آتش‌نشانان اهواز؛ جان‌فشانانِ فراموش‌شده در ساختار شهری
به گزارش بخش استانها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از اهواز، در روز آتش‌نشان، شهر لبریز از تقدیر است؛ اما در پس این ستایش‌ها، صدایی شنیده می‌شود که کمتر به آن توجه شده است. صدای مردانی که هر روز به دل خطر می‌زنند، اما در برابر بی‌توجهی مسئولان، بی‌دفاع مانده‌اند.
این گزارش حاصل دو گفت‌وگو از علی مطراوی، عضو شورای اسلامی کار سازمان آتش‌نشانی اهواز و ایمان خیرآبادی، فرمانده ایستگاه شهید علی لندی است؛ دو روایت از دل مأموریت‌های نفس‌گیر، مطالبات معوق، تجهیزات فرسوده، و خاطراتی که با نجات جان انسان‌ها معنا یافته‌اند.
مطراوی با اشاره به گستره وظایف آتش‌نشانان اظهار داشت: آتش‌نشان کسی است که کاری را انجام می‌دهد که یک انسان معمولی قادر به انجام آن نیست. از نجات افراد گرفتار در آسانسور و خارج کردن انگشتر از دست گرفته تا امدادرسانی در سیل، زلزله و انفجار، هر جا مردم درمانده‌اند، آتش‌نشانی را صدا می‌زنند. نیروهای عملیاتی همواره در صحنه حضور دارند، حتی در مأموریت‌هایی که خارج از شرح وظایف سازمانی است.
وی با اشاره به نقش آتش‌نشانان اهواز در بحران‌های شهری، از دوران جنگ 12 روزه یاد کرد که نیروها در شرایط بمباران نیز ایستادگی کردند.
به گفته عضو شورای اسلامی کار سازمان آتش‌نشانی اهواز در طول سال‌های اخیر، همکاران این مجموعه مأموریت‌هایی را انجام داده‌اند که در حیطه وظایف سازمانی‌شان نبوده، اما به‌دلیل شرایط بحرانی شهر، ناگزیر به ورود و اقدام شده‌اند.
مطراوی با انتقاد از وضعیت معیشتی پرسنل آتش‌نشانی افزود: بسیاری از نیروها با مشکلات قلبی، ریوی و جسمی مواجه‌اند، اما کمتر کسی از حال و روزشان می‌پرسد. مطالبات مالی پرسنل از سال 1403 تاکنون پرداخت نشده و احکام حقوقی آنان با ایرادات جدی مواجه است. بازنشستگی برخی نیروها نیز با چالش‌های اداری همراه شده و تبدیل وضعیت نیروهای پیمانی از سال 1395 تاکنون انجام نشده است.
وی با گلایه از نبود همکاری کافی در مجموعه شهرداری تصریح کرد: شهردار محترم باید به مسائل مالی و رفاهی پرسنل توجه ویژه داشته باشد. این موضوع صرفاً عدد و رقم نیست، بلکه مستقیماً با زندگی و انگیزه نیروها ارتباط دارد.
در بخش تجهیزات، مطراوی از وضعیت نگران‌کننده امکانات سازمانی پرده برداشت و بیان کرد: با توجه به ساخت‌وسازهای بلندمرتبه در اهواز، تجهیزات فعلی پاسخگوی نیازهای عملیاتی نیست. لباس‌های عملیاتی فرسوده‌اند، خودروها نیازمند نوسازی‌اند و در مقایسه با برخی شهرستان‌های کوچک، وضعیت تجهیزاتی این مجموعه نامطلوب‌تر است.
وی با لحنی تلخ اما صمیمی اظهار داشت: نیروهای آتش‌نشانی با جان خود شهر را حفظ می‌کنند و انتظار دارند مسئولان نیز با نگاه دقیق‌تری به وضعیت آنان توجه کنند. این مسائل مستقیماً بر کیفیت عملکرد نیروها تأثیرگذار است.
آتش‌نشانان؛ قهرمانان خاموش در هیاهوی شهر
در ادامه این گزارش، ایمان خیرآبادی، فرمانده ایستگاه شهید علی لندی اهواز نیز با تأکید بر تنوع مأموریت‌های آتش‌نشانان اظهار داشت: فعالیت‌های این مجموعه صرفاً محدود به اطفای حریق نیست. مأموریت‌هایی نظیر امداد در تصادفات، مداخلات در موارد خودکشی، نجات حیوانات خانگی، مقابله با مار و کندوی عسل و سایر موارد مشابه نیز در حوزه کاری آنان قرار دارد.
وی با اشاره به فقدان زیرساخت‌های اطلاعاتی در ساختمان‌ها بیان کرد: در هنگام ورود به محل حادثه، معمولاً هیچ نقشه‌ای از ساختمان در اختیار نیروها قرار ندارد. عدم آگاهی از مسیرهای برق‌کشی، چیدمان داخلی و محل قطع گاز و برق، عملیات امداد و نجات را با مخاطرات جدی مواجه می‌سازد. در شرایط دود غلیظ، دید به کمتر از 20 سانتی‌متر کاهش می‌یابد و اولویت نخست، نجات جان افراد گرفتار است.
خیرآبادی در ادامه، خاطره‌ای از نجات یک کودک مبتلا به اوتیسم در طبقه پنجم یک آپارتمان در منطقه کیانپارس را بازگو کرد و گفت: با توجه به نبود خودروی نردبان مناسب، شخصاً وارد عملیات شده و کودک 120 کیلوگرمی را روی دوش خود انداخته و به تنهایی از تراس به پله فرار منتقل کرده است. این مأموریت با وجود دشواری‌های فیزیکی، یکی از خاطرات شیرین دوران خدمت وی محسوب می‌شود.
