایش صادر می‌کنیم. این موضوع باز هم نیازمند فعالیت رسانه‌هاست، چرا که بحث‌های امنیتی مطرح است. من یک شب برای بازدید به آنجا رفتم و صحبت کردیم. نگرانی متولی داروخانه از بابت امنیت نیروها در شب بود اما اگر راضی شود، ما این مجوز را می‌دهیم.
بهره‌گیری از ظرفیت همه پتانسیل‌های اساتید دانشگاه
وی در پاسخ به سئوال درباره علت عدم استفاده از نخبگان سیستانی و انتقاداتی که در این زمینه در فضای مجازی مطرح شده مبنی بر جذب نیرو از دانشگاه‌های دیگر، گفت: دوستانی که ما در معاونت‌ها استفاده کرده‌ایم سال‌ها در منطقه بوده‌اند. دکتر استادرحیمی حداقل 15 سال است که در سیستان بیشتر از هر کسی کار خیر انجام داده‌اند و اکنون نیز در مطبشان هم فعال هستند. دکتر هدایتی نیز به عنوان فردی بسیار با اخلاق نزدیک به 20 سال است که در زابل هستند. چرا باید به توانایی‌های دانشگاه خودمان با این دید نگاه کنیم؟
رئیس دانشگاه علوم پزشکی زابل افزود: ما هیچ‌گاه از دانشگاه‌های دیگر نیرو نمی‌آوریم. فردی که مشکلات دانشگاه را درک کند و آنها را حل کند، برای ما ارزشمند است. نیروهایی که استفاده شده‌اند، الحمدلله عضو جناح و گروهی هم نیستند. ما مجری خدمت شفاف و صادقانه به مردم هستیم. برخی دوستان می‌گویند فلانی گفته هر موقع گفتند برو، می‌روم. من هم‌اکنون می‌گویم، هر موقع احساس کنم نمی‌توانم برای مردم کاری انجام دهم، پیش از آنکه به من بگویند، خودم می‌روم چرا که این ظلم به مردم است. این مردم کم مشکل ندارند که ما هم بخواهیم مشکلات بیشتری به آنها اضافه کنیم یا ضعف ما باعث افزایش چالش‌هایشان شود.
شهدادی تأکید کرد: از افراد و پتانسیل‌هایی که در دانشگاه وجود دارد، استفاده می‌کنیم. این پتانسیل ممکن است ریشه‌اش در شهر دیگری باشد، اما حداقل چندین سال است که در این شهر زندگی می‌کند و از یک نگاه و فرهنگ دیگر نیز به این قسمت نگاه می‌کند. ما اکنون 140 تا 150 عضو هیئت علمی داریم که باور کنید بسیاری از آنها دلسوزتر از ما هستند و کارهایی انجام می‌دهند که من بومی برای مردم انجام ندادم. پس نباید خدای ناکرده با استفاده از این الفاظ، چندقطبی در دانشگاه ایجاد کنیم.
وی به موضوع تعیین‌تکلیف پست‌های مختلف در دانشگاه اشاره کرد و گفت: ما آرام آرام در حال تعیین تکلیف همه موارد هستیم، اما نمی‌خواهم شتاب‌زده عمل کنم. انتصاباتی هم که در دانشگاه انجام شد واقعاً به دور از شتابزدگی بود و به همه فرصت لازم داده شد. ملاک ما عضویت در گروه یا جناح خاصی نیست و هر کسی دارای دو پست است، باید تعیین تکلیف شود.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی زابل در خصوص نیروهای خدماتی و تاسیساتی اظهار داشت: نیروهایی که وارد دانشگاه می‌شوند، ابتدا باید مجوز داشته باشند و سپس مراحل اداری و گزینش را طی کنند. متاسفانه پیش از این مسیر به سبک دیگری پیش رفته و اتفاقاتی که باید می‌افتاده، رخ نداده است. هرچند تمام تلاشمان را می‌کنیم این مشکل برطرف شود، اما یک مشکل قانونی جدی وجود دارد.
