از دل زمین تا دل شعر/شاعری که معادن را از زاویه‌ای متفاوت می‌بیند
به گزارش بخش استانها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از بیرجند، خراسان جنوبی، استانی با ظرفیت‌های عظیم معدنی، به عنوان هاب معدنی کشور شناخته می‌شود؛ اما موانع مختلفی پیش روی توسعه این حوزه وجود دارد. احمد پروین، رئیس کمیسیون معدن اتاق بازرگانی بیرجند و شاعری معدن‌کار، با تأکید بر ضرورت ایجاد منطقه آزاد معدنی، راهکارهایی برای جهش اقتصادی و رفع مشکلات این بخش ارائه کرده است.
ظرفیت‌های بی‌نظیر معدنی خراسان جنوبی
تسنیم: لطفاً از ظرفیت‌های معدنی استان خراسان جنوبی بگویید ؟
پروین: خراسان جنوبی یکی از غنی‌ترین استان‌های کشور از نظر تنوع و گستردگی ذخایر معدنی است. بیش از 9 درصد از مساحت کشور را در اختیار دارد، و در دل خود ده‌ها معدن طلا، معادن سنگ‌های ساختمانی نظیر گرانیت نهبندان، خاک‌های صنعتی، مس، منگنز، کرومیت، زغال‌سنگ، سنگ‌های قیمتی و حتی عناصر استراتژیک و کمیاب را جای داده است. با این حال متأسفانه تاکنون کمتر از ظرفیت واقعی بهره‌برداری شده‌ایم.
تسنیم: یکی از مهم‌ترین پیشنهادات مطرح‌شده توسط شما، طرح ایجاد منطقه آزاد معدنی است. لطفاً توضیح دهید چرا چنین طرحی برای خراسان جنوبی ضروری است؟
پروین: ما در برابر یک پنجره فرصت تاریخی ایستاده‌ایم. منطقه آزاد معدنی می‌تواند تحولی راهبردی ایجاد کند؛ چرا که بخش معدن نیازمند واردات ماشین‌آلات سنگین، تجهیزات پیشرفته، تسهیل در تأمین مالی و رفع موانع بروکراتیک است. با بهره‌مندی از امتیازات منطقه آزاد مثل معافیت‌های مالیاتی، سهولت در واردات، جذب سرمایه‌گذار داخلی و خارجی، و مقررات ساده‌تر، می‌توانیم جهشی در اقتصاد شرق کشور ایجاد کنیم. این موضوع در سیاست‌های کلان کشور هم کاملاً مورد تأکید بوده است.
تسنیم: از نظر قانونی و راهبردی، چه پشتوانه‌ای برای تحقق این طرح وجود دارد؟
پروین: رهبر معظم انقلاب معدن را جایگزین نفت معرفی کرده‌اند. برنامه هفتم توسعه، رشد 13 درصدی را برای بخش معدن هدف‌گذاری کرده و در اسناد بالادستی نیز بر تحول‌آفرینی در این حوزه تأکید شده است. اما با شیوه‌های فعلی و ساختار بروکراتیک، رسیدن به این اهداف ممکن نیست. نیاز به ساختارشکنی هوشمندانه و تصمیمات شجاعانه داریم؛ منطقه آزاد معدنی یکی از آن راهکارهای مؤثر است.
تسنیم: برخی معتقدند توسعه معدن با محیط زیست یا گردشگری هم‌راستا نیست، نظر شما چیست؟
پروین: این یک تصور نادرست است. اتفاقاً می‌توان از معادن به عنوان مقاصد گردشگری استفاده کرد. ما پیشنهاد کرده‌ایم برخی معادن متروکه تبدیل به جاذبه گردشگری شوند. برای مثال، با برگزاری جشنواره‌های پیکرتراشی سنگ در پارک‌هایی مثل توحید بیرجند، می‌توان هنرمندان داخلی و خارجی را دعوت کرد و ده‌ها اثر سنگی ماندگار خلق کرد. این اتفاق در کرمان و تهران افتاده و بسیار موفق بوده است. بنابراین پیوند معدن با هنر و گردشگری کاملاً ممکن است.
پیوند معدن و هنر؛ نگاه ویژه احمد پروین
تسنیم: شما در کنار فعالیت معدنی، شاعر هستید. این دو حوزه چطور در شما ترکیب شده‌اند؟
پروین: بله، به‌نوعی هم شاعر هستم، هم معدن‌کار. معتقدم بین هنر و معدن تعارضی وجود ندارد. اتفاقاً زیباترین داستان عاشقانه ادبیات فارسی – فرهاد و بیستون – تلفیقی از کوه، تیشه و عشق است. سختی معادن و اقلیم خراسان جنوبی، روح مردم را لطیف کرده. خیلی‌ها با اینکه سواد آکادمیک ندارند، اما شاعرند. این نشان می‌دهد که هنر و معدن، می‌توانند مکمل یکدیگر باشند.
چالش‌های بزرگ پیش روی معدن خراسان جنوبی
تسنیم: از چالش‌های موجود بگویید؛ به‌ویژه در مورد حقوق دولتی معادن که صدای خیلی‌ها را درآورده؟
پروین: متأسفانه حقوق دولتی معادن بر اساس ماده 14 قانون معادن باید متناسب با سودآوری، سختی کار، و موقعیت معدن تعیین شود. اما در عمل، این رقم‌ها به شکل غیرواقعی و کمرشکن وضع شده‌اند. حتی در مواردی، حقوق دولتی یک معدن در خراسان جنوبی از استان‌های برخوردارتر مثل اصفهان یا کرمان هم بیشتر است! این ظلم به معادن مناطق محروم است. باید بازنگری شود. ما اگر معادن را رشد دهیم، درآمد دولت هم بیشتر خواهد شد، نه بالعکس.
تسنیم: به‌نظر می‌رسد مشکل فقط در نبود منابع یا ظرفیت نیست، بلکه در عدم هماهنگی و مشارکت است. درست است؟
پروین: دقیقاً همین‌طور است. موفقیت در چنین طرح‌هایی نیازمند مطالبه‌گری عمومی، انسجام نهادهای استان، و هم‌صدایی بخش خصوصی، نمایندگان مجلس، استانداری، رسانه‌ها و مردم است. اگر یک کار بزرگ باید در استان انجام شود، همین منطقه آزاد معدنی می‌تواند نقطه عطف تاریخی آن باشد.
پیشنهادهای عملی برای جهش در معدن استان
تسنیم: اولویت‌های پیشنهادی شما برای توسعه بخش معدن خراسان جنوبی چیست؟
پروین: ایجاد منطقه آزاد معدنی برای تسهیل سرمایه‌گذاری و واردات تجهیزات، فرهنگ‌سازی و مردمی‌سازی اقتصاد معدن از طریق شرکت‌های سرمایه‌گذاری بومی، حمایت ویژه از فرآوری مواد معدنی برای جلوگیری از خام‌فروشی، توسعه گردشگری معدنی برای تلفیق اقتصاد و فرهنگ، اصلاح حقوق دولتی معادن بر اساس واقعیات میدانی، مطالبه‌گری مستمر و هماهنگ از نهادهای استانی برای تثبیت طرح‌ها.
تسنیم: بسیار ممنون بابت این گفت‌وگوی مفصل. امیدواریم این طرح‌ها به ثمر بنشینند.
پروین: من هم سپاسگزارم. ان‌شاءالله با همت جمعی، بتوانیم خراسان جنوبی را به یکی از پیشروترین استان‌های معدنی کشور تبدیل کنیم.
انتهای پیام/ 258