احیای هویت تاریخی گرگان/ تلفیق تاریخ و مدرنیته در مرمت میدان شهرداری
به گزارش بخش استانها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از گرگان، میدان شهرداری گرگان، به‌عنوان یکی از شاخص‌ترین و قدیمی‌ترین نمادهای هویت تاریخی، فرهنگی و اجتماعی این شهر، جایگاه ویژه‌ای در خاطره جمعی شهروندان و گردشگران دارد. این میدان که هم‌زمان با خیابان‌کشی‌های دوره پهلوی و ورود اتومبیل به بافت تاریخی شکل گرفت، نخستین میدان نوین شهر محسوب می‌شود که در طول سه دهه اخیر، تغییرات ناشی از مالکیت خصوصی، الحاقات ساختمانی و نصب تأسیسات به نماهای اصلی و منظر تاریخی آن خدشه وارد کرده است.
در همین راستا، پایگاه ملی بافت تاریخی گرگان بر ضرورت مرمت و ساماندهی این میدان تأکید داشته و شهرداری گرگان نیز پروژه بازطراحی و بازآفرینی میدان را با هدف ترکیب هویت تاریخی، ارتقای کیفیت زندگی شهری، بهبود ایمنی عابران و روان‌سازی جریان ترافیک آغاز کرده است.
سرپرست پایگاه ملی بافت تاریخی گرگان در گفت وگو با خبرنگار تسنیم در گرگان با تأکید بر ضرورت مرمت و ساماندهی میدان شهرداری میگوید: در طول سه دهه اخیر، بسیاری از نماهای این میدان به‌واسطه الحاقات، نصب تأسیسات و تغییرات ناشی از مالکیت خصوصی دچار آسیب شده از این رو طرح مرمت و ساماندهی میدان شهرداری گرگان از سال 1390 در کمیسیون ماده پنج استان تصویب شد.
عالیه ملک‌شاهکویی با تاکید بر اینکه بدون همراهی و مشارکت مالکان خصوصی این طرح به‌طور کامل اجرایی نخواهد شد، می‌افزاید: میدان شهرداری گرگان به‌عنوان نخستین میدان نوین این شهر، هم‌زمان با خیابان‌کشی‌های دوره پهلوی و ورود اتومبیل به بافت تاریخی شکل گرفت، در آن زمان، الگوی خاصی برای معماری بناهای اطراف میدان در نظر گرفته شد تا نمای یکپارچه و هماهنگی در این محدوده ایجاد شود.
وی ادامه می‌دهد: در طول دو تا سه دهه اخیر، بسیاری از این نماها به‌واسطه الحاقات، نصب تأسیسات و تغییرات ناشی از مالکیت خصوصی دچار آسیب شده و چهره اصلی میدان را مخدوش کرده‌اند، به همین دلیل امروزه میدان شهرداری که مرکز رفت‌وآمد شهروندان و مقصد نخست گردشگران ورودی به گرگان است، با مشکلات جدی در منظر شهری روبه‌رو است.
ملک شاهکویی با اشاره به ثبت بافت تاریخی گرگان در فهرست آثار ملی در سال 1310 به‌عنوان نخستین شهر تاریخی شمال کشور می‌افزاید: این میدان و ساختمان شهرداری به‌عنوان شاخص‌ترین عنصر معماری آن، بخشی از هویت تاریخی و فرهنگی شهر را نمایندگی می‌کنند و باید مورد توجه جدی قرار گیرند.
وی با تأکید بر اینکه ساماندهی این میدان موجب ارتقای ارزش افزوده املاک تجاری و مسکونی اطراف خواهد شد، ادامه می‌دهد: در شرایط کنونی، هر مسافر و گردشگری که وارد شهر گرگان می‌شود، نخستین تصویر خود از شهر را در این میدان به دست می‌آورد و ضروری است این تصویر در شأن تاریخ و فرهنگ گرگان باشد.