شهدادی با بیان اینکه نیروی خدماتی به اندازه کافی وجود دارد، به مشکل جذب نیرو اشاره کرد و افزود: جذب هر نیرویی نیاز به مجوز خاص خود را دارد. دانشگاه مجوزی برای استخدام 620 نفر گرفته بود که با رایزنی‌های مختلف، این تعداد به 167 نفر کاهش یافت، به خصوص در بحث نیروهای فوریت‌های پزشکی که بسیاری از پایگاه‌های ما با کمبود مواجه‌اند. مجوز 10 نفر در این بخش به نزدیک 30 نفر افزایش یافته و تلاش می‌کنیم در برنامه‌های استخدامی بعدی، کمبود نیروهای تخصصی را جبران کنیم. نسبت نیرو به تخت در دانشگاه ما تقریباً 0.6 است که 0.4 کمتر از استانداردهاست.
وی در پاسخ به سئوال درباره خدمات رفاهی و پانسیون‌ها گفت: پانسیونی که امسال استفاده می‌شود، همان پانسیون سال گذشته است و با وجود افزایش قیمت‌ها، ما باز هم آن را اجاره کرده‌ایم تا همکارانمان از آن استفاده کنند. در شش ماه گذشته، تقدیرهایی از همکارانمان در مناسبت‌های مختلف انجام شده که شاید در چند سال گذشته بی‌سابقه بوده است. آمارها و امور مالی دانشگاه این موضوع را تأیید می‌کنند.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی زابل در مورد زایشگاه و انتقادهای مطرح شده در این حوزه، توضیح داد: مسائل مطرح شده درباره زایشگاه تماماً آن چیزی نیست که گفته می‌شود؛ داستان‌های دیگری در جریان است. اما مطمئن باشید تمام بیمارانی که به بیمارستان مراجعه می‌کنند را عضوی از خانواده خود می‌دانیم و اگر بی‌مهری یا کم‌لطفی صورت گیرد، پیگیر هستیم. این مشکلات یک روزه ایجاد نشده‌اند که یک روزه هم حل شوند؛ این‌ها زمان‌بر هستند و نیاز به فرهنگ‌سازی دارند. بسیاری از افرادی که در آنجا کار می‌کنند، دانشجویان خودم بوده‌اند و بارها به آنها در مورد اخلاق و برخورد با بیماران تذکر داده‌ایم.
حل مشکل فاضلاب بیمارستان زابل
شهدادی با اشاره به وضعیت بیمارستان امیرالمومنین(ع)، به مشکل فاضلاب این بیمارستان پرداخت و گفت: روزی که به اینجا آمدم، وضعیت فاضلاب بیمارستان آنقدر بحرانی بود که باور کنید آن شب خوابم نبرد؛ هر لحظه فکر می‌کردم ستون‌های بیمارستان ریزش می‌کند، چون فاضلاب دقیقاً زیر ستون‌ها می‌ریخت. با تلاش فراوان توانستیم این مشکل را حل کنیم. بیمارستان امام نیز مدت‌هاست از مدار خارج شده بود که توانستیم جلوی گسترش فرسودگی آن را بگیریم.
وی افزود: از سازمان برنامه و بودجه، آقای پورتقی را به اینجا آوردیم و هزینه‌هایی برای راه‌اندازی فاضلاب و مقاوم‌سازی بیمارستان امیرالمومنین(ع) از بخش نوزادان و اطفال و CCU دریافت کردیم. کار کردن در بیمارستانی که در حال پذیرش بیمار است و همزمان نیاز به تعمیرات دارد، بسیار سخت است. ما مجبور می‌شویم راهرویی از یک بخش دیگر را بگیریم و بیماران را به آنجا منتقل کنیم تا یک راهرو را تعمیر کنیم.
اداره دانشگاه علوم پزشکی با حداقل هزینه ممکن
رئیس دانشگاه علوم پزشکی زابل به مشکلات مالی دانشگاه اشاره کرد و گفت: دانشگاه ما پنج ماه است که با حداقل هزینه‌های ممکن از وزارت بهداشت اداره می‌شود. درآمد ما دو دسته است؛ یک درآمد نقدی که متاسفانه نداریم. 70 درصد سهم بیمه‌هاست و 30 درصد سهم بیمار. اکثر مردم زابل در سه دهک پایین قرار دارند، یعنی خدمات برای آنها رایگان است. باقی‌مانده هم یا به کمیته امداد مراجعه می‌کنند و یا از بهزیستی استفاده می‌کنند که آنها نیز رایگان می‌شود. در نتیجه عملاً درآمد نقدی وجود ندارد.
