ضرورت توجه فلسفی به مباحث دیجیتال
به گزارش بخش استانها در وبانگاه به نقل از خبرگزاری تسنیم از قم، پیش‌نشست اولین همایش ملی «علوم اسلامی و انسانی دیجیتال» با موضوع «رابطه فلسفه اسلامی و علوم اسلامی و انسانی دیجیتال» با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی جوادی آملی، رئیس بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسرا، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین بهرامی، رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) و وحید احمدی، معاون فناوری اطلاعات و رئیس آزمایشگاه هوش مصنوعی بنیاد اسرا در محل بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسرا برگزار شد.
در این نشست، حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی جوادی آملی ضمن قدردانی از تلاش‌های علمی و فناورانه مراکز پژوهشی در عرصه علوم انسانی دیجیتال، اظهار کرد: شکل‌گیری چنین حرکتی در حوزه علوم انسانی اسلامی، یک اتفاق مبارک و نشانه ورود به مرحله‌ای نوین از تحول فرهنگی و معرفتی در جهان اسلام است. همان‌گونه که در صنعت، انقلاب صنعتی رخ داد، در اینجا شاهد نوعی انقلاب فرهنگی هستیم که با ابزارهای دیجیتال، زمینه توسعه و تعمیق علوم اسلامی و انسانی را فراهم می‌سازد.
وی با اشاره به ضرورت توجه فلسفی به مباحث دیجیتال، بیان کرد: آنچه امروز در بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسرا در حال شکل‌گیری است، صرفاً یک حرکت ترویجی نیست، بلکه بر پایه واقعیت‌های عمیق فلسفی و معرفتی استوار است. مکتب آیت‌الله العظمی جوادی آملی با جامعیت و عمق بی‌نظیر خود، تحولی بنیادین در عرصه علوم انسانی پدید آورده است؛ به‌گونه‌ای که فلسفه اسلامیِ برگرفته از این مکتب، توان ایجاد انقلاب فکری در عرصه علوم انسانی و دیجیتال را دارد.
استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه با اشاره به تأثیر حکمت متعالیه در گسترش منطق و روش‌شناسی علوم انسانی، گفت: فلسفه اسلامی، به‌ویژه حکمت متعالیه، در تمام حوزه‌های معرفتی از منطق تا انسان‌شناسی تأثیرگذار بوده است. هر چه منطق تفکر ما عمیق‌تر شود، قدرت سنجش و ارزیابی اندیشه‌ها در جهان نیز افزایش می‌یابد.
وی به ضرورت بهره‌گیری از نگرش فلسفی در تحلیل داده‌های دینی و انسانی اشاره کرد و افزود: بسیاری از گزاره‌های دینی، در بسترهای زمانی و اجتماعی خاصی صادر شده‌اند و تفکیک میان قضایای حقیقی و خارجی، تحولی بزرگ در تحلیل متون دینی ایجاد می‌کند. این رویکرد می‌تواند با الگوریتم‌های دقیق دیجیتال در استخراج و تحلیل داده‌های متنی اسلامی تلفیق شود.
رئیس بنیاد اسرا در تبیین ابعاد هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی فلسفه اسلامی تصریح کرد: در حکمت متعالیه، هستی‌شناسی بر محور وجوب و امکان استوار است و این نگاه، افق‌های تازه‌ای در درک رابطه خدا، جهان و انسان می‌گشاید، همچنین عقل وحیانی که در مکتب آیت‌الله جوادی آملی تبیین شده، می‌تواند انسان را از سطح عقل خودبنیاد به عقل الهی و خلافت‌اللهی ارتقا دهد.
وی در ادامه با اشاره به ظرفیت‌های بنیاد اسرا در این زمینه گفت: بنیاد علوم وحیانی اسرا، خاستگاه یک اندیشه متعالی است و می‌تواند رابطه فلسفه اسلامی با علوم انسانی دیجیتال را به‌صورت عمیق و ساختاری متحول کند. آنچه در این مجموعه دنبال می‌شود، فراتر از یک پروژه فناورانه است؛ ما در پی مکتب‌سازی در علوم انسانی اسلامی هستیم.
جوادی آملی افزود: اگر بتوانیم از ظرفیت‌های دیجیتال در جهت تبیین معارف فلسفی و وحیانی بهره ببریم، خواهیم توانست الگوی مستقلی از علوم انسانی اسلامی ارائه کنیم؛ الگویی که بر پایه عقل، نقل و شهود وحیانی شکل گرفته باشد.
وی در پایان تأکید کرد: اگر از این فرصت تاریخی در حوزه علوم انسانی دیجیتال بهره نبریم، دیگران مدل‌های خود را بر مبنای داده‌های ما خواهند ساخت. همان‌گونه که از متشابهات قرآن، مکاتب گوناگونی پدید آمد، در این عرصه نیز تنها با عمق‌بخشی فلسفی و معرفتی می‌توان از تحریف و انحراف جلوگیری کرد.
انتهای پیام/