شکست حصر آبادان؛ آغاز دگرگونی معادلات جنگ
به گزارش بخش استانها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از کرمان، در سی‌ویکم شهریور 1359، حمله همه‌جانبه ارتش بعث عراق به خاک ایران آغاز شد. در همان ماه‌های ابتدایی جنگ، شهر آبادان ــ یکی از مهم‌ترین مراکز راهبردی، اقتصادی و صنعتی کشور به‌ویژه به دلیل پالایشگاه عظیم آن ــ در محاصره نیروهای دشمن قرار گرفت. جاده‌های زمینی به سمت این شهر به اشغال ارتش عراق درآمد و تنها راه ارتباطی آبادان، یک پل باریک در جزیره آبادان بود که هر لحظه در معرض تهدید قرار داشت. استمرار این محاصره نه تنها حیات اقتصادی کشور را به مخاطره می‌انداخت، بلکه روحیه رزمندگان و ملت ایران را نیز هدف گرفته بود.
در چنین شرایطی، امام خمینی (ره) با صدور فرمان تاریخی خود مبنی بر اینکه «حصر آبادان باید شکسته شود»، مسیر آینده جنگ را روشن کردند. این فرمان به مثابه چراغ راهی بود برای شکل‌گیری یکی از بزرگ‌ترین عملیات‌های مشترک نیروهای ارتش، سپاه و نیروهای مردمی.
عملیات ثامن‌الائمه (شکست حصر آبادان)
این عملیات که با نام مقدس «ثامن‌الائمه» مزین شد، در بامداد پنجم مهرماه 1360 با رمز «نصر من الله و فتح قریب» آغاز گردید. منطقه عملیاتی شامل شرق رودخانه کارون و محور دارخوین تا ایستگاه 7 آبادان بود. طرح عملیات بر پایه هماهنگی دقیق میان یگان‌های ارتش و سپاه شکل گرفت؛ نیروی هوایی ارتش با پشتیبانی گسترده هوایی، توپخانه ارتش و سپاه با حجم آتش سنگین، و یگان‌های پیاده با حملات شبانه، صحنه نبرد را رقم زدند.
ابعاد نظامی و نتایج عملیات
عملیات «ثامن‌الائمه» که 5 مهر 1360، در شرق رودخانه کارون، محور دارخوین و ایستگاه 7 آبادان با هدف بیرون راندن دشمن از شرق کارون، آزادسازی جاده آبادان ـ اهواز، و شکستن کامل محاصره شهر انجام شد دستاوردهای زیادی از جمله آزادسازی کامل آبادان از محاصره 340 روزه، کشته و زخمی شدن بیش از 1500 نفر از نیروهای دشمن، به اسارت درآمدن بیش از 1800 تن از نیروهای ارتش عراق، انهدام و غنیمت‌گیری ده‌ها تانک، نفربر و ادوات سنگین و عقب‌نشینی کامل ارتش عراق از شرق کارون را به همراه داشت.
این پیروزی بزرگ، نخستین عملیات موفق مشترک ارتش و سپاه بود که وحدت عملیاتی این دو نهاد را به نمایش گذاشت. از آن پس، عملیات‌های بزرگ دیگری همچون طریق‌القدس، فتح‌المبین و بیت‌المقدس با همین هم‌افزایی طراحی و اجرا شد.
نقش لشکر 41 ثارالله
لشکر 41 ثارالله که بعدها به یکی از یگان‌های شاخص سپاه پاسداران تبدیل شد، در آن زمان هنوز به شکل یک تیپ سازمان‌یافته حضور داشت. نیروهای این لشکر با فرماندهی سردار حاج قاسم سلیمانی، در محورهای فرعی عملیات و به‌ویژه در تثبیت مواضع آزادشده نقش‌آفرینی کردند. رزمندگان غیور کرمان و جنوب شرق کشور در کنار دیگر یگان‌های سپاه، با روحیه‌ای مثال‌زدنی توانستند خطوط دفاعی دشمن را در چندین نقطه بشکنند و با حضور در خطوط مقدم، امکان پیشروی یگان‌های اصلی را فراهم سازند.
حضور لشکر 41 ثارالله در این عملیات، آغازگر سلسله نقش‌آفرینی‌های بزرگ این یگان در طول دفاع مقدس بود؛ نقشی که بعدها در عملیات‌های سرنوشت‌سازی چون والفجر 8، کربلای 5 و بسیاری دیگر ادامه یافت.
تأثیرات استراتژیک و روانی
شکست حصر آبادان نقطه عطفی در جنگ بود. این عملیات، روحیه ملی و باور عمومی به پیروزی را به‌شدت افزایش داد، امیدواری رزمندگان در جبهه‌ها و خانواده‌های آنان در پشت جبهه را دوچندان کرد، نشان داد که ارتش و سپاه می‌توانند با هم‌افزایی کامل، دستاوردهای بزرگ کسب کنند و ابتکار عمل را از ارتش عراق گرفت و روند جنگ را به سود ایران تغییر داد.
پس از این عملیات، ارتش عراق دیگر هیچ‌گاه نتوانست به‌طور کامل ابتکار عمل را در جبهه‌های جنوبی در دست گیرد. شکست حصر آبادان در حقیقت، آغاز سلسله پیروزی‌های ایران در جنگ تحمیلی بود.
عملیات ثامن‌الائمه و شکست محاصره آبادان، نماد ایستادگی و وحدت ملت ایران در برابر تجاوز دشمن است. این عملیات تنها یک موفقیت نظامی نبود، بلکه پیامی روشن به جهان مخابره کرد: اراده یک ملت، قوی‌تر از هر ارتشی است. در این روز، آبادان نه تنها آزاد شد، بلکه امید، ایمان و اعتماد به پیروزی نیز در سراسر ایران اسلامی شکوفا شد.
انتهای پیام/511/