وی با اشاره به مأموریت‌هایی که پایان خوشی نداشته‌اند، از حادثه‌ای تلخ یاد کرد که در یکی از عملیات‌ها، دختر جوانی که خانواده‌اش را از آتش نجات داده بود، برای پوشیدن لباس مناسب به داخل بازگشت و در دود غلیظ گرفتار شد. با وجود تلاش‌های تیم امداد، وی در بیمارستان جان باخت. این حادثه تأثیر عمیقی بر روحیه تیم عملیاتی گذاشت؛ به‌طوری که تا چند روز قادر به خندیدن نبوده‌اند.
فرمانده ایستگاه شهید علی لندی اهواز در خصوص تأثیرات روانی و خانوادگی این حرفه تصریح کرد: شیفت‌های شبانه و مأموریت‌های پرتنش، فشار روانی زیادی بر خانواده‌ها وارد می‌کند. تلاش می‌شود با برنامه‌های تفریحی، بخشی از این فشار کاهش یابد. اما واقعیت این است که بازگشت از مأموریت، تضمینی ندارد.
وی با تأکید بر ضرورت عشق و علاقه به این حرفه افزود: آتش‌نشانی نیازمند تعهد، آمادگی جسمانی، دانش تخصصی و تجربه میدانی است. اگر فردی فاقد علاقه باشد، نه‌تنها خود، بلکه دیگران را نیز در معرض خطر قرار می‌دهد.
خیرآبادی از پیشرفت‌های فرهنگی در مدارس و سازمان‌ها ابراز رضایت کرد، اما در عین حال از تجمع‌های غیرضروری در محل حادثه انتقاد داشت و گفت: فیلم‌برداری از صحنه‌های حادثه، نه‌تنها غیراخلاقی است، بلکه روند عملیات را مختل می‌کند. شهروندان باید با شنیدن صدای آژیر، مسیر را باز کنند؛ چرا که ممکن است حادثه برای خانه خودشان باشد.
وی با صراحت در حوزه حقوق و مزایا از تبعیض‌های ساختاری سخن گفت و اظهار داشت: با وجود ماهیت عملیاتی و پرخطر شغل آتش‌نشانی، بیمه تکمیلی نیروها مشابه کارمندان اداری شهرداری است. همکارانی وجود دارند که در عملیات‌ها دچار آسیب‌های جدی شده‌اند، اما پوشش بیمه‌ای مناسبی دریافت نکرده‌اند.
فرمانده ایستگاه شهید علی لندی اهواز همچنین به تفاوت‌های حقوقی با سایر سازمان‌ها اشاره کرد و افزود: سازمان‌هایی نظیر صنایع فولاد، شرکت نفت و شرکت ملی حفاری، مزایای تشویقی قابل توجهی دارند. اما آتش‌نشانان از این امتیازات محروم‌اند. برخی همکاران پس از پایان شیفت، به ناچار در مشاغل جانبی مانند مسافرکشی فعالیت می‌کنند تا هزینه‌های زندگی را تأمین کنند. متأسفانه بن‌کارت آتش‌نشانان نیز حدود یک‌سال می‌شود که شارژ نشده است.
وی در پایان از شهروندان خواست منازل خود را بیمه آتش‌سوزی کنند و تصریح کرد: هزینه بیمه سالانه بسیار ناچیز است، اما در صورت وقوع حادثه، می‌تواند امکان بازسازی زندگی را فراهم کند. در مناطق کم‌برخوردار، این بیمه می‌تواند تفاوت میان بازگشت به زندگی یا فروپاشی کامل باشد.
در این میان، با وجود پیگیری‌های متعدد، بابک ربیعی، رئیس سازمان ایمنی و آتش‌نشانی شهرداری اهواز از گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم خودداری کرد.
صدای آتش‌نشان را بشنوید
آنچه که در این گزارش برجسته است، حجم مأموریت‌ها نیست، فرسایش نیروهایی‌ست که هر روز، با نبود تجهیزات، مطالبات معوق، ساختارهای ناکارآمد، بار ایمنی شهر را به دوش می‌کشند.
آتش‌نشانان اهواز برابر شعله‌ها ایستاده‌اند، اما آنچه می‌سوزاند، بی‌توجهی مدیریتی‌ست؛ با لباس‌های فرسوده، خودروهای ناکارآمد، بیمه‌های نامتناسب، حقوقی که با واقعیت زندگی فاصله دارد، مأموریت‌هایی را انجام می‌دهند که گاه فراتر از توان انسانی‌ست. از نجات کودک اوتیسمی در طبقه پنجم تا تلاش برای بیرون کشیدن دختری محجبه از دل دود، مأموریت‌ها نه در آیین‌نامه‌ها که در وجدان انسانی تعریف شده‌اند.
امنیت شهری زمانی معنا پیدا می‌کند که امنیت آتش‌نشانان اولویت باشد و این امنیت با بنرهای تبریک حاصل نمی‌شود. ساختار بیمه نیازمند اصلاح است، مطالبات باید پرداخت شود، تجهیزات به نوسازی نیاز دارند و جایگاه انسانی نیروها باید به رسمیت شناخته شود.
روز آتش‌نشان زمان تجلیل نیست؛ لحظه بازنگری‌ست. فرصتی برای اصلاح سیاست‌هایی که سال‌ها صدای این قهرمانان خاموش را نادیده گرفته‌اند.
گزارش از مینوفر چراغی
انتهای پیام/