معاون عمرانی و زیربنایی شهرداری گرگان نیز در این ارتباط در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در گرگان میگوید: شهرداری گرگان در هفته‌های اخیر پروژه بازطراحی میدان شهرداری را آغاز کرده است این پروژه که با هدف بازآفرینی هویت تاریخی، بهبود کیفیت زندگی شهری، افزایش ایمنی عابران و روان‌سازی جریان ترافیک در دستور کار قرار گرفته و طبق برنامه‌ریزی‌ها تاکنون حدود 80 درصد پیشرفت داشته است.
محسن کریمی می‌افزاید: در طراحی جدید میدان تلاش شده تا ترکیبی از مصالح سنتی و الگوهای مدرن شهری به کار گرفته شود. اما ابعاد و نحوه اجرا مطابق با استانداردهای روز و نیازهای جدید شهری بازطراحی شده است. به همین دلیل، میدان هم هویت تاریخی خود را حفظ می‌کند و هم برای شهروند امروزی جذاب و کارآمد است.
وی ادامه می‌دهد: در فاز نخست، پیاده‌روهای اطراف میدان با سنگ‌فرش پنج‌متری و فضای سبز حاشیه‌ای در ارتفاع حدود یک متر ساماندهی شده‌اند. همچنین مسیر ویژه نابینایان به‌صورت استاندارد و با اصول ایمنی طراحی و اجرا شده تا دسترسی همه اقشار شهروندان به میدان تسهیل شود.
کریمی با بیان اینکه یکی از اقدامات شاخص این پروژه، حذف پل‌های عابر پیاده قدیمی و ناکارآمد بود، می‌افزاید: این پل‌ها به دلیل جانمایی نامناسب و کم‌عرض بودن خیابان، کارکرد مؤثری نداشتند و بیشتر به معضلی بصری و ترافیکی تبدیل شده بودند از این رو نسبت به جمع‌آوری این پل‌ها اقدام شد تا هم فضای میدان زیباتر شود و هم ترافیک روان‌تر جریان پیدا کند.
به گفته وی، در حال حاضر با ایجاد خط‌کشی‌های استاندارد و مسیرهای ایمن جایگزین، امنیت عابران پیاده تضمین و دسترسی به نقاط مختلف میدان ساده‌تر شده است.
معاون عمرانی و زیربنایی شهرداری گرگان از املاک نیمه‌تمام و فرسوده اطراف میدان به عنوان یکی از چالش‌های این پروژه یاد می‌کند و میگوید: ساختمان‌هایی که به دلیل مشکلات حقوقی، اختلافات در نما یا کمبود سرمایه سال‌ها نیمه‌کاره باقی مانده‌اند که البته شهرداری برای حل این مشکل بسته‌های حمایتی در نظر گرفته است.
وی صدور پروانه تعمیرات رایگان، بخشودگی بخشی از عوارض را از جمله بسته های تشویقی در بازسازی املاک نیمه‌تمام اعلام می‌کند و می‌افزاید: برخی پروژه‌ها بیش از 10 سال به دلیل این اختلافات متوقف مانده بودند. اکنون با هماهنگی‌های حقوقی و مدیریت شهری، اجرای این پروژه‌ها از سر گرفته شده و قرار است با رعایت اصول طراحی، به تدریج تکمیل شوند.
به گزارش تسنیم، بازطراحی و مرمت میدان شهرداری گرگان نشان‌دهنده تلاش جدی برای بازگرداندن هویت تاریخی و فرهنگی این شهر به قلب بافت قدیم است. این پروژه، با تلفیق اصول معماری سنتی و نیازهای شهری مدرن، نه‌تنها چهره میدان را بهبود می‌بخشد، بلکه امنیت و راحتی شهروندان، روان‌سازی ترافیک و افزایش جذابیت گردشگری را نیز تضمین می‌کند.
در نهایت، موفقیت کامل این طرح مستلزم مشارکت فعال مالکان خصوصی است تا سیمای تاریخی میدان به شکل هماهنگ و پایدار بازآفرینی شود و تصویری شایسته از گرگان برای نسل‌های آینده باقی بماند.
انتهای پیام/