چرا خراسان شمالی دستگاه سنجش آلاینده ندارد؟/ سه ضلع بحران محیط زیست!

به گزارش بخش استان‌ها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از بجنورد، در دل خراسان شمالی، محرومیت نه فقط به معنای کمبود امکانات اقتصادی و زیرساختی، بلکه تهدیدی آشکار برای سلامت و حیات مردم معنا پیدا کرده است. استانی که سال‌هاست در آمارهای ملی، جزو مناطق کمتر توسعه‌یافته معرفی می‌شود، امروز با خطری خاموش اما گسترده دست‌وپنجه نرم می‌کند: نبود تجهیزات سنجش آلاینده‌ها. نبود این امکانات پیشرفته، یعنی بی‌خبری از لحظه‌به‌لحظه کیفیت هوایی که مردمانش تنفس می‌کنند و تأخیر در هرگونه هشدار یا اقدامات پیشگیرانه.

بیابان‌های خشک و شوره‌زارهای روبه‌گستر در جنوب و شرق استان، هر روز پیشروی می‌کنند و سایه بیابان‌زایی، روستاها و زمین‌های حاصلخیز را تهدید می‌کند. تغییرات اقلیمی، برداشت بی‌رویه منابع آب و تخریب پوشش گیاهی، زمین‌های خراسان شمالی را به آستانه فرسایش کامل رسانده است. امروز دیگر بیابان‌زایی یک تهدید دوردست نیست، بلکه پدیده‌ای است که دیوار به دیوار خانه‌های مردم قد علم کرده.

در این میان، ریزگردهای مهاجم که از کانون‌های بحرانی در آن سوی مرز، به‌ویژه مناطق خشک و بیابانی ترکمنستان، برخاسته و با وزش بادهای گرم وارد استان می‌شوند، به‌شدت کیفیت هوای بجنورد، شیروان و دیگر شهرها را پایین می‌آورد. این گرد و غبار غلیظ، نه تنها آسمان استان را تیره می‌کند، بلکه آرام آرام در ریه‌های شهروندان نفوذ کرده و اثرات جبران‌ناپذیری بر سلامت عمومی می‌گذارد.

آلودگی هوا در خراسان شمالی، به دلیل نبود شبکه پایش دقیق و مداوم، هرگز آمار واقعی و مستند نداشته است. این خلا اطلاعاتی، یک چالش ملی برای مدیریت بحران محسوب می‌شود؛ چرا که بدون داده‌های دقیق، هیچ سیاست‌گذاری مؤثر، هشدار فوری یا طرح مقابله‌ای، قابل اجرا نخواهد بود. نتیجه، همان چیزی است که امروز می‌بینیم: روزهایی با هوای ناسالم که بی‌هیچ اعلان رسمی سپری می‌شوند و تنفس شهروندان، به بهای بی‌اطلاعی قربانی می‌شود.

در حقیقت، خراسان شمالی در نقطه‌ای ایستاده که رشد بی‌رویه بیابان‌ها، هجوم گرد و غبار مرزی و نبود زیرساخت‌های پایش آلایندگان، همچون سه ضلع یک مثلث، آینده زیست‌محیطی استان را به خطر انداخته‌اند؛ آینده‌ای که اگر امروز برای نجاتش اقدامی نشود، شاید دیگر فردایی برای اصلاح باقی نماند.

چرا خراسان شمالی آلوده ترین استان کشور باشد؟

عباس قدرتی، نماینده مردم شیروان در مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در بجنورد با اشاره به اهمیت اجرای کامل قانون برنامه هفتم توسعه در مقابله با بیابان‌زایی و مهار ریزگردها گفت تغییر اقلیم را نمی‌توان متوقف کرد اما می‌توان با سیاست‌گذاری درست و اجرای مواد مغفول‌مانده قانون، شاخص‌های زیست‌محیطی استان را بهبود داد.  

وی با انتقاد از وضعیت موجود در سنجش آلاینده‌ها در خراسان شمالی افزود یکی از کارشناسان محیط زیست حاضر در نشست، پیشنهاد تجهیز استان به دستگاه‌های نوین پایش آلایندگی را مطرح کرد. به گفته قدرتی، این پیشنهاد برای نخستین‌بار در جلسه شنیده شد و وی وعده داد که در نخستین جلسه کاری خود در تهران، درخواست رسمی برای تأمین و تجهیز محیط زیست استان به تجهیزات روز را به وزارتخانه‌های مربوطه ارائه دهد.  

این در حالی است که طبق گزارش‌های رسمی، خراسان شمالی طی سال‌های اخیر بارها با بحران ریزگرد و افزایش شاخص آلودگی هوا روبه‌رو بوده، اما نبود تجهیزات پیشرفته پایش، روند تصمیم‌گیری و هشداردهی را کند و غیرهدفمند کرده است. کارشناسان محیط زیست تأکید دارند که این کاستی نباید تا برگزاری یک همایش علمی به تعویق می‌افتاد و نیازمند اقدام فوری پیش از وخیم‌تر شدن شرایط است.  

از نگاه تحلیلگران، وعده‌های تازه درباره تجهیز پایش آلایندگی، در صورتی می‌تواند مؤثر باشد که هم بودجه لازم تأمین شود و هم سازوکار بهره‌برداری و نگهداشت تجهیزات مشخص گردد.  

انتهای پیام/311/.