ظرفیت‌های یک قطب تولید عسل در جنوب کشور؛ بررسی چالش‌ها و ارائه راهکارها
به گزارش بخش استانها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از یاسوج، استان کهگیلویه و بویراحمد با برخورداری از موقعیت جغرافیایی منحصربه‌فرد و پوشش گیاهی متنوع، به عنوان یکی از قطب‌های اصلی تولید عسل در جنوب کشور شناخته می‌شود.
در راستای ارزیابی دقیق و برنامه‌ریزی برای توسعه این صنعت سودآور، طرح سرشماری زنبورستان‌های استان از تاریخ پنجم مهر ماه سال جاری، همزمان با سراسر کشور، آغاز خواهد شد و این اقدام که با هدف جمع‌آوری اطلاعات آماری به‌روز و شناسایی ظرفیت‌های واقعی این بخش صورت می‌گیرد، گامی مهم در جهت حمایت از زنبورداران و ارتقاء جایگاه استان در صنعت زنبورداری محسوب می‌شود.
با این حال، این صنعت با چالش‌های متعددی از جمله عدم بسته‌بندی مناسب، مشکلات بازاریابی و حضور پررنگ دلالان روبرو است که نیازمند توجه و ارائه راهکارهای عملیاتی است.
سید امین اله آقاشیری، معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد با اعلام خبر آغاز این سرشماری، بر اهمیت آن برای شناخت بهتر وضعیت موجود و برنامه‌ریزی‌های آتی تاکید کرد.
وی با اشاره به آمار سال گذشته، از وجود دو هزار و 700 زنبورستان با 215 هزار کندو در استان خبر داد. این صنعت، علاوه بر تولید عسل، در اشتغالزایی نیز نقش بسزایی ایفا می‌کند، به طوری که طبق اعلام معاون سازمان جهاد کشاورزی، در حال حاضر سه هزار و 300 نفر به طور مستقیم در این زنبورستان‌ها مشغول به کار هستند.
پیش‌بینی می‌شود در سال جاری، بیش از یک هزار و 500 تن عسل از زنبورستان‌های استان برداشت شود، رقمی که نشان‌دهنده پتانسیل بالای استان در تولید این محصول با ارزش است که برای اجرای دقیق و جامع این طرح، تعداد 248 کارشناس پهنه در 35 مرکز جهاد کشاورزی مستقر در دهستان‌های استان، وظیفه عملیاتی سرشماری را از تاریخ پنجم تا هفدهم مهرماه بر عهده خواهند داشت.
بسیاری از زنبورداران استان به ویژه تولیدکنندگان خرد، فاقد امکانات و دانش فنی لازم برای بسته‌بندی استاندارد و جذاب عسل هستند که این موضوع باعث کاهش ارزش افزوده محصول و دشواری در رقابت با محصولات بسته‌بندی شده سایر مناطق می‌شود.
ارائه آموزش‌های عملی و کاربردی در زمینه فرآوری و بسته‌بندی عسل، فراهم کردن تسهیلات کم‌بهره برای خرید تجهیزات بسته‌بندی، و ایجاد کارگاه‌های بسته‌بندی مشترک برای زنبورداران مناطق مختلف استان. همچنین، تشویق به استفاده از طرح‌های بسته‌بندی خلاقانه و مطابق با استانداردهای ملی و بین‌المللی از جمله راهکارها برای بهبود وضعیت موجود است.
نبود شبکه‌های بازاریابی منسجم و عدم دسترسی مستقیم زنبورداران به بازارهای مصرف، موجب شده تا بخش قابل توجهی از عسل تولیدی با قیمت پایین به فروش برسد و همچنین ضعف در معرفی و تبلیغ برند “عسل کهگیلویه و بویراحمد” مانع از شناخته شدن این محصول در سطح ملی شده است.
راه‌اندازی اتحادیه‌های قوی زنبورداران در سطح استان، ایجاد فروشگاه‌های دائمی عرضه محصولات زنبور عسل در مراکز استان و شهرهای پرتردد و برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی عسل به صورت منظم و همچنین استفاده از ظرفیت رسانه‌ها و فضای مجازی برای معرفی و تبلیغ کیفیت و خواص منحصربه‌فرد عسل استان نیز جزو راهکارها است.
حضور پررنگ دلالان در صنعت عسل
یکی از اصلی‌ترین مشکلات زنبورداران، واسطه‌گری دلالان است که با خرید محصول از تولیدکنندگان با قیمت ناچیز و فروش آن با قیمت‌های گزاف، سود اصلی را به جیب می‌زنند و زنبورداران را از درآمد واقعی خود محروم می‌کنند.
تقویت سازوکارهای حمایتی از زنبورداران، از جمله خرید تضمینی عسل توسط سازمان جهاد کشاورزی یا اتحادیه‌های مربوطه در زمان افت شدید قیمت در بازار، ایجاد شفافیت در قیمت‌گذاری با انتشار روزانه نرخ مصوب، و تشویق زنبورداران به پیوستن به تشکل‌های رسمی برای حذف واسطه‌ها از جمله راهکارها برای حذف دلالان است.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی بر لزوم همکاری فعالانه زنبورداران با کارشناسان در طول دوره سرشماری تاکید کرد و از زنبورداران درخواست کرد تا در این بازه زمانی مشخص، از هرگونه جابجایی و کوچ کندوها خودداری نمایند تا اطلاعات جمع‌آوری شده، دقیق و قابل اتکا باشند. این همکاری به سازمان جهاد کشاورزی امکان می‌دهد تا تصویری روشن از تعداد کندوهای فعال، میزان تولید و پراکندگی زنبورستان‌ها در سطح استان به دست آورد. ایشان همچنین بر لزوم مشارکت زنبورداران در دوره‌های آموزشی و پیوستن به اتحادیه‌ها برای رفع مشکلات بازاریابی و بسته‌بندی تاکید کرد.
آغاز سرشماری زنبورستان‌های کهگیلویه و بویراحمد، فرصتی مغتنم برای ارزیابی دقیق ظرفیت‌های این بخش و تدوین راهبردهای حمایتی موثر است.
با توجه به جایگاه استان به عنوان یکی از قطب‌های تولید عسل در جنوب کشور، این سرشماری می‌تواند مبنایی برای جذب سرمایه‌گذاری، ارائه تسهیلات هدفمند، و رفع موانع تولید باشد و با اجرای راهکارهای پیشنهادی برای رفع مشکلات بسته‌بندی، بازاریابی و حضور دلالان، می‌توان گام‌های مؤثری در جهت افزایش درآمد زنبورداران، ارتقاء کیفیت محصول، و تثبیت جایگاه “عسل کهگیلویه و بویراحمد” در بازارهای داخلی برداشت که همکاری زنبورداران و مسئولین، کلید موفقیت این طرح و در نهایت، دستیابی به توسعه پایدار در صنعت زنبورداری استان خواهد بود.
ایجاد یک کمیته راهبری توسعه زنبورداری استان با حضور نمایندگان سازمان جهاد کشاورزی، اتحادیه‌های زنبورداران، بخش خصوصی، و کارشناسان امر که وظیفه تدوین و پیگیری اجرای برنامه‌های حمایتی، نظارت بر کیفیت محصولات و تسهیل گری در امور بازاریابی و صادرات را بر عهده داشته باشد.
همچنین، معرفی عسل استان به عنوان یک برند ملی با تاکید بر کیفیت، سلامت، و منشأ طبیعی آن، می‌تواند گام بزرگی در جهت افزایش ارزش افزوده و سودآوری برای زنبورداران کهگیلویه و بویراحمد باشد.
انتهای پیام/