"فرونشست زمین" در کمین سیستان/ تبعات جبران‌ناپذیر برداشت بی‌رویه منابع آبی + فیلم
فرهاد شهرکی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در زاهدان با تشریح وضعیت بحرانی تامین آب شرب در منطقه سیستان، نسبت به تبعات برداشت بی‌رویه از منابع آبی زیرزمینی هشدار داد و آن را حرکتی غیراصولی و آسیب‌زا برای آینده منطقه دانست.
وی با اشاره به خشکسالی‌های چند ساله و عدم ورود آب به منطقه سیستان، به اجرای طرحی فوری برای تامین آب شرب اشاره کرد و گفت: در زمان بحران کمبود آب و خشک شدن چاه نیمه‌ها، طرحی فوری و در شرایط اضطراری در مناطق «حرمک و دشتک»، در فاصله حدود 150 کیلومتری سیستان، اجرا شد.
نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در این طرح چاه‌هایی حفر و یک آب شیرین‌کن با هزینه تقریبی 6 هزار میلیارد تومان نصب شد. هدف این بود که آب نسبتاً شور این چاه‌ها از طریق سیستم «اسمز» معکوس وارد آب شیرین‌کن شده و حدود 100 میلیون مترمکعب آب در سال را برای تامین آب شرب سیستان شیرین‌سازی کند.
شهرکی در ادامه به مشکل اصلی این طرح اشاره کرد و افزود: مشکل اساسی اینجاست که برداشت پیش‌بینی شده از این چاه‌ها، حدود 100 میلیون مترمکعب در سال است، در حالی که خوشبینانه‌ترین برآوردهای علمی، میزان ورود آب به این حوضه‌های آبریز را تنها 10 میلیون متر مکعب در سال تخمین می‌زنند. این به معنای برداشت 10 برابر آوردی است که عملاً به معنی نابودی این سفره‌های زیرزمینی است.
نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی با تشریح پیامدهای علمی این برداشت غیراصولی، توضیح داد: طبق اصول علمی، میزان برداشت از یک مخزن زیرزمینی نباید از میزان ورودی به آن مخزن تجاوز کند. با برداشت بیش از حد، لایه‌های زمین فشرده شده و حتی با وجود بارندگی‌های آتی، به دلیل فشردگی این لایه‌ها، آب به لایه‌های عمیق‌تر نفوذ نکرده و به صورت سیلاب از مسیر خارج می‌شود. این اتفاق مانع از تغذیه مجدد حوضچه‌های آب زیرزمینی شده و عملاً منابع آبی را از بین میبرد.
وی به یکی دیگر از پیامدهای خطرناک این روند اشاره کرد و آن را پدیده فرونشست زمین دانست و گفت: خروج آب از لایه‌های زمین باعث فشرده شدن خاک و در نتیجه نشست زمین می‌شود. این پدیده در حال حاضر در بسیاری از مناطق مرکزی ایران، اطراف اصفهان، ماهان، ورامین و جنوب تهران به وضوح مشاهده می‌شود. چاه‌های عمیق باعث خروج آب از لایه‌های تا 200 متری زمین شده و فرونشست‌هایی به میزان 5 تا 15 سانتی‌متر در سال را در این مناطق رقم زده است.
شهرکی با تاکید بر اینکه این اتفاق در سیستان نیز محتمل است، خاطرنشان کرد: اگر برداشت از چاه‌های اطراف سیستان ادامه یابد، شاهد پدیده‌ای مشابه در منطقه خواهیم بود که خسارات جبران‌ناپذیری به زیرساخت‌ها و محیط زیست وارد خواهد کرد.
نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی بر لزوم رعایت اصول علمی در مدیریت منابع آبی تاکید کرد و گفت: اگر ناچار به برداشت از این چاه‌ها هستیم، میزان برداشت باید حداکثر معادل با میزان آوردی باشد که به حوضچه‌ها وارد می‌شود. برداشت بیش از این میزان، نه تنها علمی نیست، بلکه خیانت به نسل‌های آینده و میراث آبی سیستان است و ما باید به فکر حفظ این منابع برای آیندگان باشیم.
.
انتهای پیام/