تحول آبیاری در گیلان با سامانه‌های نوین؛ صرفه‌جویی 40 درصدی در مصرف آب
به گزارش بخش استانها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از رشت، بحران کم‌آبی و تغییرات اقلیمی، زنگ هشدار را برای استان‌های شمالی کشور به‌ویژه گیلان که به کشاورزی سنتی وابسته‌اند، به صدا درآورده است و با توجه به کاهش بارش‌ها، افت سطح آب‌های زیرزمینی و افزایش تقاضا، مسئولان و کارشناسان حوزه کشاورزی بر لزوم تغییر الگوی مصرف آب در بخش کشاورزی گیلان تأکید دارند.
کشاورزی استان گیلان با بیش از 238 هزار هکتار اراضی شالیزاری، عمدتاً مبتنی بر کشت برنج است که بخش قابل توجهی از منابع آبی استان را به خود اختصاص می‌دهد، این در حالی است که بیش از 80 درصد مصرف آب در گیلان به بخش کشاورزی اختصاص دارد و همین موضوع اهمیت مدیریت مصرف آب در این بخش را دوچندان کرده است.
تحول در آبیاری با سامانه‌های نوین
یکی از مهم‌ترین راهکارها برای کاهش مصرف آب، استفاده از سامانه‌های نوین آبیاری است که به گفته مدیران جهاد کشاورزی گیلان، استفاده از آبیاری تحت فشار، قطره‌ای و بارانی در اراضی باغی، سیستم کم فشار در اراضی و زراعی می‌تواند تا 40 درصد در مصرف آب صرفه‌جویی ایجاد کند.
طرح‌های سامانه نوین آبیاری در باغات مرکبات، زیتون و کیوی در شهرستان‌های رودبار، رودسر و لاهیجان، تالش و شفت و سیستم کم فشار (انتقال آب با لوله) اراضی شالیزاری شهرستان‌های صومعه سرا، آستانه، شفت، املش و تالش در حال اجراست و دولت نیز 85 درصد از هزینه‌های خرید و نصب این سامانه‌ها را به صورت بلاعوض پرداخت می‌کند.
کشت‌های جایگزین و تغییر الگوی زراعی
تغییر الگوی کشت و جایگزینی محصولات کم‌آب‌بر در مناطقی که با کمبود منابع آبی روبرو است از دیگر اقداماتی است که توسط سازمان جهاد کشاورزی گیلان پیگیری می‌شود. کارشناسان معتقدند استمرار کشت برنج در همه مناطق استان با توجه به محدودیت منابع آبی در آینده با چالش‌هایی مواجه می‌شود و باید به سوی تنوع‌بخشی ارقام برنج برای مدیریت بهینه مصرف آب رفت.
در همین زمینه، صالح محمدی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار کرد: با توجه به محدودیت منابع آبی، اجرای طرح‌های آبیاری نوین و اصلاح الگوی کشت در دستور کار قرار گرفته و تاکنون بیش از 5 هزار هکتار از اراضی استان به سیستم‌های نوین مجهز شده‌اند.
به گفته وی، با مشارکت کشاورزان و حمایت دولت، می‌توان ضمن حفظ تولید، مصرف آب را به میزان قابل توجهی کاهش داد و از بحران‌های آینده جلوگیری کرد.
لایروبی انهار سنتی و بازسازی کانال‌های آبرسانی
یکی دیگر از اقدامات مؤثر در مدیریت منابع آب کشاورزی، لایروبی انهار سنتی، بهسازی زهکش‌ها و بازسازی کانال‌های انتقال آب است، بسیاری از شبکه‌های سنتی آبرسانی در گیلان به دلیل رسوب‌گذاری یا فرسودگی، موجب هدررفت شدید آب می‌شوند.
براساس اعلام مدیریت آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان، در سال جاری بیش از 150 کیلومتر از انهار سنتی در شهرستان‌های صومعه‌سرا، انزلی و ماسال لایروبی و بازسازی شده‌اند.
ترویج آموزش و استفاده از ظرفیت دانش‌بنیان
توسعه آموزش‌های ترویجی و انتقال دانش بومی به کشاورزان از دیگر اقدامات کلیدی در کاهش مصرف آب است، استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان برای ارائه راه‌حل‌های هوشمند آبیاری، رطوبت‌سنجی و کنترل مصرف آب نیز در دستور کار سازمان جهاد کشاورزی قرار گرفته است.
در سال جاری بیش از 50 دوره آموزشی برای کشاورزان در سطح استان برگزار شده و تعدادی از استارتاپ‌های فعال در حوزه هوشمندسازی کشاورزی نیز وارد گیلان شده‌اند.
با وجود اقدامات انجام‌شده، کارشناسان تأکید دارند که برای عبور از بحران آب، نیازمند عزم ملی، حمایت اجرایی، مشارکت کشاورزان و همکاری میان‌دستگاهی هستیم، بدون تغییر اساسی در روش‌های سنتی کشت، تکیه بر منابع آب محدود به چالشی جدی برای آینده کشاورزی گیلان بدل خواهد شد.
با توجه به اهمیت کشاورزی در اقتصاد و معیشت مردم گیلان، مدیریت صحیح منابع آبی و حرکت به سوی کشاورزی پایدار، ضرورتی انکارناپذیر است که تحقق این هدف، نیازمند هم‌افزایی میان دستگاه‌های اجرایی، مراکز علمی و کشاورزان است تا گیلان همچنان سبز و پربار باقی بماند.
انتهای پیام/