یادداشت| چگونه مقاومت گذشته مسیر امروز را روشن می‌کند؟
خبرگزاری تسنیم ـ مینا صدیقیان| دفاع مقدس، فراتر از یک قاب سیاه‌وسفید در آلبوم تاریخ ماست؛ این جریان، همچنان در رگ‌های جامعه جاری است و از آن گذشته، تنها محدود به جنگ و میدان نبرد نیست. این دوره تاریخی، آینه‌ای از همبستگی، ایثار و مسئولیت‌پذیری جمعی است که می‌تواند الگوی مسیر آینده جامعه باشد.
وقتی از آن روزها سخن می‌گوییم، در واقع از یک «زیست اجتماعی» حرف می‌زنیم؛ نوعی زیست که بر پایه ایمان، همبستگی، ایثار و مسئولیت‌پذیری شکل گرفت و نشان داد چگونه یک ملت می‌تواند در مواجهه با تهدیدهای بیرونی، همدل و مصمم باقی بماند. این زیست اجتماعی، در هر میدان عمل و کوچک‌ترین تلاش جمعی مردم نیز نمود پیدا می‌کرد.
هشت سال جنگ تحمیلی، در شرایطی آغاز شد که جمهوری اسلامی ایران هنوز نوزادی نوپا و جهان پیرامون، یکپارچه علیه آن بسیج شده بود اما برنامه‌ای که برای فروپاشی این نظام نوپا و تجزیه کشور طراحی شده بود، با مقاومت بی‌نظیر مردم به شکست انجامید. این تجربه نشان داد که اراده مردم، حتی در دشوارترین شرایط، می‌تواند مانع از تحقق اهداف دشمنان شود.
آنچه این ایستادگی را ممکن ساخت، چیزی جز ایمان به خدا، اعتماد متقابل میان مردم و حاکمیت و وحدت و انسجام ملی نبود. دفاع مقدس نشان داد که یک ملت می‌تواند با اراده جمعی، محدودیت‌ها را پشت سر بگذارد و به خلق حماسه‌ای ماندگار دست یابد. این حماسه، فراتر از میدان جنگ، در شکل‌دهی به هویت اجتماعی و فرهنگی نسل‌های بعدی نیز تأثیرگذار بود.
امروز، با فاصله بیش از چهار دهه از آن دوران، پرسش اساسی این است که چه نسبتی میان ما و آن میراث وجود دارد؟ اگر دفاع مقدس را صرفاً به خاطره‌ای نظامی یا رویدادی تاریخی تبدیل کنیم، آن را به یک «آلبوم خانوادگی» بدل کرده‌ایم که تنها سالی یک بار گردگیری می‌شود و از آن درس عملی نمی‌آموزیم، در حالی که نباید از آموزه‌های غنی آن غافل شویم.
اما اگر دفاع مقدس را به مثابه یک «مدرسه اجتماعی» ببینیم، می‌توانیم از آن برای مواجهه با چالش‌های امروز بهره ببریم. این مدرسه، مفاهیمی همچون مسئولیت‌پذیری، اعتماد متقابل، ایثار و ابتکار را به ما می‌آموزد؛ درس‌هایی که برای اداره جامعه و ساختن فردای کشور ضروری هستند. این دیدگاه ما را به این باور می‌رساند که هر اقدام کوچک و جمعی می‌تواند منشأ تغییرات بزرگ باشد.
یکی از بزرگ‌ترین درس‌های دفاع مقدس این بود که مسئولیت محدود به سن و جایگاه رسمی نیست. جوان 18 ساله‌ای می‌توانست فرمانده عملیات شود و تصمیم‌های سرنوشت‌ساز بگیرد. این پیام ساده اما عمیق است؛ آینده را نمی‌توان به تعویق انداخت و هر فرد با اراده، انگیزه و شناخت مسئولیت خود می‌تواند سهمی مؤثر در شکل‌دهی به جامعه داشته باشد.