شهدادی ادامه داد: مشکل اصلی ما بیمه‌ها هستند. ما کاری را انجام می‌دهیم و با یک چک به ما پول می‌دهند که مشخص نیست چه زمانی پرداخت می‌شود. پزشکی که کار می‌کند، حقوقش بر اساس عملکردش است. آیا یک جراح با 20 میلیون تومان می‌تواند کار کند؟ پول بلیت‌هایش هم نمی‌شود. رایزنی‌های زیادی انجام داده‌ایم و خوشبختانه چند ماه از کارانه‌های پزشکانمان را پرداخت کرده‌ایم تا دچار مشکل و مجبور به ترک کار نشوند. بسیاری از پزشکان جراح ما مطب هم ندارند و 24 ساعته در بیمارستان کار می‌کنند.
بدهی 800 میلیاردی دانشگاه علوم پزشکی زابل
وی گفت: قرار بود 80 همت به وزارت بهداشت در اردیبهشت‌ماه پرداخت شود که نشد. در خردادماه هم با اتفاقاتی که افتاد، این موضوع همچنان باقی مانده است. امیدواریم هرچه سریع‌تر این مسائل مرتفع و دانشگاه ما هم پولدار شود تا بتواند حداقل بدهی‌هایش را پرداخت کند. ما 700 تا 800 میلیارد تومان بدهی داریم و ماهانه 150 تا 200 میلیارد تومان هزینه دانشگاه است که کنترل و پرداخت آنها در بیمارستانی که درآمد ندارد، واقعاً سخت است.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی زابل با اشاره به وضعیت بیمارستان امام خمینی(ره) اظهار داشت: رایزنی‌های خوبی برای تکمیل این بیمارستان انجام شده و مسکن و شهرسازی در حال ساخت آن است. با این حال، سرعت ساخت کند شده بود که با رایزنی‌های انجام شده و قول پرداخت مبالغی، امیدواریم این روند تسریع شود. برنامه و بودجه نیز از این پروژه بازدید کرده و در صورت به سرانجام رسیدن بیمارستان امام خمینی(ره) در چند سال آینده، کمک شایانی به ارتقای خدمات درمانی در منطقه خواهد شد.
شهدادی افزود: با بهره‌برداری از بیمارستان امام خمینی(ره) می‌توان بخش‌های فوق تخصصی را به این بیمارستان منتقل کرد و بیمارستان امیرالمومنین(ع) به عنوان بیمارستان عمومی به فعالیت خود ادامه دهد که این امر موجب کاهش فشار بر بیمارستان امیرالمومنین(ع) و تسهیل در ارائه خدمات به مردم خواهد شد.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی زابل با تاکید بر اهمیت توجه به معیشت مردم منطقه، گفت: اگر معیشت و سلامت مردم این منطقه درست شود، مشکل ریزگردها نیز توسط خود مردم حل خواهد شد. متاسفانه ما به جای توجه به معیشت مردم، تنها به مشکل ریزگردها چسبیده‌ایم.
شهدادی خاطرنشان کرد: ریزگردها ناشی از مشکل معیشتی مردم است. خشکسالی و از بین رفتن کشاورزی و دامداری، مردم را با مشکلات جدی مواجه کرده و به فکر جایگزینی برای آن نبوده‌ایم.
وی تاکید کرد: اگر معیشت مردم درست شود، درآمد مردم نیز افزایش می‌یابد و در نتیجه پزشکان نیز برای حضور در این منطقه ترغیب می‌شوند و شرایط بهتری برای ارائه خدمات خواهند داشت. این‌ها حلقه‌های یک زنجیر هستند که می‌توانند به بهبود وضعیت منطقه کمک کنند.
انتهای پیام/