یادداشت/ دنیای کودک را با منطق بزرگسالان نسنجیم

به گزارش بخش استان‌ها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از بندرعباس؛ هر ساله روز جهانی کودک بهانه‌ای است برای بازاندیشی در جایگاه کودکان در جامعه. اما حقیقت آن است که «کودکی» نه دوره‌ای کوتاه از مسیر زندگی، بلکه سنگ‌بنای شخصیت و جهان‌بینی انسان است آنچه کودک امروز تجربه می‌کند، فردای جامعه را خواهد ساخت؛ چراکه آینده، محصول رویاها و بازی‌های کودکانه است، نه تصمیم‌های شتاب‌زده بزرگسالان.

از نگاه روانشناسی رشد، سال‌های نخست زندگی دوران شکل‌گیری اعتماد بنیادین، احساس امنیت و ارزشمندی است اریک اریکسون معتقد بود در همین سال‌ها کودک می‌آموزد آیا می‌تواند به جهان اعتماد کند یا باید از آن ترسید؛ تجربه‌ای که پایه شخصیت سالم در بزرگسالی است.

 آلفرد آدلر نیز بر اهمیت احساس تعلق تأکید داشت؛ کودکی که خود را بخشی از خانواده و جامعه می‌داند، در مسیر رشد اجتماعی قرار می‌گیرد، اما کودکی که طرد می‌شود، ناامنی را تا سال‌های بعد با خود حمل می‌کند.

در این میان، نقش محیط تربیتی نقشی تعیین‌کننده است ماریا مونتسوری نشان داد که در محیطی امن، آزاد و غنی از تجربه، کودک می‌تواند از راه بازی، کاوش و تعامل، استعدادهایش را شکوفا کند در چنین فضایی، آموزش تنها انتقال دانش نیست، بلکه فرایندی برای پرورش خلاقیت، استقلال و خودباوری است.

کودکان در هر سن، منطق و زاویه نگاه خاص خود را دارند. بزرگ‌ترین خطا آن است که از آنان انتظار داشته باشیم جهان را همان‌گونه درک کنند که ما می‌کنیم. 

احترام به شیوه تفکر کودک در هر مرحله رشدی، شرط اساسی سلامت شناختی و عاطفی اوست.

وقتی این دیدگاه‌ها را در کنار هم می‌گذاریم، پیام روشنی نمایان می‌شود: کودکی، مقدمه بزرگسالی نیست، بلکه دوره‌ای مستقل و ارزشمند با حقوق و نیازهای ویژه است، کودکان باید عشق و احترام بی‌قید و شرط دریافت کنند، فرصت تجربه و بازی داشته باشند و در جامعه‌ای زندگی کنند که صدای آنان شنیده شود.

روز جهانی کودک تنها جشنی نمادین نیست؛ بلکه فرصتی است برای یادآوری مسئولیت جمعی ما، آینده‌ای آرام و سالم زمانی ساخته می‌شود که کودکان امروز، احساس امنیت، محبت و ارزشمندی کنند بی‌توجهی به کودکی، در حقیقت چشم بستن بر آینده‌ای است که همه ما در آن زندگی خواهیم کرد.

یادداشت: مینا نیروکار، روانشناس، مدرس دانشگاه و پژوهشگر دکتری

انتهای پیام/864