امروز باید بپرسیم آیا چنین روحیه‌ای به نسل جدید منتقل می‌شود؟ یا اینکه آن‌ها در گیر و دار بی‌اعتمادی، بی‌افقی و حاشیه‌نشینی گرفتار شده‌اند؟ اعتماد متقابل میان مردم و حاکمیت، سرمایه‌ای بی‌بدیل بود که دفاع مقدس را ممکن ساخت. امروز بیش از هر زمان دیگری نیاز است این سرمایه دوباره بازسازی و در قالب فرصت‌های آموزشی و اجتماعی به نسل جوان منتقل شود.
مردمی که از جان و مال خود گذشتند، مطمئن بودند صدایشان شنیده می‌شود و تصمیم‌های کلان کشور بدون توجه به آنان گرفته نمی‌شود. اگر امروز می‌خواهیم یاد دفاع مقدس فقط یک مراسم نمادین نباشد، لازم است این اعتماد دوباره احیا شود. جوانان برای ساختن فردا، بیش از هر چیز نیاز به امید، میدان عمل، فرصت‌های واقعی و باور به توانمندی خود دارند.
جنگ 12 روزه اخیر، تجربه‌ای دیگر اما هم‌راستا با درس‌های هشت ساله است؛ اثبات اینکه مقاومت برای ایران یک واژه تاریخی نیست بلکه واقعیتی جاری و جاری‌کننده است. در جهانی که تهدیدها شکل تازه گرفته‌اند ملت ایران همچنان باید همان روحیه را زنده نگه دارد؛ اتکا به خود، همبستگی اجتماعی و باور به این که هیچ قدرتی نمی‌تواند اراده یک ملت مصمم را بشکند.
هفته دفاع مقدس اگر قرار است بیش از یک یادآوری صرف باشد، باید وظیفه امروز ما را یادآوری کند؛ انتقال روحیه مقاومت، مسئولیت‌پذیری، خودباوری و اعتماد به نسل جوانی که قرار است فردا فرمانده عرصه‌های دیگر باشد؛ در علم، فرهنگ، سیاست، اقتصاد یا … این نسل باید بیاموزد که حفاظت از ارزش‌ها و دستاوردهای ملی، مسئولیتی جمعی فراتر از مرزهای فردی و گروهی عمل می‌کند.
دفاع مقدس نه فقط خاطره پدران ما، بلکه نقشه راهی روشن برای فرزندان ماست؛ چراغی که مسیر زندگی، تلاش و مسئولیت اجتماعی آنان را روشن می‌کند. فراتر از تاریخ و آمار، دفاع مقدس روایت زندگی انسان‌هایی است که با انتخاب ایستادگی، معنای واقعی همبستگی و ایثار را بازتعریف کردند. این یاد و تجربه، الهام‌بخش تصمیم‌ها و عمل‌های امروز و فردای جامعه نیز هست.
امروز، مسئولیت ماست که این میراث را نه تنها پاس بداریم، بلکه آن را به الگویی زنده برای مشارکت، ابتکار و پیشرفت اجتماعی تبدیل کنیم. نسلی که درک کند تغییرات بزرگ از دل اقدامات کوچک و بی‌منت آغاز می‌شوند و هر فرد می‌تواند نقشی در آبادانی کشور داشته باشد؛ نقشی که فراتر از زمان و مکان اثرگذار است و این آگاهی، مسیر توسعه پایدار و همبستگی ملی را مستحکم‌تر می‌کند.
دفاع مقدس، در نهایت، یک پیام دارد؛ ایستادگی، مسئولیت‌پذیری و امید، ستون‌های قدرت یک ملت هستند و اگر امروز هم بخواهیم ایران فردا را بسازیم، باید این درس‌ها را به نسل جوان منتقل کنیم تا هر یک از آنان، چراغی برای راه آینده باشند. این پیام، یادآور آن است که اقتدار واقعی تنها در توان نظامی نیست، بلکه در اراده، همدلی و مشارکت فعال مردم در سرنوشت کشور نهفته است.
انتهای پیام/.